Η μαύρη τρύπα του Αφγανιστάν

Σε μαύρη τρύπα εξελίσσεται το Αφγανιστάν, με τους Ταλιμπάν να επιστρέφουν τη χώρα στον Μεσαίωνα και τη διεθνή τρομοκρατία να έχει ήδη εισχωρήσει, όπως δείχνουν οι βομβιστικές επιθέσεις στο αεροδρόμιο της Καμπούλ.

Προτού εκπνεύσει η προθεσμία για την αποχώρηση των ξένων δυνάμεων από το Αφγανιστάν, την Τρίτη, η ΕΕ έχει απομακρύνει όλους τους πολίτες της, τους στρατιώτες και τους Αφγανούς που συνεργάστηκαν μαζί τους, ενώ η Ουάσιγκτον προσπαθεί απεγνωσμένα για την αποχώρηση περίπου χιλίων αμερικανών πολιτών που παραμένουν εγκλωβισμένοι, καθώς και των αφγανών συμμάχων τους που κινδυνεύουν αν μείνουν στο Αφγανιστάν και τους οποίους οι ίδιοι οι Αμερικανοί υπολογίζουν σε 250.000 και πλέον.

Μεγάλη απειλή και για τις ΗΠΑ

Υστερα από δύο δεκαετίες πολέμου κατά της τρομοκρατίας στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στη Συρία και αλλού, το αφγανικό παρακλάδι του ISIS, το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν (ISIS-K), που ανέλαβε την ευθύνη για τις επιθέσεις στο αεροδρόμιο της πρωτεύουσας την Πέμπτη, έχει ανακάμψει και σήμερα αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τους Αμερικανούς στο Αφγανιστάν.

Θεωρητικά αποτελεί απειλή και για τους Ταλιμπάν, αν και σύμφωνα με αναλυτές οι δύο οργανώσεις συνδέονται μεταξύ τους μέσω του δικτύου Χακάνι, το οποίο έχει στενές διασυνδέσεις με το ISIS-K αλλά και με τους Ταλιμπάν – ο Χαλίλ Χακάνι είναι σήμερα υπεύθυνος για την ασφάλεια στην Καμπούλ.

«Οι ΗΠΑ πρέπει να κάνουν αμέσως αντίποινα στο ISIS-K, του οποίου η ενέργεια μας υπενθυμίζει με σαφήνεια, σαν να υπήρχε ποτέ αμφιβολία, ότι η απειλή της τρομοκρατίας συνεχίζει να υπάρχει και να αναδύεται από το αφγανικό έδαφος» ανέφερε κύριο άρθρο της «Washington Post».

Αποχώρηση και από το Ιράκ;

Στην Ουάσιγκτον, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν μοιάζει εντελώς ανίσχυρος να ορίσει την ατζέντα της αμερικανικής αποχώρησης.

Πολλοί ανησυχούν ότι τα γεγονότα στην Καμπούλ και στην υπόλοιπη χώρα θα οδηγήσουν σύντομα και στην αποχώρηση των Αμερικανών από το Ιράκ.

Το αμερικανικό κύρος υπέστη πλήγμα, όπως και η εμπιστοσύνη των άλλων λαών προς τους Αμερικανούς, οι οποίοι, όπως όλα δείχνουν, δεν θα μπορέσουν να τηρήσουν την υπόσχεσή τους να φυγαδεύσουν τους αφγανούς συμμάχους τους που κινδυνεύουν από τους Ταλιμπάν.

Η ΕΕ προανήγγειλε τη συγκρότηση δύναμης ταχείας επέμβασης 50.000 στρατιωτών, ικανής να αντιδράσει γρήγορα σε συνθήκες όπως αυτές στο Αφγανιστάν, όπως για να απομακρύνει ευρωπαίους και αφγανούς πολίτες.

Οσο πλησιάζει η προθεσμία της Τρίτης, οι Αφγανοί που κινδυνεύουν από τους Ταλιμπάν προσπαθούν όλο και πιο απελπισμένα να εγκαταλείψουν τη χώρα.

Δεκάδες εθελοντές από τις ΗΠΑ, κυρίως βετεράνοι του πολέμου στο Αφγανιστάν, επικοινωνούν με τους Αφγανούς με τους οποίους είχαν συνεργαστεί και, χρησιμοποιώντας όποια γνωριμία ή πρόσβαση έχουν στους στρατιώτες που φυλάσσουν το αεροδρόμιο Χαμίντ Καρζάι, προσπαθούν να τους κατευθύνουν από μακριά προκειμένου να μπορέσουν πρώτα να μπουν στο αεροδρόμιο και στη συνέχεια να επιβιβαστούν σε πτήση.

