Τα αρπακτικά πτηνά πετούν προς την εξαφάνιση

Ο ουρανός φτωχαίνει, τα οικοσυστήματα χάνουν τους κορυφαίους θηρευτές τους: ένα στα τρία αρπακτικά πτηνά σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν κίνδυνο εξαφάνισης, προειδοποιεί έκθεση της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), του οργανισμού που εκδίδει την επίσημη Κόκκινη Λίστα των απειλούμενων ειδών.

Η μελέτη, η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την οργάνωση BirdLife International, διαπιστώνει ότι το 30% των 557 αρπακτικών πτηνών σε όλο τον κόσμο είναι «δυνάμει απειλούμενο είδος», «ευάλωτο», «απειλούμενο» ή «κρισίμως απειλούμενο» είδος. Συνολικά 18 είδη βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο, ανάμεσά τους ο αετός των Φιλιππίνων (Pithecophaga jefferyi) και o νεκροσύρτης (Necrosyrtes monachus), γύπας της υποσαχάριας Αφρικής.

Στα «ευάλωτα» είδη κατατάσσεται και ο γύπας ασπροπάρης (Neophron percnopterus), του οποίου μόλις τρία ζευγάρια απομένουν στην Ελλάδα.

Ο εντυπωσιακός γύπας ασπροπάρης κινδυνεύει να εξαφανιστεί από την Ελλάδα (Wikimedia Commons / CC BY 3.0)

Άλλα είδη κινδυνεύουν να εξαφανιστούν σε τοπικό επίπεδο, στερώντας από πολλά οικοσυστήματα τους κορυφαίους θηρευτές τους, αναφέρουν οι ερευνητές της IUCN στην επιθεώρηση PNAS.

Μεταξύ των ημερόβιων απειλούμενων ειδών, το 54% παρουσιάζει συρρίκνωση του πληθυσμού, όπως συμβαίνει και με το 47% των νυκτόβιων ειδών όπως οι κουκουβάγιες.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι μεγαλύτερες απειλές για τα σαρκοφάγα πτηνά είναι η απώλεια ενδιαιτημάτων, η κλιματική αλλαγή και τοξικές ουσίες, όπως ο μόλυβδος που περιέχουν τα σκάγια. Πολλά αρπακτικά πεθαίνουν από δηλητηρίαση όταν καταναλώνουν ζώα που σκοτώθηκαν με σκάγια.

Μεγάλη ζημιά προκάλεσε τον προηγούμενο αιώνα το εντομοκτόνο DDT, το οποίο λεπταίνει το κέλυφος των αβγών σε βαθμό να απειλεί την επιβίωση των νεοσσών. Το DDΤ έχει πλέον απαγορευτεί, ωστόσο τα αρπακτικά συνεχίζουν να πλήττονται από τον μόλυβδο και τα ποντικοφάρμακα.

Στη Νότια Ασία, ένα αντιφλεγμονώδες κτηνιατρικό φάρμακο δηλητηριάζει τους γύπες που τρέφονται με νεκρά εκτρεφόμενα ζώα, με αποτέλεσμα οι πληθυσμοί ορισμένων ειδών να συρρικνωθούν κατά 95% τις τελευταίες δεκαετίες.

Και από τις 4.200 εκτάσεις που αναγνωρίστηκαν από τους ερευνητές ως πολύτιμες για την επιβίωση των αρπακτικών, το μεγαλύτερο μέρος δεν είναι προστατευόμενες περιοχές.

Τα ανησυχητικά ευρήματα της μελέτης έρχονται να προστεθούν σε έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2018 στην επιθεώρηση Biological Conservation και έδειχνε ότι το 52% των αρπακτικών σε όλο τον κόσμο μειώνονται σε πληθυσμό.