Κοροναϊός – Όλα όσα ξέρουμε για τα εμβόλια και τη μετάλλαξη Δέλτα – Πόσο μας προστατεύουν, τι ισχύει για την τρίτη δόση

Μπορεί πριν από – όχι πολύ καιρό- να θεωρούσαμε ότι πέρασαν τα δύσκολα σχετικά με την πανδημία του κοροναϊού, όμως η μετάλλαξη Δέλτα ανέτρεψε τα δεδομένα.

Η εξαιρετικά επιθετική αυτή παραλλαγή του κοροναϊού, επελαύνει και καθίσταται κυρίαρχη, οδηγώντας σε εκτίναξη κρουσμάτων και διασωληνωμένων, καταδεικνύοντας και μια ιδιότυπη σύγκρουση που βρίσκεται σε εξέλιξη στο… παρασκήνιο: Τη σύγκρουση ανάμεσα στα εμβόλια και τις μεταλλάξεις που -εν τέλει- θα καθορίσει τι θα συμβεί μέσα στους επόμενους μήνες στην Ελλάδα και τον πλανήτη.

Τι ξέρουμε

Παρά τις ενδείξεις για πτώση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων μετά την επέλαση του στελέχους Δέλτα του κοροναϊού, τα εμβόλια παραμένουν άκρως αποτελεσματικά στην πρόληψη της νοσηλείας, δείχνει μελέτη του αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).

Οι μη εμβολιασμένοι πολίτες αντιμετωπίζουν 29 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να χρειαστούν νοσηλεία λόγω Covid-19 συγκριτικά με τους πλήρως εμβολιασμένους, ανακοίνωσαν οι ερευνητές.

Άλλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Ισραήλ, σε σχεδόν 2 εκατομμύρια ανθρώπους,  ανατρέπει ένα από τα κύρια επιχειρήματα των αντιεμβολιαστών και δείχνει ότι τα εμβόλια είναι πιο ασφαλή από τη φυσική ανοσία, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Στη μελέτη εξετάστηκε η υγεία σχεδόν 1,7 εκατομμυρίων πολιτών που είχαν εμβολιαστεί με το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech και περισσότερων από 233.000 που είχαν νοσήσει από τον κοροναϊό.

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, τα εμβόλια αυξάνουν τον κίνδυνο φλεγμονής στην καρδιά, διόγκωσης των λεμφαδένων και έρπη. Η λοίμωξη που προκαλεί ο κοροναϊός όμως, αυξάνει έξι φορές περισσότερο από τα εμβόλια τον κίνδυνο για φλεγμονή στην καρδιά. Αυξάνει επίσης σημαντικά τον κίνδυνο για θρομβώσεις, έμφραγμα, εγκεφαλικό και άλλες επικίνδυνες καταστάσεις.

Είναι χαρακτηριστικά όσα είπε ο καθηγητής Πνευμονολογίας Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, σημειώνοντας μεταξύ άλλων: «Βγήκα με ένα συνάδελφο, στην εκπομπή του κ. Ευαγγελάτου, ο οποίος υποστήριξε ότι η ανοσία που αφήνει η φυσική λοίμωξη είναι πιο ισχυρή από το εμβόλιο. Υπάρχει μεγάλο ποστ του ΠΟΥ που λέει ακριβώς το αντίθετο, ότι είσαι πολύ πιο προστατευμένος αν έχεις κάνει το εμβόλιο. Με παραπληροφόρηση δεν μπορούμε να πάμε μπροστά σαν κοινωνία».

Εμβόλια vs «Δέλτα»

Πόσο αποτελεσματικά είναι όμως τα εμβόλια έναντι των μεταλλάξεων και δη της πολύ επιθετικής «Δέλτα»;

Σύμφωνα με βρετανική μελέτη, για τα εμβόλια της Pfizer και της AstraZeneca, καταγράφεται σημαντική αλλά «αναμενόμενη» πτώση της προστασίας που προσφέρουν.

Πέντε με έξι μήνες μετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου της Pfizer έπεσε από το 88 στο 74 τοις εκατό, δείχνει η μεγάλη μελέτη ZOE.

Στην περίπτωση του AstraZeneca, η αποτελεσματικότητα μειώθηκε από το 77 στο 67 τοις εκατό σε τέσσερις με πέντε μήνες μετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης.

«Η φθίνουσα προστασία είναι αναμενόμενη και δεν είναι λόγος να αποφύγει κανείς τον εμβολιασμό» δήλωσε ο καθηγητής Τιμ Σπέκτορ, κύριος ερευνητής της μελέτης.

«Τα εμβόλια συνεχίζουν να προσφέρουν υψηλά επίπεδα προστασίας για την πλειονότητα του πληθυσμού, ειδικά έναντι του στελέχους Δέλτα, οπότε πρέπει να εμβολιάσουμε πλήρως όσους περισσότερους γίνεται».

Στις ΗΠΑ, οι οποίες σκοπεύουν να διαθέσουν αναμνηστική δόση για όλους τους εμβολιασμένους, οι αρμόδιοι φορείς ανακοίνωσαν ότι η αποτελεσματικότητα των εμβολίων της Pfizer και της Moderna κατά της συμπτωματικής Covid-19 μειώθηκε από 91% σε 66% από τότε που η παραλλαγή Δέλτα έγινε κυρίαρχη στη χώρα.

Δεδομένα για λοιμώξεις και νοσηλείες

Παρόλα αυτά, τα εμβόλια παραμένουν άκρως αποτελεσματικά στην πρόληψη της νοσηλείας. H μελέτη των CDC εξετάζει 43.000 κρούσματα σε άτομα 16 ετών και άνω στην κομητεία του Λος Άντζελες από τις αρχές Μαΐου μέχρι το τέλος Ιουλίου και έδειξε ότι:

Από τους 43.000 ασθενείς, το ποσοστό των ανεμβολίαστων φτάνει το 71,4%. Μόνο το 25% ήταν πλήρως εμβολιασμένο,ενώ λίγο περισσότερο από το 3% είχε λάβει μόνο την πρώτη δόση.

