ΗΠΑ – Ο αγώνας μιας Αφγανής πρόσφυγα να βοηθήσει όσους έμειναν πίσω στην πατρίδα

Η Μπίμπι Μπαχράμι γεννήθηκε σε ένα χωριό του ανατολικού Αφγανιστάν στα μέσα της δεκαετίας του ‘60. Ήταν μόλις 13 ετών όταν η Σοβιετική Ένωση εισέβαλε στη χώρα της, το 1979.

Στις συγκρούσεις, έχασε ένα από τα αδέρφια της, τρία ξαδέλφια της τον παππού της. Τελικά, οικογενειακώς, έφυγαν για την Πεσαβάρ του γειτονικού Πακιστάν, σε αναζήτηση ασφαλούς καταφυγίου.

Εκεί, σε έναν προσφυγικό καταυλισμό, πέρασε η Μπίμπι τα επόμενα έξι χρόνια της, μέχρι να ενηλικιωθεί.

Χωρίς δυνατότητα εκπαίδευσης, περνούσε τον καιρό της μαγειρεύοντας, καθαρίζοντας και συνδράμοντας στην αυτοσχέδια κλινική: μία συνέχεια στην οικογενειακή παράδοση για κοινωνική προσφορά, από την εποχή που οι γονείς της βοηθούσαν πίσω στο χωριό τους άτομα που ήταν σε ανάγκη.

Η μοίρα τα έφερε έτσι, ώστε η Μπίμπι να συναντήσει στον καταυλισμό τον έρωτα της ζωής της. Ήταν από το ίδιο χωριό πρόσφυγας και φοιτητής ιατρικής, που δούλευε εθελοντικά στο τοπικό ιατρείο.

Το 1986, το ζευγάρι πήρε άσυλο στις ΗΠΑ. Μετακόμισαν στην Ιντιάνα, έφτιαξαν τη δική τους οικογένεια και άρχισαν να χτίζουν το νέο, κοινό τους μέλλον.

Εκείνος ολοκλήρωσε τις σπουδές του και άρχισε να εργάζεται ως γιατρός. Η ίδια, μεγάλωνε τα έξι παιδιά που απέκτησαν στο πέρασμα των χρόνων.

Παράλληλα, ωστόσο, άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα στο σχολείο, μετά και στο πανεπιστήμιο. Κι αν και είχε πια μια γεμάτη ζωή στις ΗΠΑ, ποτέ -λέει- δεν έπαψε να σκέφτεται τους συμπατριώτες της και τη γενέτειρά της.

Δεν ήταν λίγες οι φορές που, μαζί με τον σύζυγό της, είχαν επισκεφθεί ξανά προσφυγικούς καταυλισμούς Αφγανών στο Πακιστάν, παρέχοντας εθελοντικά βοήθεια.

«Και οι δύο πάντα βοηθούσαμε», λέει η Μπαχράμι σε τοπική εφημερίδα της Ιντιάνα. «Όμως το πρόβλημα ξεπερνούσε τις δυνατότητές μας».

Η τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 και η επέμβαση των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν -με την οποία, λέει, διαφώνησε εξ αρχής- άλλαξαν άρδην τα δεδομένα…

Μία νέα αρχή

«Οι Ταλιμπάν έφυγαν και ενεπλάκησαν οι ΗΠΑ. Μετά από πολλά χρόνια συγκρούσεων και απώλειας αγαπημένων προσώπων υπήρχε μία ελπίδα για το αύριο», περιγράφει η Μπαχράμι τα συναισθήματα εκείνης της περιόδου. «Κι αυτή ήταν μια καλή ευκαιρία».

Έτσι λοιπόν ίδρυσε το 2002 μία ΜΚΟ, την AWAKEN. Όχι τυχαία, η ονομασία της σημαίνει «αφυπνίζω». Επίσης όχι τυχαία, το έργο της επικεντρώθηκε εξ αρχής στη στήριξη των πιο ευάλωτων ομάδων στο Αφγανιστάν.

Χάρη στη ευαισθητοποίηση του κοινού και σε δωρεές, το όραμά της άρχισε να παίρνει γρήγορα «σάρκα και οστά».

Μέχρι το 2004, η Μπαχράμι είχε συγκεντρώσει αρκετά χρήματα μέσω της AWAKEN για να χτίσει ένα μικτό σχολείο στο χωριό της, στο Κάλα-ε-Μάλαχ, βάζοντας έτσι το δικό της «λιθαράκι» στην εκπαίδευση των κοριτσιών, έπειτα από πέντε χρόνια σκοταδισμού υπό το καθεστώς των Ταλιμπάν.

Πηγή: awakeninc.org

Ένα χρόνο μετά, έφτιαξε μία επαγγελματική σχολή για ενήλικες γυναίκες, με στόχο την κοινωνική επανένταξή τους και την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού.

Περισσότερες από 60 ολοκλήρωναν κάθε χρόνο τα προγράμματα κατάρτισης στη ραπτική, ενώ δίνονταν και 25 υποτροφίες για σπουδές.

Συνέχεια είχε η κάλυψη αναγκών στον διαλυμένο τομέα της υγείας. To 2011, στην περιοχή Μπεχσούντ, στα ανατολικά, η ΜΚΟ της Αφγανής πρόσφυγα άνοιξε την πρώτη κλινική, εξυπηρετώντας έναν πληθυσμό περίπου 40.000 ατόμων.

