Αφγανιστάν – Ποιο είναι το παρακλάδι του ISIS που βρίσκεται πίσω από την επίθεση στην Καμπούλ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες μάχονται τους Ταλιμπάν και τους μαχητικούς εταίρους τους στο Αφγανιστάν, την Αλ Κάιντα και το δίκτυο Χακάνι, εδώ και 20 χρόνια.

Αλλά η μεγαλύτερη άμεση απειλή τόσο για τους Αμερικανούς, όσο και για τους Ταλιμπάν, είναι ένας κοινός αντίπαλος που είναι λιγότερο γνωστός: το Ισλαμικό Κράτος Khorasan ή το ISIS-K, θυγατρική της τρομοκρατικής ομάδας στο Αφγανιστάν.

Σε αυτό το παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους, άλλωστε, αποδίδουν οι ΗΠΑ τις σημερινές τρομοκρατικές επιθέσεις στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, με δεκάδες νεκρούς και δεκάδες τραυματίες.

Δημιουργήθηκε πριν από έξι χρόνια από τους δυσαρεστημένους Πακιστανούς Ταλιμπάν και πραγματοποίησε φέτος δεκάδες επιθέσεις στο Αφγανιστάν.

Όπως αναφέρει η Daily Mail, ιδρύθηκε το 2015 με τους οπαδούς να στοχεύουν στη δημιουργία ενός ισλαμικού χαλιφάτου σε όλο το Χορασάν (Khorasan, εξ ου και το αρχικό «Κ»), μια ιστορική περιοχή που καλύπτει το Πακιστάν και το Αφγανιστάν, μαζί με τμήματα της Κεντρικής Ασίας.

Μήνες αφότου το Ισλαμικό Κράτος κήρυξε χαλιφάτο στο Ιράκ και τη Συρία το 2014, αποσχισθέντες μαχητές από τους Πακιστανούς Ταλιμπάν ενώθηκαν με τους μαχητές στο Αφγανιστάν για να σχηματίσουν ένα περιφερειακό κεφάλαιο, υποσχόμενοι πίστη στον ηγέτη του Ισλαμικού Κράτους, Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι.

Η ομάδα αναγνωρίστηκε επίσημα από την κεντρική ηγεσία του Ισλαμικού Κράτους τον επόμενο χρόνο, καθώς διείσδυσε στις βορειοανατολικές περιοχές του Αφγανιστάν, ιδιαίτερα στις επαρχίες Κουνάρ, Νανγκαρχάρ και Νουριστάν.

Οι τελευταίες εκτιμήσεις για τη δύναμή του κάνουν λόγο για αρκετές χιλιάδες ενεργούς μαχητές.

Πότε ιδρύθηκε το ISIS-K – Τι επιδιώκει

H οργάνωση ISIS-K δημιουργήθηκε πριν από έξι χρόνια από δυσαρεστημένους Πακιστανούς Ταλιμπάν και, μόνο μέσα στο 2021, έχει εξαπολύσει δεκάδες επιθέσεις στο Αφγανιστάν. Σύμφωνα με ειδικούς της τρομοκρατίας που μίλησαν στους NYT, αν και υπάρχουν ισχυρά δεσμά που συνδέουν τους Ταλιμπάν με τους μαχητές της Αλ Κάιντα και του Δικτύου Χακάνι, δεν ισχύει το ίδιο και με το Ισλαμικό Κράτος στο Χορασάν, που βρίσκεται στην άλλη πλευρά του «τρομοκρατικού φάσματος» στο Αφγανιστάν.

Tο ISIS-K δεν υπήρξε ποτέ ιδιαίτερα ισχυρό, ούτε στη συγκεκριμένη χώρα, ούτε σε κάποια άλλη. Από το 2016, όταν η ομάδα βρισκόταν στο απόγειο της δύναμής της, οι μαχητές της μειώθηκαν τα επόμενα χρόνια κατά 50%, δηλαδή στους περίπου 1.500-2.000 άνδρες.

Τον Ιούνιο του 2020, όμως, υπό την ηγεσία ενός νέου, φιλόδοξου αρχηγού, του Σαάμπ αλ-Μουχατζίρ, το παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους άρχισε να ενισχύεται, έχοντας εξελιχθεί σε ενεργή και επικίνδυνη τρομοκρατική ομάδα.

«Μπορεί να μην είναι ένας βραχίονας του ISIS πρώτου επιπέδου, αλλά τώρα που αποχώρησαν οι Αφγανοί κομάντος και ο Αμερικανός στρατός, αυτή η εξέλιξη θα μπορούσε να τους αφήσει χώρο να αναπνεύσουν και να εξελιχθούν», λέει ο Σεθ Τζόουνς, ειδικός του Κέντρου Στρατηγικής και Διεθνών Σπουδών της Ουάσινγκτον σε θέματα που αφορούν στο Αφγανιστάν.

