Ανασχηματισμός εσωκομματικών ισορροπιών και δεξιές ενέσεις

«Το καλάθι της νοικοκυράς» έλεγε ο Λεωνίδας Κύρκος, ο ιστορικός ηγέτης της Ανανεωτικής Αριστεράς που πέθανε τέτοιες μέρες πριν 10 χρόνια. Σε 2-3 εικοσιτετράωρα αυτό που θα συζητάμε δεν είναι ο ανασχηματισμός που ανακοινώθηκε σήμερα το πρωί, αλλά το περίφημο καλάθι της νοικοκυράς, δηλ. η ακρίβεια. Γιατί μπορεί οι αλλαγές, όχι τόσες πολλές και θεαματικές που ανέμεναν οι περισσότεροι, να έγιναν αλλά τα δύσκολα για την κυβέρνηση είναι μπροστά.

Από εδώ και πέρα αρχίζει και μετράει «διπλά» ο πολιτικός χρόνος και μην λησμονούμε, ότι με βάση τον σχεδιασμό που υπάρχει στο Μέγαρο Μαξίμου, η χρονιά που θα διανύσουμε από εδώ και πέρα, εκτός εάν έχουμε εκπλήξεις, έως τον Σεπτέμβριο του 2022 είναι εκλογική. Αυτή την στόχευση είχε και ο ανασχηματισμός που έγινε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Ο Πρωθυπουργός τελικά, παρά τα όσα περί του αντιθέτου διέρρεαν, δεν προχώρησε ούτε σε δομικό, ούτε σε ριζικό, ούτε σε μεγάλο ανασχηματισμό. Έγιναν στρατηγικής σημασίας κινήσεις προς συγκεκριμένο εκλογικό σώμα με το βλέμμα στις κάλπες, ενώ φαίνεται καθαρά ότι οι κινήσεις του είχαν ως οδηγό και τις δημοσκοπήσεις ως ένα βαθμό.

Επί της ουσίας ο Πρωθυπουργός εκθεμελίωσε τις ηγεσίες που διαχειρίστηκαν τις πυρκαγιές και την πανδημία. Θυσίασε τον Μιχάλη Χρυσοχοϊδη και παρά τις πιέσεις που υπήρξαν από πολλές πλευρές για να μείνει δεν άλλαξε άποψη. Εκεί επέλεξε να βάλει πάλι ένα πρόσωπο που δεν προέρχεται από τη ΝΔ και συμπορεύτηκε μαζί του κατά την διάρκεια της προεκλογικής περιόδου για την ηγεσία του κόμματος, τον Τάκη Θεοδωρικάκο που είναι πρόσωπο με κεντρώο προφίλ. Η τοποθέτηση του άλλοτε γραμματέα της ΚΝΕ ως επικεφαλής των Σωμάτων Ασφαλείας έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και κυρίως θα φανεί πως θα πορευτεί, καθώς έχει μπροστά να προωθήσει μεταξύ άλλων την Πανεπιστημιακή Αστυνομία και φέτος τα ΑΕΙ θα ανοίξουν κανονικά, όπως αποφασίστηκε. Ο Νίκος Χαρδαλιάς αποχώρησε από το υφυπουργείο Πολιτικής Προστασίας και μετακινήθηκε στο Πεντάγωνο στη θέση του Αλκιβιάδη Στεφανή ως υφυπουργός Αμυνας. Μια επιλογή συμβατή με την κομματική του πορεία καθώς στόχευση είναι να κλίνει το μάτι και στο πιο συντηρητικό ακροατήριο.

Η μετακίνηση του Βασίλη Κικίλια από το υπουργείο Υγείας ήταν αναμενόμενη για τους μυημένους και η τοποθέτησή του στο υπουργείο Τουρισμού αποτέλεσε ένα «ασφαλές πολιτικό λιμάνι». Η έξοδος του Χάρη Θεοχάρη ήταν μονόδρομος, αν και ο Πρωθυπουργός έλεγε τα καλύτερα, αλλά την πλήρωσε λόγω της γνωστής θεωρίας περί της «καραμπόλας» στους ανασχηματισμούς.

