Η φροντίδα των ηλικιωμένων ως άμεση προτεραιότητα στη ζώνη Αδριατικής – Ιονίου

Στην πρώτη συνδυαστική, δια ζώσης και ταυτόχρονα διαδικτυακή, συνάντηση των 10 εταίρων του έργου “SI4CARE” που πραγματοποιήθηκε στο Split της Κροατίας συμμετείχε για λογαριασμό της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας.

Η συνδυαστική αυτή δράση έφερε κοντά και τους δέκα (10) εταίρους του συγκεκριμένου έργου προκειμένου να συζητήσουν σχετικά με την πορεία του έργου, να εργαστούν στις τρέχουσες δραστηριότητες και να σχεδιάσουν τις μελλοντικές δράσεις για την υποστήριξη της κοινωνικής καινοτομίας για την ολοκληρωμένη υγεία και την κοινωνική φροντίδα του γηράσκοντα πληθυσμού στην ζώνη Αδριατικής – Ιονίου (ΑDRION).

Με πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου της Λιουμπλιάνα (κοινοπραξία ερευνητών από δύο σχολές: Σχολή Οικονομικών και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Σχολή Πολιτικών και Γεωδαιτικών Μηχανικών) με επικεφαλής τον καθηγητή Δρ. Vlado Dimovski και  των εταίρων του έργου 1) Ινστιτούτο Jožef Stefan, Σλοβενία, 2) Δήμος Miglierina, Ιταλία, 3) Πανεπιστήμιο Split – Ιατρική Σχολή, Κροατία, 4) Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας – Επαρχία Σπλιτ – Δαλματίας, Κροατία, 5) Ινστιτούτο Ασφάλισης Υγείας & Αντασφάλισης, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, 6) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ελλάδα, 7) Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας Κέντρο Υγείας Tivat, Μαυροβούνιο, 8) Ειδικό Νοσοκομείο Θεραπειών και Αποκατάστασης (ασθενειών Διαβήτη) Merkur, Σερβία και 9) Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας, Ελλάδα,  προετοιμάστηκε η πρόταση έργου με τίτλο «Κοινωνική καινοτομία για την ενιαία φροντίδα υγείας ηλικιωμένων στις περιφέρειες της ζώνης Αδριατικής – Ιονίου» (ΑDRION) (“Social Innovation for integrated health CARE of ageing population in ADRION Regions”) με το ακρωνύμιο SI4CARE.

Το έργο “SI4CARE” συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) μέσω του Προγράμματος Συνεργασίας INTERREG V-B «ΑΔΡΙΑΤΙΚΗ – ΙΟΝΙΟ 2014-2020» ADRION.
Με τον όρο γήρανση εννοούμε ότι οι άνθρωποι γερνούν και αυτή είναι μια διαδικασία που δεν μπορεί να αποφευχθεί. Αν και τα γηρατειά μπορεί να είναι μια περίοδος στη ζωή μας όπου κάποιος αισθάνεται πληρότητα, ταυτόχρονα όμως είναι μια περίοδος στη ζωή των ηλικιωμένων όπου εκτίθενται σε κοινωνικούς κινδύνους, όπως η κοινωνική απομόνωση, η φτώχεια, οι ασθένειες και οι τραυματισμοί. Επομένως, η γήρανση έχει επιπτώσεις σε ατομικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο, καθώς και στη συνολική βιωσιμότητα των εθνικών συστημάτων πρόνοιας.

Ωστόσο, μπορούμε να αποφύγουμε μερικές από τις αρνητικές συνέπειές της γήρανσης και αυτός είναι ο κύριος στόχος του έργου “SI4CARE”  όπου το επίκεντρο του ενδιαφέροντος είναι η ενιαία φροντίδα των ηλικιωμένων από κοινωνική και υγειονομική σκοπιά προτείνοντας άμεσες λύσεις.

Προκειμένου να εκτιμηθεί η τρέχουσα κατάσταση των συστημάτων υγείας και κοινωνικής φροντίδας και να κατανοηθούν οι ανάγκες και οι προκλήσεις στον τομέα της (υγιούς) γήρανσης, οι εταίροι του έργου “SI4CARE” πραγματοποίησαν εμπεριστατωμένες έρευνες.

