Η άσκηση «ρίχνει» στο μισό το μεταβολισμό στους παχύσαρκους

Η άσκηση μειώνει την ποσότητα θερμίδων που καίγονται σε κατάσταση ηρεμίας σε άτομα με παχυσαρκία, σύμφωνα με νέα μελέτη από ερευνητές του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Shenzhen (SIAT) της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών και του Βρετανικού Πανεπιστημίου Roehampton.

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Current Biology, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ασκούνται χρειάζονται να κάψουν λιγότερες θερμίδες για τη συντήρηση του σώματός τους, μειώνοντας έτσι σημαντικά το όφελος από την καύση θερμίδων που προκαλεί η άσκηση. Αυτή η μείωση στην κατανάλωση ενέργειας όταν το σώμα βρίσκεται σε ηρεμία, διαπιστώθηκε πως ήταν πιο έντονη σε άτομα με παχυσαρκία, καθώς επίσης και στους ηλικιωμένους, όμως σε μικρότερο βαθμό στους τελευταίους.

Η ανάλυση βασίστηκε στα δεδομένα 1.750 ενηλίκων και έδειξε ότι στα άτομα με υψηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), το 51% των θερμίδων που καίγονται κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας μεταφράζονται σε θερμίδες που καίγονται στο τέλος της ημέρας. Για όσους έχουν φυσιολογικό ΔΜΣ, ωστόσο, το 72% των θερμίδων που καίγονται κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας αντικατοπτρίζονται στη συνολική κατανάλωση θερμίδων.

Οι ερευνητές διερεύνησαν τις επιπτώσεις της δραστηριότητας στην κατανάλωση ενέργειας και πώς αυτές οι επιδράσεις διαφέρουν μεταξύ των ατόμων.

«Όταν μπαίνουν σε προγράμματα άσκησης για απώλεια βάρους, οι περισσότεροι άνθρωποι χάνουν λίγο βάρος. Μερικά άτομα χάνουν πολλά κιλά. Όμως υπάρχουν και μερικά άτυχα άτομα που παίρνουν βάρος», επεσήμανε ο καθηγητής του SIAT και συγγραφέας της μελέτης John Speakman.

Ο λόγος για αυτές τις διαφορετικές αντιδράσεις ανά άτομο, πιθανότατα οφείλεται στους λεγόμενους αντισταθμιστικούς μηχανισμούς. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η κατανάλωση περισσότερης τροφής επειδή η άσκηση ανοίγει την όρεξη, αλλά και η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε άλλες λειτουργίες όπως  η κατάσταση ηρεμίας, ώστε η άσκηση στην πραγματικότητα να χρειάζεται λιγότερη ενέργεια.

Μηχανισμοί

Ο καθηγητής Lewis Halsey από το Πανεπιστήμιο του Roehampton στο Ηνωμένο Βασίλειο, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης σημείωσε πως η επιστημονική ομάδα ήθελε να μάθει γιατί μερικοί άνθρωποι έχουν τέτοιους αντισταθμιστικούς μηχανισμούς και άλλοι όχι. Η ανάλυση διαπίστωσε ότι δύο πράγματα κυριαρχούν στην έκταση της αντιστάθμισης στην απώλεια ενέργειας. Το ένα είναι η ηλικία – οι μεγαλύτερης ηλικίας μειώνουν περισσότερο το μεταβολισμό τους. Το δεύτερο είναι η παχυσαρκία. Οι παχύσαρκοι μειώνουν τον μεταβολισμό ηρεμίας τους, όταν είναι πιο δραστήριοι. Το αποτέλεσμα είναι ότι για κάθε θερμίδα που ξοδεύουν στην άσκηση εξοικονομούν περίπου μισή θερμίδα στην ξεκούραση.

Το εύρημα αυτό αποτελεί μια σκληρή ανατροπή για τα άτομα με παχυσαρκία. Για αυτούς τους ανθρώπους, η απώλεια βάρους με αύξηση της δραστηριότητας είναι πιθανότατα πολύ πιο δύσκολη από ό, τι για ένα αδύνατο άτομο, του οποίου η μείωση στο μεταβολισμό λόγω άσκησης είναι πολύ μικρότερη, ενώ ταυτόχρονα και η ανάγκη του να χάσει βάρος είναι επίσης πολύ χαμηλότερη.

«Σε όλο τον κόσμο, οι οδηγίες τείνουν να συνιστούν ένα έλλειμμα 500-600 θερμίδων μέσω άσκησης και δίαιτας για την απώλεια βάρους. Ωστόσο, δεν λαμβάνουν υπόψη τη μείωση των θερμίδων που καίγονται στις πιο βασικές ανθρώπινες λειτουργίες, καθώς το σώμα αντισταθμίζει τις θερμίδες που καίγονται στην άσκηση», δήλωσε ο καθηγητής Halsey.

Ο καθηγητής Speakman πρόσθεσε: «Αυτή η ανάλυση δείχνει πώς τα άτομα δεν είναι όλα τα ίδια στον τρόπο με τον οποίο αξιοποιούν την ενέργειά τους. Τα άτομα που ζουν με παχυσαρκία μπορεί να είναι εξαιρετικά εύκολο να «κολλήσουν» στα αποθέματα λίπους τους, καθιστώντας δύσκολη την απώλεια βάρους».