Το CBS, σε δικό του ρεπορτάζ για το ISIS-K, που έγινε και προβλήθηκε πριν από τις σημερινές εκρήξεις, μεταφέρει την – προφητική, δυστυχώς – ανησυχία του Πενταγώνου, ότι η οργάνωση θα επιδιώξει να επιτεθεί στο αεροδρόμιο της Καμπούλ κατά τη διάρκεια των εκκενώσεων.

Μάλιστα, το αμερικάνικο κανάλι έχει και πλάνα από τα γυμνάσια των μαχητών της οργάνωσης. Ανάμεσά τους, υπάρχουν και πολλοί έφηβοι, καθώς και παιδιά. Αντίστοιχο ρεπορτάζ είχε προβάλει και το CNN.

Παράλληλα, ρεπορτάζ της βρετανικής Daily Mail αναφέρει ότι το όνομα της τρομοκρατικής οργάνωσης αποκαλύπτει και τον στόχο των μαχητών της. Η βασική επιθυμία τους είναι να δημιουργήσουν ένα ισλαμικό χαλιφάτο στο Χορασάν.

Στο στόχαστρο των επιθέσεών τους έχουν βρεθεί στο παρελθόν Αμερικανοί και Αφγανοί στρατιώτες, αλλά και εκατοντάδες άμαχοι πολίτες. Συνηθίζουν να καταγράφουν τις φρικαλέες ενέργειές τους σε βίντεο που τραβάνε με τα κινητά τους και, στη συνέχεια, να τις αναρτούν στα social media, πανηγυρίζοντας για αυτές.

Το σοκαριστικό βίντεο του 2017

Ένα ιδιαίτερα σοκαριστικό βίντεο, που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2017, αφορούσε στην εκπαίδευση των ανήλικων παιδιών που είχε στρατολογήσει η ομάδα και έδειχνε δύο από αυτά τα αγόρια (ντυμένα στα μαύρα και εμφανώς μικρότερα από 12 ετών) να εξαναγκάζουν τρομοκρατημένους αιχμαλώτους να γονατίζουν στο έδαφος.

Στη συνέχεια, τραβούν προς τα πίσω τα κεφάλια των ανδρών (που κατηγορούνταν για κατασκοπεία), μιλούν έντονα στην κάμερα και τους εκτελούν με μια βολή στο κρανίο.

Οι πιο πρόσφατες επιθέσεις

Πιο πρόσφατα, τον περασμένο Μάιο, το ISIS-K σκότωσε τουλάχιστον 68 Αφγανούς και τραυμάτισε ακόμα 165 άτομα, όταν ενεργοποίησε εκρηκτικούς μηχανισμούς σε τρία παγιδευμένα αυτοκίνητα έξω από το σχολείο θηλέων Σιέντ Αλ-Σάντα στην Καμπούλ.

Η μεγάλη πλειοψηφία των θυμάτων ήταν νεαρές μαθήτριες, τις οποίες το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν θεωρούσε αμαρτωλές και άξιες τιμωρίας, επειδή θέλησαν να αποκτήσουν μόρφωση, αν και… γυναίκες!

Χτύπησαν και νοσοκομείο

Ακόμα μία στυγνή επίθεση, που αναφέρει το δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας ως παράδειγμα του τρόπου δράσης της οργάνωσης, είναι η επίθεση στο νοσοκομείο 400 κλινών Σαρντάρ Μοχάμαντ Νταούντ Καν της Καμπούλ, το οποίο σημειώθηκε το Μάρτιο του 2017.

Ντυμένοι με λευκές ρόμπες και εξοπλισμένοι με στηθοσκόπια, τρεις νεαροί άνδρες κατάφεραν να εισέλθουν απαρατήρητοι στο μεγάλο νοσοκομείο, το οποίο βρισκόταν απέναντι από το «οχυρό» της Αμερικανικής Πρεσβείας.

Ξαφνικά, έξω από το κτίριο ακούστηκε ένα δυνατός κρότος. Ο ήχος, που προήλθε από την έκρηξη του γιλέκου αυτοκτονίας ενός συντρόφου τους, έδωσε το σύνθημα στους τρεις μαχητές του ISIS-K να βγάλουν κάτω από την ιατρική τους μεταμφίεση τα όπλα και τις χειροβομβίδες τους και να σπείρουν τον θάνατο.

Αρκετές ώρες αργότερα, αφού καταλάγιασε το χάος, περισσότεροι από 30 γιατροί και ασθενείς του νοσοκομείου ήταν νεκροί και ακόμη 50 κείτονταν τραυματισμένοι.

Ποια είναι η σχέση IS-Khorasan με τους Ταλιμπάν;

Και οι δύο ομάδες είναι σκληροπυρηνικοί σουνίτες ισλαμιστές μαχητές.