Συνολικά διεξήχθησαν 31 συνεντεύξεις με φορείς χάραξης πολιτικής, 216 έρευνες με επιχειρησιακούς φορείς και περισσότερες από 600 έρευνες με ηλικιωμένους πολίτες σε 6 χώρες στην ζώνη Αδριατικής – Ιονίου (ΑDRION). Οι εταίροι του έργου “SI4CARE” έχουν διαπιστώσει μέχρι τώρα ότι είναι σημαντικό να προσδιοριστούν οι διαθέσιμες υπηρεσίες και τεχνολογίες καθώς και η ζήτησή τους.

Επιπλέον, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επιτρέπεται η σύνδεση και η εξεύρεση λύσεων όπως οι ΤΠΕ (Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών), η ψηφιοποίηση ή νέες διαδικασίες και πρωτόκολλα μέσω σχετικής πολιτικής και διακυβέρνησης. Η κοινωνία μπορεί να επωφεληθεί από την εφαρμογή αυτών των λύσεων σε ατομικό επίπεδο ή σε θεσμικό/κοινοτικό επίπεδο.

Οι προτεινόμενες λύσεις πρέπει να προσανατολίζονται στην πρόληψη και στην πρόβλεψη και όχι στη θεραπεία και οι λύσεις πρέπει να είναι διαθέσιμες και (ή ιδιαίτερα) σε ανθρώπους σε αγροτικές και άλλες απομακρυσμένες περιοχές.
Μέχρι στιγμής, οι εταίροι του έργου “SI4CARE” έχουν εντοπίσει τις ακόλουθες προκλήσεις στην ζώνη Αδριατικής – Ιονίου (ΑDRION):

– ο κατακερματισμός της αλυσίδας λήψης αποφάσεων (ποιος είναι υπεύθυνος για τι)
– η χαμηλή τυποποίηση και η ανεπαρκής χρήση των διαθέσιμων εργαλείων ΤΠΕ και των έξυπνων συσκευών
– η αδυναμία στις πολιτικές χωροταξικού σχεδιασμού προκειμένου να βελτιώσουν την τηλε-φροντίδα σε σχέση με τη μακροχρόνια περίθαλψη, να βελτιώσουν την προσβασιμότητα, κυρίως σε αγροτικές ή απομακρυσμένες περιοχές
– η έλλειψη ευαισθητοποίησης και γνώσης που θα επιτρέψει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ένταξη των ηλικιωμένων στην κανονική ζωή
– ο καθορισμός μιας κοινής προσέγγισης για τη θεραπεία ατόμων σε ιδρύματα ή εντός της κοινότητάς τους, ώστε να τους επιτρέπεται να έχουν κοινωνικές σχέσεις, σωματική άσκηση, σωστή διατροφή κ.λπ.
– η ανεπαρκής διαθεσιμότητα, προσιτή τιμή και προσβασιμότητα υπηρεσιών κοινωνικής και υγειονομικής περίθαλψης για τους ηλικιωμένους, ιδιαίτερα στις αγροτικές και άλλες απομακρυσμένες περιοχές.

Σχετικά με την πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές, οι εταίροι του έργου συμφώνησαν ότι είναι σημαντικό να καθορίσουν τη διαδικασία για τη φροντίδα τους από απόσταση, καθώς επίσης και τα εργαλεία και τις ψηφιακές λύσεις που μπορούν να μας βοηθήσουν.

Με αυτόν τον τρόπο, δεν απαιτείται η μετακίνηση ανθρώπων παρά μόνο η διακίνηση της πληροφορίας. Λογισμικό, εργαλεία και συσκευές ΤΠΕ υπάρχουν ήδη, αλλά δεν υπάρχουν ακόμα σε ένα κοινό πρότυπο, επικυρωμένο για χρήση στην υγειονομική περίθαλψη για να μπορέσει να ενσωματωθεί σε μια κοινή πλατφόρμα.

Συμφώνησαν, ακόμη, ότι θα πρέπει να εργαστούν για τη δημιουργία αρχών και βασικών δομικών στοιχείων προκειμένου να καθορίσουν πώς μπορούν να βελτιώσουν  τις νέες ολοκληρωμένες λύσεις βασισμένες σε ένα πρότυπο ΤΠΕ.

