Αμετανόητοι φοροφυγάδες

Τελικά η οικονομική κρίση και η πανδημία δεν μας άλλαξαν ως ανθρώπους! Γιατί το λέω αυτό; Γιατί κάθε βδομάδα σχεδόν η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) αποκαλύπτει καινούργιες φουρνιές απαράδεκτων φοροφυγάδων!

Και στον περίεργο κατάλογο των φοροφυγάδων δεν εμφανίζονται μόνο οι συνήθως «ύποπτοι», δηλαδή οι γιατροί, οι δικηγόροι κλπ, αλλά και πολλές άλλες επαγγελματικές «ομάδες» από τον κόσμο του λεγόμενου «μικροκαπιταλισμού».

Έτσι, ενδεικτικά αναφέρω ότι τον Ιούλιο που πέρασε αποκαλύφθηκε εκτεταμένη φοροδιαφυγή στο εμπόριο των ροδακίνων (στους νομούς Ημαθίας και Πέλλας).

Κατ’ αυτόν τον τρόπο βρέθηκε επιχείρηση να μην έχει τίτλους κτήσης για την κατοχή 16 φορτίων ροδακίνων, συνολικού βάρους 525 τόνων («Οικονομικός Ταχυδρόμος»)!

Επίσης 20 παραγωγοί βρέθηκαν να διακινούν ροδάκινα χωρίς τιμολόγια , συνολικού βάρους 110 τόνων!

Ακόμη την ίδια χρονική περίοδο στο χλιδάτο τοπίο της Μυκόνου πολλά γνωστά εστιατόρια και beach restaurants φοροδιέφευγαν με την εγκατάσταση ενός παράνομου λογισμικού, μέσω του οποίου εξέδιδαν μεν αποδείξεις, αλλά το αντίστοιχο ποσό των αποδείξεων εξαφανιζόταν «μαγικά» από τα έσοδα της ημέρας και δεν εμφανιζόταν καθόλου στην εφορία («Οικονομικός Ταχυδρόμος»)!

Και θα ήταν ανώφελο να συνεχίσω την απαρίθμηση τούτη.

Ωστόσο το ερώτημα είναι το εξής: Υπάρχει λύση σε αυτό το διαβρωτικό φαινόμενο της φοροδιαφυγής, που πλήττει τελικά τους πιο φτωχούς, γιατί το ελληνικό κράτος ότι δεν μπορεί να εισπράξει από τους κυνικούς φοροφυγάδες, το υφαρπάζει από τις τσέπες των μισθωτών και των συνταξιούχων;

Έτσι, υπάρχει καταρχήν η νομική λύση «του φόβου». Δηλαδή, οι φοροφυγάδες, εφόσον καταδικάζονται πρωτοδίκως για υψηλή φοροδιαφυγή, να πηγαίνουν κατευθείαν στη φυλακή, χωρίς ανασταλτικό αποτέλεσμα στην έφεση, ώστε οι μελλοντικοί απατεώνες να το σκέφτονται σοβαρά πριν «βάλλουν το χέρι τους στο μέλι».

Και όπως είναι γνωστό στους νομικούς σε ποινές οι οποίες ξεπερνούν τα τρία χρόνια οι δικαστές έχουν τη δυνατότητα να μην χορηγούν ανασταλτικό αποτέλεσμα (άρθρο 497 ΚΠΔ).

Όμως ας μη αυταπατώμεθα απλοϊκά με τις νομικές λύσεις!

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με μια αρνητική κουλτούρα. Δηλαδή όλοι οι παραπάνω φοροφυγάδες ουσιαστικά δεν νοιώθουν ότι είναι πολίτες αυτής της χώρας! Ότι πρέπει να πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογούν.

Ζουν μόνο για την υλική τους ευημερία ή την εγωιστική τους «μικροαπόλαυση».

Επομένως χρειαζόμαστε -ως έθνος- αυτό που είχε υποστηρίξει παλιότερα ο γερμανός φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας. Δηλαδή ένα καινούργιο συνταγματικό πατριωτισμό (Verfassungspatriotismus), με βάση τον οποίο θα ζούμε κάθε μέρα σύμφωνα με τα δικαιώματα, αλλά και τις υποχρεώσεις που μας επιβάλλει το Σύνταγμα.

Και άρα πληρώνοντας και τους φόρους μας!

Σε τελευταία ανάλυση, όπως έλεγε και ο Ουμπέρτο Έκο, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι ένα «δημοψήφισμα ηθικής» για τους πολίτες (γιατί ο καθένας αναλαμβάνει τις ηθικές του ευθύνες απέναντι στο έθνος)!

Άλλωστε, ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι έστελνε κυβερνητικούς αξιωματούχους ακόμη και στα δημοτικά σχολεία για να «διδάσκουν» στα παιδιά, ότι η φοροδιαφυγή είναι κατεξοχήν ένα κοινωνικό ζήτημα (Italy raising the social stigma on tax Evaders, Nytimes 25/12/2011).

Και υπό την έννοια τούτη θεωρώ ότι είναι εντελώς εσφαλμένη η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης, η οποία δίνει τη δυνατότητα σε μια ιδιωτική κλινική λ.χ. που «συλλαμβάνεται» να φοροδιαφεύγει, να τη γλυτώνει με ένα πρόστιμο (και όχι με την αναστολή της λειτουργίας της)!

Το συμπέρασμα; Αν δεν «κτυπηθεί» αυτή η ανήθικη κουλτούρα της φοροδιαφυγής, ας μη περιμένουμε σοβαρές αλλαγές στην οικονομική μας πραγματικότητα από μεσσίες ή λυτρωτές ή κόμματα που υπόσχονται τα πάντα!

Και όταν μάλιστα η φοροδιαφυγή (και των επιχειρήσεων και των φυσικών προσώπων) μπορεί να αγγίζει και το τερατώδες ποσό των 16 δισεκατομμυρίων ευρώ το χρόνο («Η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα-Μια έρευνα, ΔιαΝΕΟσις, 2016»).

Υ.Γ Και ίσως η επιβολή της αναγκαστικής χρησιμοποίησης της χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας ακόμη και στις συναλλαγές που υπερβαίνουν τα πενήντα (50) ευρώ να συνιστά «μια κάποια λύση» (όπως έλεγε και ο Καβάφης) σε αυτό το πολυσύνθετο πρόβλημα!

Υπό την προϋπόθεση βεβαίως, ότι δεν θα γίνονται συναλλαγές «κάτω από το τραπέζι» (του τύπου ότι μια ιατρική επίσκεψη λ.χ. θα στοιχίζει 100 ευρώ με την κάρτα και 40 ευρώ χωρίς την κάρτα)!

Τέλος, είναι σίγουρο ότι η υπερφορολόγηση της λεγόμενης «μεσαίας τάξης» από την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ διόγκωσε στο έπακρο το κάκιστο φαινόμενο για το οποίο συζητούμε!

*Ο κ. Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