Στελεχωμένη με γιατρούς και μαίες, παρείχε καθημερινά πολύτιμη βοήθεια σε περισσότερους από 100 ασθενείς, κυρίως εγκύους και παιδιά, σε μία χώρα όπου τα ποσοστά μητρικής θνησιμότητας είναι από τα υψηλότερα στον κόσμο.

Πηγή: awakeninc.org

Το 2016, η AWAKEN άνοιξε και μια Μονάδα Υγείας Μητέρας και Παιδιού, όπου έκτοτε γίνονται περίπου 120 τοκετοί σε ετήσια βάση.

Τρία χρόνια μετά, δημιούργησε και μία κινητή κλινική, παρέχοντας ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και εμβολιαστική κάλυψη στον πληθυσμό απομακρυσμένων περιοχών στην ανατολική επαρχία Νανγκαρχάρ.

Έτσι, σε βάθος 19 χρόνων, η οργάνωση της Μπαχράμι είχε στηρίξει και βοηθήσει συνολικά εκατοντάδες χιλιάδες ομοεθνείς της, πίσω στην πατρίδα.
Από το 2002, η AWAKEN παρείχε υγειονομική φροντίδα σε περισσότερους από 700.000 Αφγανούς. Πάνω από 5.000 είναι οι απόφοιτοι των εκπαιδευτικών της προγραμμάτων.

Με την επικράτηση ωστόσο των Ταλιμπάν, όλη αυτή η έξωθεν βοήθεια βρίσκεται -όπως και πλείστες άλλες- πλέον στον «αέρα».

Άδηλο το μέλλον

Η Μπαχράμι δεν έζησε τον σκοταδισμό των Ταλιμπάν από πρώτο χέρι.

Επί του προηγούμενου καθεστώτος τους (1996-2001), είχε επισκεφθεί μόνο μία φορά τη χώρα της, για την κηδεία μιας ξαδέλφης της, που δολοφονήθηκε. Τότε είχε ζήσει από κοντά, έστω και πρόσκαιρα, τον τρόμο των δικών της.

Τώρα, λέει, οι Ταλιμπάν δεν έχουν κάνει ακόμη κάποια κίνηση ως προς τη λειτουργία της AWAKEN -αν και ο εκτελεστικός διευθυντής των προγραμμάτων της έχει λάβει στο παρελθόν απειλητικά μηνύματα.

Πηγή: awakeninc.org

Ήδη, ωστόσο, πολλά μέλη του προσωπικού που απασχολεί στα αφγανικά εδάφη η ΜΚΟ αρνούνται να επιστρέψουν στα πόστα τους.
Οι γυναίκες και τα κορίτσια έχουν διαταχθεί από τους ακραίους ισλαμιστές να παραμείνουν στο σπίτι. Ενώ μεγάλο μέρος του πληθυσμού, που εξυπηρετούσε η AWAKEN, έχουν εγκαταλείψει πια τα σπίτια τους, υπό καθεστώς τρόμου.

Προ ημερών, η Μπαχράμι πήρε τη δύσκολη απόφαση να αναστείλει τη λειτουργία της κινητής κλινικής, των κέντρων επαγγελματικής κατάρτισης και όλων των εκπαιδευτικών προγραμμάτων της ΜΚΟ της.

Διατηρεί ωστόσο ακόμη ανοιχτά τα δύο ιατρικά κέντρα, παρέχοντας κατά μέσο όρο καθημερινά κρίσιμες υπηρεσίες σε 180 ανθρώπους. «Ελπίζω και προσεύχομαι», λέει, οι εγκαταστάσεις «να μην γίνουν στόχος, από καμία ομάδα, σε αυτή τη δύσκολη στιγμή».

Πηγή: awakeninc.org

Η ίδια δηλώνει σοκαρισμένη από τις εξελίξεις.

«Ξαφνικά, η δημοκρατική κυβέρνηση που οι ΗΠΑ προσπάθησαν να εγκαθιδρύσουν τα τελευταία 20 χρόνια δεν είχε καμία σημασία», επισημαίνει, «και οι Αμερικανοί μιλούν τώρα απευθείας με τους Ταλιμπάν».

Καθώς η χώρα της αφήνεται στην τύχη της, παραδέχεται ότι στο μόνο που έχει τώρα να ελπίζει για τη συνέχιση του έργου της ΜΚΟ της, είναι κάποια μορφής συννεονόηση της οργάνωσής της με τη νέα, ακραία ισλαμιστική ηγεσία στην Καμπούλ.

Στο μεσοδιάστημα, οργανώσει έρανο για τους Αφγανούς αμάχους και δη τους εσωτερικά εκτοπισμένους, που χρήζουν άμεσης βοήθειας σε τρόφιμα, φάρμακα και πόσιμο νερό.

«Θέλω να ζητήσω από όλο τον κόσμο να υπερασπιστεί την ειρήνη και τη δικαιοσύνη των πιο αθώων ανθρώπων, των ευάλωτων του Αφγανιστάν», απευθύνει έκκληση η Μπίμπι Μπαρχάμι, «και να βοηθήσουν με όποιον τρόπο μπορούν».