Τουρκία – Ποιον ρόλο φιλοδοξεί να παίξει στο μέλλον του Αφγανιστάν

Η ταχεία προέλαση των Ταλιμπάν, η κατάληψη του Αφγανιστάν και η διαφυγή του προέδρου Ασράφ Γάνι σηματοδοτούν την αρχή μιας νέας εποχής στο έθνος της Κεντρικής Ασίας που πλήττεται από τον πόλεμο, αναφέρει σε ανάλυσή του, στην ιστοσελίδα hurriyetdailynews, ο τούρκος δημοσιογράφος Serkan Demirtaş.

Διαμορφώνουν πολιτικές

Τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται ότι εξέχουσες χώρες στη Δύση, το ΝΑΤΟ και άλλες περιφερειακές δυνάμεις προσπαθούν να διαμορφώσουν τις πολιτικές τους σύμφωνα με τα συμφέροντά τους.

Οταν ολοκληρωθούν οι εκκενώσεις αλλοδαπών από το Αφγανιστάν και οι Ταλιμπάν αποφασίσουν να σχηματίσουν τη νέα κυβέρνηση, αυτές οι προσπάθειες θα ενταθούν και θα υλοποιηθούν.

Από την τουρκική άποψη, είναι σίγουρα ενοχλητικό να βλέπουμε την αποτυχία της προσπάθειας δύο δεκαετιών να οικοδομήσουμε ένα λειτουργικό κράτος με ένα ορισμένο επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης και δημοκρατίας.

Αφγανοί κοντά στο αεροδρόμιο της Καμπούλ (φωτογραφία Reuters/ASVAKA NEWS)

Η Τουρκία ήταν ενεργό μέρος των αποστολών του ΝΑΤΟ τα τελευταία είκοσι χρόνια, αλλά, διαφορετικά από άλλους συμμάχους, προσπάθησε επίσης να συμβάλει στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας λόγω των ειδικών σχέσεων (Ισλάμ) μαζί της.

Συνεργασία με τους Ταλιμπάν

Σε συνέντευξη Τύπου στην Ιορδανία στις 17 Αυγούστου, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δεσμεύτηκε να συνεχίσει τη συμβολή της Τουρκίας στη σταθερότητα, την ειρήνη και την οικονομική ανάπτυξη στο Αφγανιστάν, πράγμα που σημαίνει ότι η Αγκυρα είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τους Ταλιμπάν.

Ο υπουργός τόνισε επίσης ότι η Τουρκία συνεχίζει τον διάλογο με όλα τα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των Ταλιμπάν.

Αυτή είναι η αναγνώριση ότι ξεκίνησε μια νέα εποχή στο Αφγανιστάν και οι Ταλιμπάν θα είναι ο βασικός παίκτης.

Οπως είναι γνωστό, η Τουρκία συνεργάζεται στενά με τις Ηνωμένες Πολιτείες για το Αφγανιστάν από τότε που ανέλαβε την εξουσία η κυβέρνηση Μπάιντεν.

Ο στρατιωτικός τομέας του αεροδρομίου της Καμπούλ (φωτογραφία αρχείου AP)

Οι δύο χώρες συζήτησαν τη φιλοξενία της διάσκεψης της Κωνσταντινούπολης από την Τουρκία, όπου θα ολοκληρωνόταν η συμφωνία ανάμεσα στους Ταλιμπάν και την αφγανική κυβέρνηση, καθώς και τη συμφωνία να συνεχιστεί η τουρκική στρατιωτική παρουσία για τη διατήρηση και λειτουργία του διεθνούς αεροδρομίου στην Καμπούλ. Αλλά και οι δύο προτάσεις δεν υλοποιήθηκαν.

Η σχέση με το Πακιστάν και το Κατάρ

Τα μηνύματα που έστειλε η Τουρκία δείχνουν ότι η τουρκική κυβέρνηση εξακολουθεί να ενδιαφέρεται να αναλάβει την ευθύνη για τη λειτουργία του αεροδρομίου.