Η είσοδος του Θάνου Πλεύρη στην κυβέρνηση ήταν έκπληξη για πολλούς και κυρίως η τοποθέτησή του στο υπουργείο Υγείας ως υπουργού. Δίπλα του ως αναπληρώτρια η καθηγήτρια, η ιατρός Ασημία Γκάγκα,, ένα πρόσωπο για το οποίο υπήρχε καιρό η πληροφορία περί αξιοποίησής της.

Το ενδιαφέρον με την υπουργοποίηση Πλεύρη είναι ότι ενδυναμώνεται η άλλοτε ισχυρή τριανδρία προερχόμενη από το ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη: Πλεύρης, Άδωνις Γεωργιάδης και Μάκης Βορίδης που παρέμειναν στις θέσεις των υπουργών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Εσωτερικών. Οι τρεις τους, βουλευτές του ΛΑΟΣ από το 2007 εξελίχθηκαν σε υπολογίσιμους παίκτες, που αν και έχουν διαφορετική πορεία, εντούτοις συγκροτούν ιδεολογικά μια ισχυρή ομάδα στο εσωτερικό της ΝΔ με αναφορές στη σκληρή δεξιά.

Η μεγάλη έκπληξη ήταν η απόφαση για αξιοποίηση του Ευάγγελου Αποστολάκη, ενός ανθρώπου που μέχρι πρότινος συμβούλευε τον Αλέξη Τσίπρα σε ζητήματα εθνικής άμυνας. Μάλιστα, ο Ευ. Αποστολάκης, που ήταν υπουργός Αμυνας επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, συμμετείχε και σε συσκέψεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ και η κίνηση του Κυρ. Μητσοτάκη τους ενόχλησε και γι’ αυτό και υπήρξε η οργισμένη αντίδραση και η αναφορά σε «εξαγορά». Σκληρή φράση για τον ναύαρχο Αποστολάκη που ορίστηκε υπουργός Πολιτικής Προστασίας (νέο υπουργείο) με τις αρμοδιότητες της πολιτικής προστασίας, περιλαμβανομένης και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Τελικά μετά από δυόμιση ώρες ο Ευ. Αποστολάκης, προφανώς και υπό την πίεση που ασκήθηκε και το βάρος της ανακοίνωσης του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε ότι δεν αποδέχεται την πρόταση του Κυρ. Μητσοτάκη.

Με βάση την συλλογιστική ότι εισερχόμαστε σε εκλογική χρονιά, έγιναν και κάποιες κινήσεις για να εκπροσωπηθούν στην κυβέρνηση ορισμένες περιοχές. Π.χ. τοποθετήθηκε ο βουλευτής Αχαϊας Ανδρέας Κατσανιώτης, στενός συνεργάτης του πρώην Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, στη θέση του υφυπουργού Εξωτερικών, αρμόδιος για τον απόδημο ελληνισμό. Ο άλλος σαμαρικός που μπήκε στην κυβέρνηση είναι ο Σίμος Κεδίκογλου που ορίστηκε υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και εκλέγεται στην Εύβοια που κάηκε ένα μεγάλο κομμάτι της το προηγούμενο διάστημα. Από εκεί και πέρα, ο μέχρι πρότινος γ.γ. υποδομών, ο καραμανλικός Γιώργος Καραγιάννης, αναβαθμίστηκε σε υφυπουργό, διότι έχει αποφασιστεί να πολιτευτεί. Επειδή όμως ως γ.γ. είχε κώλυμα εκλογιμότητας ορίστηκε υφυπουργός για να μπορεί να είναι υποψήφιος στην Β΄ Θεσσαλονίκης. Η άλλη αξιοποίηση ήταν του Μιχάλη Παπαδόπουλου, βουλευτή Κοζάνης από το 2004 και κουμπάρου του Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη (αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών) που ορίστηκε υφυπουργός Μεταφορών.

