Μίκης Θεοδωράκης – Το μοιρολόι για τον Μάνο Κατράκη που έφυγε σαν σήμερα – Η συνεργασία στο «Άξιον Εστί»

Μίκης Θεοδωράκης – Μάνος Κατράκης, δύο εμβληματικές προσωπικότητες, που μοίρασαν τη ζωή τους στην τέχνη του και τους αγώνες. Η μοίρα(;) το ‘φερε να «φύγουν» από τη ζωή, την ίδια μέρα με 37 χρόνια διαφορά.

Ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης πέθανε σήμερα σε ηλικία 96 ετών.

37 χρόνια πριν, στις 2 Σεπτεμβρίου 1984,  αποχαιρετούσε τον μεγάλο ηθοποιό Μάνο Κατράκη.

Το μοιρολόι του Μίκη Θεοδωράκη εκείνο το βράδυ πέρασε στην ιστορία.

Μαθαίνοντας για τον θάνατο του καλού του φίλου και συνεργάτη, στη διάρκεια συναυλίας,  ο Μίκης Θεοδωράκης τραγούδησε με συγκλονιστικό τρόπο και αφιέρωσε στον Μάνο Κατράκη ένα ριζίτικο τραγούδι: «Σε ψηλό βουνό, σε ριζιμιό χαράκι, κάθεται ν’ αετός. Βρεγμένος χιονισμένος …παρακαλεί τον ήλιο ν’ ανατείλει».

Ο Θεοδωράκης πάντρεψε το λαϊκό τραγούδι με την ποίηση, έκανε την ελληνική μουσική μόδα στο εξωτερικό και με τους αγώνες του αποτέλεσε το πρότυπο του ενεργού πολιτικοποιημένου καλλιτέχνη.  Τέτοιος καλλιτέχνης ήταν και ο Μάνος Κατράκης. Το 1943, όταν ανέλαβε Πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών συνέβαλε στην ίδρυση του Κρατικού θεάτρου Θεσσαλονίκης. Ο Κατράκης εντάχθηκε στο ΕΑΜ και στο ΚΚΕ κατά τη διάρκεια της Κατοχής, και πολέμησε στην Εθνική Αντίσταση. Η πεισματική άρνησή του να υπογράψει «δήλωση μετανοίας και αποκήρυξης των κομμουνιστικών ιδεών» οδήγησε σε διώξεις, βασανιστήρια και εξορία στη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη για σχεδόν επτά χρόνια. Η φιλία του και η κοινή πορεία με συναγωνιστές του, όπως ο Γιάννης Ρίτσος, ο Τζαβαλάς Καρούσος και ο Γιάννης Χοντζέας, τον βοήθησαν να αντιμετωπίσει τις δραματικές αυτές στιγμές. Ταυτόχρονα εμψύχωνε σύντροφους του στη Μακρόνησο και στον Άη Στράτη. Ο Κατράκης και ο Θεοδωράκης ήταν φίλοι και συνοδοιπόροι στους αγώνες.

Διαβάστε ακόμη: Θεοδωράκης – Θέλω να αφήσω τον κόσμο αυτόν σαν κομμουνιστής – Τι είχε ζητήσει από τον Δ. Κουτσούμπα

Ο Κατράκης εμβληματική φωνή στο «Άξιον Εστί»

Συγκλονιστική ήταν η συνεργασία τους, στο «Άξιον Εστί» του Ελύτη, για το οποίο ο Θεοδωράκης έλεγε: «Αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, ένα μνημείο της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Ακόμα πιο πολύ ο βαθύτατος ελλαδισμός του, το φέρνει στην πρώτη γραμμή του αγώνα του λαού μας για την ολοκλήρωσή του».

Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό από το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, τον Μάιο του 1964 και, τον Οκτώβριο, ανέβηκε στο Θέατρο Κοτοπούλη – Rex, με αφηγητή τον Μάνο Κατράκη:

«Ελάτε μ ένα πόθο»

Ο Μάνος Κατράκης με την εμβληματική φωνή του συμμετείχε και στο δίσκο «Προδομένος λαός» (1974), σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη και στίχους Βαγγέλη Γκούφα.