Συνταξιούχοι – Οκτώ «μυστικά» στον δρόμο προς τη σύνταξη

Η φετινή χρονιά είναι η τελευταία για τη συνταξιοδότηση με τα λεγόμενα «μεταβατικά» όρια ηλικίας που ισχύουν για την περίοδο 2015-2021. Ηδη φουντώνει το κύμα των ασφαλισμένων προς τη σύνταξη. Τρέχει ήδη με ρυθμό-ρεκόρ 70% σε σχέση με πέρυσι, εξαιτίας των επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού, καθώς και της σύγχυσης που επικρατεί για τα νέα όρια συνταξιοδότησης από το 2022. Μάλιστα εκτιμάται ότι ο ρυθμός εξόδου θα αυξηθεί μέχρι το τέλος του έτους οδηγώντας σε ασφυκτική πίεση τον ΕΦΚΑ, στον οποίο υπάρχουν ήδη σε εκκρεμότητα 300.000 συντάξεις (κύριες και επικουρικές). Διευκρινίζεται ότι όσοι θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα κατά τα προηγούμενα έτη ή θεμελιώνουν φέτος αλλά δεν έχουν κάνει ακόμη χρήση του δικαιώματός τους να βγουν στη σύνταξη θα μπορούν να το πράξουν και μετά την 31η Δεκεμβρίου 2021.

Θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Σημαίνει ότι ταυτόχρονα έχουνσυμπληρωθεί όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη χορήγηση της σύνταξης. Για τησυνταξιοδότηση λόγω γήρατος το δικαίωμα συνταξιοδότησης θεμελιώνεται με τησυμπλήρωση των ελάχιστων απαιτούμενων από τη συνταξιοδοτική νομοθεσία ημερώνασφάλισης και της ηλικίας. Από την ημερομηνία κατά την οποία συντρέχουν οιπροϋποθέσεις αυτές, το θεμελιωμένο δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί με αίτησησυνταξιοδότησης οποτεδήποτε.

Προσυνταξιοδοτική βεβαίωση: Αιτήσεις στον ΕΦΚΑ δύο χρόνια προτού συμπληρώσουν το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης θα πρέπει ναυποβάλουν  όλοι οι ασφαλισμένοι για να πάρουν πιο γρήγορα τη σύνταξη. Πλέον η προσυνταξιοδοτική βεβαίωση είναι υποχρεωτική πριν από την έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης, ιδίως σε όσους έχουν διαδοχική ασφάλιση με «ένσημα» σε δύο ή και περισσότερα Ταμεία. Η προσυνταξιοδοτική βεβαίωση πιστοποιεί τον χρόνο ασφάλισης των υποψήφιων συνταξιούχων στα Ταμεία του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΟΓΑ κ.λπ.) έτσι όπως έχει διαμορφωθεί δύο χρόνια προτού συμπληρώσουν το όριο ηλικίας για να συνταξιοδοτηθούν, με σκοπό όταν  συμπληρώσουν την ηλικία συνταξιοδότησης να μη χρειάζεται να καταμετρηθούν όλα τα ένσημα αλλά μόνο αυτά που θα έχουν πραγματοποιηθεί από την έκδοση της προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης και μετά.

Οι κερδισμένοι. Οσοι έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισηςκαι την ηλικία σύνταξης μέχρι 31/12/2021 δεν θίγονται από τις αλλαγές της ασφαλιστικής νομοθεσίας που ισχύουν από 1/1/2022 και εφεξής. Για τους ασφαλισμένους που έχουν θεμελιώσει το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα αλλά συμπληρώνουν το μεταβατικό όριο των διατάξεών του μετά την 1/1/2022, η σύνταξή τους καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο -μεταβατικό -όριο ηλικίας.

Οι αλλαγές από το 2022. Μετά την 31/12/2021 υπάρχουν μόνο δύο επιλογές για όσους δεν προλάβουνεφέτοςνα θεμελιώσουνσυνταξιοδοτικόδικαίωμα:

α) Για πλήρη σύνταξη τα όρια ηλικίας καθορίζονται στο 62ο έτος της ηλικίας (με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης) ή στο 67ο έτος (με 15ετία ή 4.500 ημερομίσθια ασφάλισης).

β) Για μειωμένη σύνταξη το όριο είναι 62 έτη με 15ετία ασφάλισης (4.500 ημέρες ασφάλισης).

Υποβολή ηλεκτρονικού αιτήματος. Οι αιτήσεις συνταξιοδότησης υποβάλλονται πλέον ηλεκτρονικά στην υπηρεσία που είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ. Η ηλεκτρονική αίτηση περιλαμβάνει αναφορά στο σύνολο του χρόνου ασφάλισης, στο αν υπάρχει επιθυμία για εξαγορά πλασματικών χρόνων και κάθε άλλη λεπτομέρεια, όπως π.χ. αν διέκοψε την εργασία του ο ασφαλισμένος και πότε.

Πλασματικά έτη: Το δικαίωμα για αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων ασφάλισης εξακολουθεί να ισχύει κανονικά και δεν καταργείται μετά την 1/1/2021. Η μεγάλη πλειονότητα των ασφαλισμένων κάνει χρήση πλασματικών ετών για να συνταξιοδοτηθεί νωρίτερα από το κανονικό. Αιτήσεις εξαγορών ή αναγνώρισης πλασματικών χρόνων με σκοπό τη θεμελίωση δικαιώματος μπορούν να υποβληθούν οποτεδήποτε, είτε μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης είτε μεταγενέστερα ή ακόμα και νωρίτερα από αυτήν. Η εξόφληση μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ με έκπτωση είτε με δόσεις ή ακόμη και με παρακράτηση από τη σύνταξη.

Μειωμένη σύνταξηαπό το ΙΚΑ: Χρειάζεται προσοχή για όσους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη με προϋποθέσεις του πρώην ΙΚΑ. Και αυτό γιατί είναι απαραίτητο να έχουν 100 ένσημα κάθε έτος τα τελευταία πέντε χρόνια, προτού κάνουν αίτημα συνταξιοδότησης. Οι ημέρες ασφάλισης δεν είναι απαραίτητο να είναι πραγματικές. Μπορούν να συμπληρωθούν με επιδοτούμενες ημέρες ανεργίας από τον ΟΑΕΔ ή με προαιρετική ασφάλιση.

Σύνταξη με χρέη: Οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι -ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΕΤΑΑ -πρέπει να έχουν τακτοποιημένες οφειλές στον ΕΦΚΑ ή διαφορετικά οφειλές έως ένα συγκεκριμένο ύψος. Ειδικότερα οι κατηγορίες ασφαλισμένων-οφειλετών που μπορούν (με βάση το νέο καθεστώς) άμεσα να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης είναι:

• Ελεύθεροι επαγγελματίες (ΟΑΕΕ) που είχαν βασικές οφειλές άνω των 14.202 ευρώ και συνολικό χρέος (βασική οφειλή και προσαυξήσεις) κάτω από 20.000 ευρώ.
• Αυτοαπασχολούμενοι, επιστήμονες, δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί, εργολήπτες, συμβολαιογράφοι, υγειονομικοί, γενικώς ασφαλισμένοι στο πρώην ΕΤΑΑ, οι οποίοι οφείλουν πάνω από 15.000 ευρώ και έως 20.000 ευρώ.