Βέβαια, αν και είμαστε σε εκλογική χρονιά, δεν αξιοποιήθηκε μεγάλο κομμάτι της Κ.Ο. και μένει να φανεί εάν και πως θα αντιδράσουν οι βουλευτές. Υπάρχει όμως η θεωρία ότι λόγω της άτυπης προεκλογικής περιόδου, ελάχιστα στόματα θα ανοίξουν, όλοι θα τρέχουν για την επανεκλογή τους.

Μια ακόμη μεγάλη έκπληξη ήταν η μη υπουργοποίηση του Δημήτρη Αβραμόπουλου που έχει επιστρέψει από το καλοκαίρι του 2020 από τις Βρυξέλλες, μετά την λήξη της θητείας του ως επιτρόπου. Αν και υπάρχει συμφωνία με τον Κυρ. Μητσοτάκη για αξιοποίησή του, εντούτοις δεν ενεργοποιήθηκε αυτή και έχει ενδιαφέρον πως θα κινηθεί το πολύπειρο στέλεχος με δεδομένο ότι θα πολιτευθεί στην Α΄ Αθηνών.

Επί της ουσίας οι αλλαγές που έγιναν δεν παραπέμπουν σε ανατρεπτικό ανασχηματισμό. Ανακάτεμα μικρό της τράπουλας είναι, χωρίς να πειραχτούν όμως τα βασικά χαρτιά. Ακόμα και πρόσωπα για τα οποία υπήρχε αρνητική εικόνα λόγω αποφάσεων που έλαβαν, παρέμειναν, δείχνοντας πλέον καθαρά ότι δεν είναι θέμα των ίδιων αλλά του Πρωθυπουργού, ο οποίος και παίρνει όλο το βάρος της ευθύνης. Π.χ. δεν μπορεί να εγκαλεί κανείς την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως γιατί 40.000 παιδιά έμειναν εκτός ΑΕΙ και να φωνάζει να αντικατασταθεί, όταν ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης την διατηρεί στην θέση της. Επίσης, αναδείχθηκε η διάθεση του Πρωθυπουργού να μην στρίψει άλλο το τιμόνι προς το κέντρο. Αυτή ήταν και η μεγάλη διχογνωμία των τελευταίων ημερών στο εσωτερικό του Μεγάρου Μαξίμου και σχετιζόταν με την δοσολογία: περισσότερο κέντρο (δηλ. πρώην εκσυγχρονιστικό ΠαΣοΚ) ή μεγαλύτερη δόση δεξιάς. Τελικά επελέγη το δεύτερο με…ολίγον από Κοινοβουλευτική Ομάδα.

Το βασικό κυβερνητικό σχήμα παρέμεινε το ίδιο και μένει να φανεί εάν αυτό το σχήμα που πορεύεται τόσο καιρό, θα έχει τις πολιτικές αντοχές να βγάλει άκοπα την διαδρομή έως τις εκλογές. Η κυβερνητική φθορά είναι υπαρκτή, καταγράφεται και μάλιστα για αρκετούς υπουργούς που μείναν στο σχήμα, καθώς δεν υπήρχε διάθεση του Κυρ. Μητσοτάκη για περαιτέρω εσωκομματική σύγκρουση (π.χ. δεν ήθελε ένταση με τους καραμανλικούς και ο Νίκος Δένδιας παρέμενε στο υπουργείο Εξωτερικών).

Η καθημερινότητα και η διαχείρισή της είναι αυτή που θα κρίνει την κυβέρνηση από εδώ και πέρα, αλλά και η οικονομία. Τα δύσκολα είναι μπροστά για τον Κυρ. Μητσοτάκη που επιθυμεί την επανεκκίνηση. Και θα φανεί στο τέλος εάν το…πολιτικό καλάθι είναι γεμάτο και εάν έχει επηρεαστεί από σειρά κυβερνητικών αποφάσεων και βέβαια και από το «καλάθι της νοικοκυράς».