Εμπόδια από τους Ταλιμπάν

Όσο λιγοστεύουν οι ώρες μέχρι την προθεσμία της 31ης Αυγούστου τόσο δυσκολότερο γίνεται για τους Αφγανούς να εγκαταλείψουν τη χώρα γιατί τους εμποδίζουν οι Ταλιμπάν.

Όλο και περισσότεροι επιλέγουν πλέον να δραπετεύσουν προς το Βαλουχιστάν, γιατί τα αφγανοϊρανικά σύνορα είναι επικίνδυνα, και από εκεί με τη βοήθεια διακινητών να φθάσουν μέσω Ιράν στην Τουρκία.

«Έχω την ευθύνη για όσα συνέβησαν» δήλωσε ο πρόεδρος Μπάιντεν συντετριμμένος, με τη φωνή του να σπάει, λίγες ώρες μετά τις βομβιστικές επιθέσεις στο αεροδρόμιο της Καμπούλ που προκάλεσαν περισσότερους από 170 νεκρούς, ανάμεσά τους τουλάχιστον 13 Αμερικανούς, και 200 τραυματίες.

Όμως από την επομένη, πλήθη Αφγανών συγκεντρώθηκαν και πάλι γύρω από το αεροδρόμιο, απελπισμένοι στην προοπτική μιας ζωής υπό τους Ταλιμπάν.

Τα καυτά ερωτήματα

«Πόσοι Αφγανοί που επιθυμούν να εγκαταλείψουν τη χώρα θα μπορέσουν να φυγαδευτούν; Ποια θα είναι η τύχη όσων παραμείνουν; Ποια κεκτημένα για την κοινωνία των πολιτών και ιδίως για τις γυναίκες θα διατηρηθούν από το καθεστώς των Ταλιμπάν; Η χώρα θα ξαναγίνει βάση της διεθνούς τρομοκρατίας;».

Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, που έθεσε η Σιλβί Κοφμάν σε ανάλυσή της στον «Monde», θα δείξουν σύντομα το μέγεθος της μαύρης τρύπας που δημιουργείται στο κέντρο της Ασίας.

Κλειστές τράπεζες, κλεισμένες γυναίκες

Το τι θα συμβεί στο Αφγανιστάν από την 1η Σεπτεμβρίου και μετά, όταν θα έχουν αποχωρήσει οι Αμερικανοί, είναι άγνωστο.

Οι νέοι επικεφαλής της χώρας προσπαθούν προσεκτικά να βελτιώσουν την εικόνα που εκπέμπουν προς τα έξω. Το Αφγανιστάν όμως μετατρέπεται με ταχύτητα σε παρία της διεθνούς κοινότητας.

Οι τράπεζες παραμένουν κλειστές «για 10 ημέρες» αλλά άγνωστο πότε θα ξανανοίξουν γιατί δεν έχουν χρήματα.

Οι Ταλιμπάν διαβεβαιώνουν ότι θα γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα των γυναικών, όμως τα δείγματα γραφής που έχουν δείξει μέχρι σήμερα υποδηλώνουν το ακριβώς αντίθετο: συστήνουν στις Αφγανές να μείνουν στο σπίτι μέχρι οι μαχητές τους να συνηθίσουν τα νέα ήθη στη συμπεριφορά προς τις γυναίκες, όμως οι παλαιότερες θυμούνται ότι το ίδιο είχαν πει οι Ταλιμπάν και το 1996, αλλά τα νέα ήθη και η ώρα να βγουν οι γυναίκες από το σπίτι και την μπούρκα δεν ήρθαν ποτέ ως το 2001 που ανατράπηκαν.

Παράλληλα, στις δηλώσεις τους, τα ηγετικά στελέχη των Ταλιμπάν επιχειρούν να δείξουν ένα πιο διαλλακτικό πρόσωπο, για να γίνουν αποδεκτοί από τη διεθνή κοινότητα. Σε συνέντευξή του όμως στους «New York Times» αυτή την εβδομάδα, o εκπρόσωπός τους Ζαμπιχουλάχ Μουτζάχιντ ξεκαθάρισε ότι η μουσική θα απαγορεύεται.