Μεταξύ των εμβολιασμένων, δείχνει η ανάλυση, μόνο το 3% χρειάστηκε νοσηλεία, μόνο το 0,5% εισήχθη σε μονάδα εντατικής θεραπείας, ενώ ακόμα χαμηλότερο, στο 0,2%, ήταν το ποσοστό των ασθενών που χρειάστηκε αναπνευστήρα.

Μεταξύ των μερικώς εμβολιασμένων, το 6% χρειάστηκε νοσηλεία, το 1% εισήχθη στην εντατική και το 0,3% χρειάστηκε μηχανική υποστήριξη της αναπνοής.

Τα νούμερα αλλάζουν δραματικά στην περίπτωση των ανεμβολίαστων, αφού το ποσοστό που χρειάστηκε νοσηλεία ήταν 29,2 φορές μεγαλύτερο από ό,τι στην περίπτωση των μη εμβολιασμένων.

Επιπλέον, ο κίνδυνος μόλυνσης από τον κοροναϊό ήταν 4,7 φορές υψηλότερος.

Τα ευρήματα δεν αποκλείεται να επηρεάσουν τη συζήτηση για τη χρησιμότητα της λεγόμενης τρίτης, ενισχυτικής δόσης, καθώς δείχνουν ότι τα εμβόλια παραμένουν αποτελεσματικά στην πρόληψη νοσηλειών και θανάτων.

Μαγιορκίνης: Δεν αποκλείω τρίτη δόση εμβολίου σε όλους

Το ενδεχόμενο να χρειαστεί μια τρίτη επαναληπτική δόση για όλους, δεν απέκλεισε, στο μεταξύ, ο επίκουρος καθηγητής του ΕΚΠΑ και μέλος της επιτροπής των εμπειρογνωμόνων Γκίκας Μαγιορκίνης, μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Σκάι.

«Θα εξαρτηθεί από την πιθανότητα έλευσης άλλου μεταλλαγμένου στελέχους» σημείωσε, πρσθέτοντας ωστόσο πως με την επαναληπτική δόση που θα γίνει στις ευπαθείς ομάδες σε πρώτη φάση και σε δεύτερη φάση σε ηλικιωμένους και σε υγειονομικούς θα υπάρχει καλύτερη αποτελεσματικότητα σε βάθος χρόνου.

Το ανανεωμένο εμβόλιο

Ο κ. Μαγιορκίνης μίλησε επίσης και για ένα νέο εμβόλιο, που έχει ήδη σχεδιάσει η Pfizer και το οποίο στοχεύει στις μεταλλάξεις Α και Δ.

Όπως ανέφερε πρόκειται για ένα ανανεωμένο εμβόλιο με διαφορετικό αντιγόνο που θα είναι επαναληπτική δόση, όπως γίνεται και με το εμβόλιο της γρίπης.

Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Μπουρλά και το ενδεχόμενο να υπάρξει μια νέα μετάλλαξη την οποία δεν θα μπορούν να αντιμετωπίσουν τα ήδη υπάρχοντα εμβόλια ανέφερε πως είναι ένα σενάριο καθώς όπως μας εξέπληξε η μετάλλαξη Δέλτα μπορεί να μας εκπλήξει και άλλη μετάλλαξη. Ωστόσο εκτιμά ότι δεν πρόκειται να συμβεί το επόμενο 6μηνο-8μηνο.

 Το αίτημα της Pfizer

Υπό το πρίσμα των παραπάνω, η Pfizer, κατέθεσε αίτημα στον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, για έγκριση της τρίτης (ενισχυτικής) δόσης του εμβολίου τους κατά του κοροναϊού.

Η αίτηση αφορά πλήρη έγκριση της χορήγησης μιας τρίτης δόσης του εμβολίου τους σε άτομα ηλικίας από 16 ετών και άνω και έρχεται μετά την πλήρη έγκριση του εμβολιασμού σε δύο δόσεις με το σκεύασμα που ανέπτυξαν από κοινού, η οποία δόθηκε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.

Based on Phase 3 data, we’ve initiated submission of a supplemental Biologics License Application to @US_FDA for approval of a third (or #booster) dose of our #COVID19 vaccine: https://t.co/W7vwaMD9j2

— AlbertBourla (@AlbertBourla) August 25, 2021

Τα δεδομένα από τη Φάση 3 των κλινικών δοκιμών έδειξαν ότι μια ενισχυτική δόση του εμβολίου είχε ως αποτέλεσμα την παραγωγή ισχυρών εξουδετερωτικών αντισωμάτων κατά του αρχικού στελέχους της Covid σε 306 ανθρώπους ηλικίας 18 – 55 ετών, όπως ανέφεραν οι δύο εταιρείες.

Οι συμμετέχοντες στις δοκιμές έλαβαν την τρίτη δόση του σκευάσματος μεταξύ 4,8 και 8 μηνών μετά τον πλήρη εμβολιασμό τους, και τα εξουδετερωτικά αντισώματα κατά του αρχικού στελέχους του ιού ήταν 3,3 φορές περισσότερα μετά την τρίτη δόση σε σχέση με αυτά που αναπτύχθηκαν ένα μήνα μετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης. Οι Pfizer και BioNTech ανέφεραν ότι στο 99,5% των συμμετεχόντων παρατηρήθηκε τετραπλάσια ανοσολογική απόκριση μετά την τρίτη δόση συγκριτικά με το 98% μετά τη δεύτερη δόση.