Ο τούρκος υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Sabah, αναφέρθηκε στη σημασία του αεροδρομίου για όλο το Αφγανιστάν, τονίζοντας:

«Θέλουμε το αεροδρόμιο να λειτουργεί. Λέμε, αν θέλετε [οι Ταλιμπάν]. Εάν δεν θέλετε, θα φύγουμε εντός 24 ωρών. Θέλουμε να συνεργαστούμε με το Πακιστάν σε αυτό το θέμα».

Μετά την επίσκεψη του Ακάρ στο Ισλαμαμπάντ την περασμένη εβδομάδα, ο πακιστανός πρόεδρος Αρίφ Αλβι επισκέφθηκε την Κωνσταντινούπολη όπου πραγματοποίησε συνομιλίες με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κύριο θέμα των οποίων ήταν οι πρόσφατες εξελίξεις στο Αφγανιστάν.

Στιγμιότυπο από παλαιότερη συνάντηση Ερντογάν – Αλβι (φωτογραφία en.dailypakistan.com.pk)

Το Πακιστάν διατηρεί μια μοναδική σχέση με το Αφγανιστάν και έχει ισχυρό διάλογο με τους Ταλιμπάν.

Η Τουρκία βρίσκεται επίσης σε στενό διάλογο με το Κατάρ, μακροχρόνιο διαμεσολαβητή μεταξύ των Ταλιμπάν και της αφγανικής κυβέρνησης.

Το ενδιαφέρον της Ευρώπης

Αυτές οι τρεις χώρες θα μπορούσαν να αναπτύξουν έναν νέο μηχανισμό συνεννόησης με τους Ταλιμπάν, και αυτός θα μπορούσε προφανώς να περιλαμβάνει και τη συνεχή διατήρηση του ρόλου της Τουρκίας στη λειτουργία του αεροδρομίου, εάν οι ισλαμιστές αντάρτες το θεωρήσουν χρήσιμο και γι’ αυτούς.

Ενας τέτοιος ρόλος θα μπορούσε να έχει καλή επίδραση στις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση, ιδιαίτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο διάλογος με τους Ταλιμπάν και η λειτουργία του αεροδρομίου σίγουρα αυξάνει τη σημασία της Τουρκίας στην εξίσωση του Αφγανιστάν.

Για την Ευρώπη, η συνεργασία με την Τουρκία σχετικά με τον περιορισμό της εισροής νέων προσφύγων από το Αφγανιστάν φαίνεται ακόμη πιο σημαντική.

Η δήλωση της γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ σχετικά με αυτό το θέμα αποτελεί σαφή απόδειξη.

Σίγουρα, είναι πολύ νωρίς για να συζητήσουμε όλα αυτά τα σενάρια.

Μαχητές των Ταλιμπάν

Πρώτον, είπε ο Τσαβούσογλου, οι Ταλιμπάν και άλλοι αφγανοί ηγέτες πρέπει να αποφασίσουν τι είδους κυβέρνηση θα σχηματίσουν.

Τι είδους νοοτροπία

Δεύτερον, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τι είδους κυβερνητική νοοτροπία θα υιοθετήσουν οι Ταλιμπάν και αν θα εφαρμόσουν τους αυστηρούς κανόνες της Σαρίας όπως έκαναν πριν 25 χρόνια.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι Ταλιμπάν θα πρέπει να είναι μετριοπαθείς και να αποφύγουν τη σκληρή μεταχείριση των πολιτών τους, εάν θέλουν να αναγνωριστούν.

Και τρίτον, οι Ταλιμπάν θα αποτελέσουν ξανά πρόβλημα ασφάλειας και τρομοκρατίας για την περιοχή και τον κόσμο και θα φιλοξενήσουν τις χειρότερες τρομοκρατικές οργανώσεις, στις οποίες επιτρέψουν να σχεδιάσουν και να πραγματοποιήσουν τρομοκρατικές ενέργειες εναντίον άλλων χωρών;

Ολα αυτά τα στοιχεία και οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις θα είναι ζωτικής σημασίας όσον αφορά τον καθορισμό του πεδίου και του περιεχομένου του ρόλου που θα παίξει η Τουρκία στο μέλλον, καταλήγει στο άρθρο του ο Serkan Demirtaş.

Πηγή: hurriyetdailynews.com, echedoros-a.gr