Διαφέρουν ως προς τις λεπτομέρειες της θρησκείας και της στρατηγικής, ενώ ισχυρίζονται ότι είναι οι πραγματικοί φορείς της σημαίας της τζιχάντ.

Αυτός ο καβγάς οδήγησε σε αιματηρές μάχες μεταξύ των δύο, με τους Ταλιμπάν να βγαίνουν σε μεγάλο βαθμό νικητές μετά το 2019, όταν το IS-Khorasan απέτυχε να εξασφαλίσει έδαφος, όπως έκανε η μητρική του ομάδα στη Μέση Ανατολή.

Σε ένδειξη εχθρότητας μεταξύ των δύο τζιχαντιστικών ομάδων, οι δηλώσεις του Ισλαμικού Κράτους αναφέρουν τους Ταλιμπάν ως αποστάτες, αλλά και ως… «πολύ φιλελεύθερους»!

Πώς αντέδρασε το ΙΚ στη νίκη των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν

Το Ισλαμικό Κράτος άσκησε έντονη κριτική για την περσινή συμφωνία μεταξύ Ουάσινγκτον και Ταλιμπάν, που οδήγησε στην απόσυρση ξένων στρατευμάτων, κατηγορώντας τους τελευταίους ότι εγκατέλειψαν τον τζιχαντιστικό σκοπό.

Μετά την κατάληψη των Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν, αρκετές τζιχαντιστικές ομάδες σε όλο τον κόσμο τους συνεχάρησαν – αλλά όχι το Ισλαμικό Κράτος.

Ένα σχόλιο του Ισλαμικού Κράτους, που δημοσιεύτηκε μετά την πτώση της Καμπούλ, κατηγόρησε τους Ταλιμπάν ότι πρόδωσαν τους τζιχαντιστές με τη συμφωνία αποχώρησης των ΗΠΑ και δεσμεύτηκε να συνεχίσει τον αγώνα του, σύμφωνα με την ομάδα πληροφοριών SITE, η οποία παρακολουθεί τις επικοινωνίες των μαχητών.

Αμερικανοί στρατιωτικοί και αναλυτές πληροφοριών αναφέρουν ότι οι απειλές από την ομάδα περιλαμβάνουν βομβιστικές επιθέσεις με φορτηγό, βομβιστές αυτοκτονίας που διεισδύουν στο πλήθος έξω από το Διεθνές Αεροδρόμιο Χαμίντ Καρζάι και βομβαρδισμούς όλμων εναντίον του αεροδρομίου.

Αυτές οι απειλές, σε συνδυασμό με τα νέα αιτήματα των Ταλιμπάν για αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών έως τις 31 Αυγούστου, είναι που επηρέασαν την απόφαση του προέδρου Μπάιντεν την Τρίτη να τηρήσει αυτή την προθεσμία.

«Κάθε μέρα που είμαστε στο έδαφος είναι μια άλλη μέρα, που γνωρίζουμε ότι το ISIS-K επιδιώκει να στοχεύσει το αεροδρόμιο και να επιτεθεί και στις ΗΠΑ και στις συμμαχικές δυνάμεις και σε αθώους πολίτες », είπε ο Τζο Μπάιντεν.

Και δυστυχώς, βγήκε αληθινός – ως προς το ενδεχόμενο επιθέσεων τουλάχιστον, ενώ το μόνο που απομένει είναι να αναλάβει και επίσημα την ευθύνη το ISIS-K.

Μια έκθεση των Ηνωμένων Εθνών τον Ιούνιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι 8.000 έως 10.000 μαχητές από την Κεντρική Ασία, την περιοχή του Βόρειου Καυκάσου της Ρωσίας, το Πακιστάν και την περιοχή Σιντζιάνγκ στη δυτική Κίνα, έχουν εισχωρήσει στο Αφγανιστάν τους τελευταίους μήνες.

Οι περισσότεροι συνδέονται με τους Ταλιμπάν ή την Αλ Κάιντα, ανέφερε η έκθεση, ενώ άλλοι είναι σύμμαχοι με το ISIS-K.

«Το Αφγανιστάν έχει γίνει πλέον το Λας Βέγκας των τρομοκρατών, των ριζοσπαστών και των εξτρεμιστών», δήλωσε ο Αλί Μοχάμαντ Άλι, πρώην αξιωματικός της αφγανικής ασφάλειας.

«Άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, ριζοσπάστες και εξτρεμιστές, φωνάζουν, γιορτάζοντας τη νίκη των Ταλιμπάν. Αυτό ανοίγει το δρόμο για άλλους εξτρεμιστές να έρθουν στο Αφγανιστάν», προειδοποιούσε λίγες μέρες πριν από τις αιματηρές εκρήξεις στην Καμπούλ.