Αφγανιστάν – Όταν οι Αμερικανοί πίεζαν για αποφυλάκιση του πολιτικού ηγέτη των Ταλιμπάν

Στην Καμπούλ βρίσκεται πλέον ο συνιδρυτής και δεύτερος στην ιεραρχία των Ταλιμπάν -και πιθανόν πρόεδρος της νέας κυβέρνησης του Αφγανιστάν– μουλάς Αμπντούλ Γάνι Μπαραντάρ, για συνομιλίες με άλλα μέλη του ισλαμιστικού κινήματος και πολιτικούς για τη δημιουργία νέας αφγανικής κυβέρνησης.

Παρότι ο Χαϊμπατουλάχ Ακουνζάντα θεωρείται ο κύριος ηγέτης των Ταλιμπάν, ο Μπαραντάρ είναι επικεφαλής του πολιτικού γραφείου των Ταλιμπάν και το πρόσωπο που έχει στρέψει πάνω του τα βλέμματα της δημοσιότητας. Μάλιστα, την περασμένη Κυριακή, ημέρα κατά την οποία οι Ταλιμπάν πήραν τον έλεγχο της Καμπούλ, δήλωσε ότι η πραγματική δοκιμασία των Ταλιμπάν μόλις ξεκίνησε και ότι οφείλουν να υπηρετήσουν το έθνος.

Από αυτά που μπορεί να ξεχωρίσει κάποιος βλέποντας το προφίλ του πολιτικού ηγέτη των Ταλιμπάν είναι το γεγονός πως αποφυλακίστηκε από Πακιστάν -κατόπιν επίμονων πιέσεων των ΗΠΑ- πριν από τρία χρόνια, με δυτικά μέσα ενημέρωσης να τον χαρακτηρίζουν «αδιαμφισβήτητο νικητή του 20ετούς πολέμου».

Ποιος είναι ο Αμπντούλ Γάνι Μπαραντάρ

Ο Αμπντούλ Γάνι Μπαραντάρ γεννήθηκε το 1968 στην επαρχία Ουρουζγκάν και μεγάλωσε στην Κανταχάρ, λίκνο των Ταλιμπάν.

Η σοβιετική εισβολή ώθησε τον Μπαραντάρ στο αντάρτικο, όπου πολέμησε στο πλευρό του μονόφθαλμου κληρικού, μουλά Ομάρ, ιδρυτή των Ταλιμπάν. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, Ομάρ και Μπαραντάρ αναδεικνύονται υπολογίσιμοι στρατιωτικοί διοικητές μέσα στο χάος και στην ενδημική διαφθορά του εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε την αποχώρηση των Σοβιετικών.

Η αμερικανική εισβολή του 2001 και η κατάρρευση του καθεστώτος οδηγεί τον Μπαραντάρ στην παρανομία, αν και παραμένει ενεργός στη λήψη αποφάσεων με την εξόριστη ηγεσία του κινήματος στο δυτικό Πακιστάν.

Ο Μπαραντάρ φέρεται να ανήκε στη μικρή ομάδα ηγετικών στελεχών των Ταλιμπάν, τα οποία προσέγγισαν γύρω στο 2005 τον τότε πρόεδρο του Αφγανιστάν, Χαμίντ Καρζάι, προτείνοντάς του την αναγνώριση της κυβέρνησης της Καμπούλ, με αντάλλαγμα τη νομιμοποίηση του αντάρτικου ισλαμικού κινήματος.

Τον Μπαραντάρ συνέλαβαν, όμως, οι πακιστανικές αρχές το 2010, για να τον απελευθερώσουν κατόπιν πιέσεων του τότε αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, το 2018. Στις 21 Νοεμβρίου 2020 μάλιστα, ο Μάικ Πομπέο συναντήθηκε επίσημα και φωτογραφήθηκε με τον Μπαράνταρ.

Here is Secretary of State Mike Pompeo, meeting with Mullah Abdul Ghanu Baradar – the co-founder of the Taliban who has taken over Kabul – on November 21, 2020, after the Trump administration helped to secure his release from prison. pic.twitter.com/OIbMJ75QnS

— Amee Vanderpool (@girlsreallyrule) August 16, 2021

Εκτοτε, ο Μπαραντάρ διέμενε στο Κατάρ, για να διορισθεί επικεφαλής του πολιτικού γραφείου των Ταλιμπάν.

Τον Φεβρουάριο του 2020, ο Μπαραντάρ παρίστατο στην υπογραφή της συμφωνίας στην Ντόχα, σύμφωνα με την οποία οι ΗΠΑ θα απέσυραν το σύνολο των στρατιωτικών τους δυνάμεων από το Αφγανιστάν.

Σε αντάλλαγμα, οι Ταλιμπάν δεσμεύθηκαν να μην επιτρέψουν το Αφγανιστάν να γίνει ορμητήριο εξτρεμιστών και επιθέσεων εναντίον αμερικανικών και συμμαχικών στόχων.

Το ερώτημα

Ο Μπαραντάρ παρουσιάζεται ως μετριοπαθές πρόσωπο των Ταλιμπάν. Τώρα πρέπει να βοηθήσει τους ισλαμιστές μαχητές να δημιουργήσουν μια νέα κυβέρνηση και να εξασφαλίσουν τη διεθνή νομιμότητα, διατηρώντας παράλληλα τα εξτρεμιστικά στοιχεία σε απόλυτη ισορροπία.

«Η πρώτη μεγάλη πρόκληση είναι η διπλωματική αναγνώριση και η εξασφάλιση πρόσβασης σε κεφάλαια» λέει στους Financial Times ο Asfandyar Mir, ερευνητής που συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο του Stanford. Αυτό μπορεί να μην είναι εύκολο, καθώς οι στρατιωτικοί διοικητές απολαμβάνουν τη νίκη και υπάρχουν αναφορές για δολοφονίες εκδίκησης και κυνήγι από πόρτα σε πόρτα για εκείνους που οι Ταλιμπάν θεωρούν εχθρούς.

Πηγή: BBC

Η έκταση της επιρροής του Μπαραντάρ στον ανώτατο ηγέτη των Ταλιμπάν και τη νέα γενιά στρατιωτικών διοικητών είναι, επίσης, ασαφής. «Το πραγματικό ερώτημα είναι αν οι Ταλιμπάν θα τον αντιμετωπίσουν ως ήρωα για μια μεσολάβηση της επιστροφής στην εξουσία ή θα θεωρήσουν ότι έχει δευτερεύοντα ρόλο σε αυτό στη νίκη τους» λέει ο πρώην πακιστανός διπλωμάτης Χουσεΐν Χακάνι.