Όσον αφορά στη χάραξη πολιτικής, οι εταίροι συμφώνησαν ότι θα πρέπει να τεκμηριώσουν τη χρηματοοικονομική βιωσιμότητα των προτεινόμενων λύσεων. Οι νέες λύσεις θα μπορούσαν να έχουν θετικό αντίκτυπο στη μείωση της συμφόρησης στα νοσοκομεία, του κόστους θεραπείας μέσω της πρόληψης και του κόστους μετακίνησης.

Σε γενικές γραμμές, είναι εφικτές οι εξοικονομήσεις για το δημόσιο σύστημα, αυξάνοντας παράλληλα την ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης, πράγμα που ωφελεί επίσης τους ασθενείς και τις οικογένειές τους.

Ως εκ τούτου, με βάση την ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης, οι εταίροι θα συνεργαστούν στενά με τους φορείς χάραξης πολιτικής, τους εμπειρογνώμονες και τους επαγγελματίες για τον καθορισμό κοινών προκλήσεων που μπορούν να υιοθετηθούν στην πράξη εφαρμόζοντας τις διαθέσιμες λύσεις κατά τη φάση των πιλοτικών δράσεων.

Οι εταίροι σχεδιάζουν αρκετές πιλοτικές δράσεις, κάποιες ίδιες και κάποιες διαφορετικές μεταξύ τους, σε διάφορες χώρες, με στόχο κυρίως τη βελτίωση της προσβασιμότητας, τη μείωση του χρόνου αναμονής και τη διάδοση νέων ηλεκτρονικών υπηρεσιών.

Η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα των πιλοτικών δράσεων θα παρακολουθούνται μέσω βασικών δεικτών επιδόσεων και θα αποτελέσουν τη βάση για το περιεχόμενο της διακρατικής στρατηγικής και των εθνικών και περιφερειακών σχεδίων δράσης.

Το πλεονέκτημα της εταιρικής σχέσης στο έργο “SI4CARE” βασίζεται σε μια πολύ-τομεακή ομάδα εμπειρογνωμόνων που μπορεί να καλύψει τέσσερις βασικούς τομείς τεχνογνωσίας, θεμελιώδεις για την κοινωνική καινοτομία και τη διάχυση της τεχνολογίας.

Συγκεκριμένα, επαγγελματίες που ασχολούνται με ασθενείς, παρόχους τεχνολογίας, εμπειρογνώμονες από τον τομέα έρευνας και εκπαίδευσης και φορείς χάραξης πολιτικής από τη δημόσια διοίκηση. Η δράση του “SI4CARE” ξεκινά από τα ισχύοντα προγράμματα και τις προτεραιότητες των φορέων χάραξης πολιτικής για να εξελιχθεί σε μια συμμετοχική προσέγγιση με επίγνωση των νέων μοντέλων, νέων εργαλείων ΤΠΕ, την παροχή γνώσης και τη βελτίωση δεξιοτήτων για την ανάπτυξη νέων πολιτικών που θα επιτρέψουν την ποιοτική γήρανση του πληθυσμού.

Όπως διακηρύσσουν οι εταίροι του έργου:
«Με το δίκτυό μας, έχουμε τη δυνατότητα να υποστηρίξουμε μια νέα πρόταση νομοθεσίας και κανονισμών που θα βασίζεται στις εμπειρίες του έργου SI4CARE σε αυτόν τον τομέα. Θέλουμε ιδιαίτερα να δώσουμε έμφαση στα απτά αποτελέσματα που μπορούμε να πετύχουμε.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θέλουμε να εμπλέξουμε τις κοινωνίες μας, ενδιαφερόμαστε να συνεργαστούμε με κάθε επίπεδο διακυβέρνησης, από τις κοινότητες έως τα υπουργεία και οποιονδήποτε άλλο ενδιαφέρεται για τα θέματα του έργου SI4CARE.

Απευθύνουμε ένα κάλεσμα, μια ανοιχτή πρόσκληση σε όλους να συμμετάσχουν στο δίκτυό μας, στο ταξίδι με αφετηρία τις προσδιορισμένες ανάγκες και τις απαιτήσεις, φτάνοντας σε νέες λύσεις.»