Μίκης Θεοδωράκης-Μάνος Χατζηδάκης – Όταν έγιναν ήρωες σε δίσκο του Καραγκιόζη

Στους «Βατράχους» του Αριστοφάνη, ο θεός Διόνυσος βάζει τους δύο μεγάλους τραγικούς, τον Αισχύλο και τον Ευριπίδη, να διαγωνιστούν στην ποιητική τέχνη.

O νικητής φεύγει από τον Άδη και ανεβαίνει στον πάνω κόσμο.

Όταν ο Καραγκιόζης αποφάσισε το 1978 να παίξει τους «Βατράχους»,το κείμενο διασκευάστηκε από τον Γιώργο Παυριανό. Στο κείμενό του, ήθελε να διαγωνιστούν δύο πρόσωπα της τότε πραγματικότητας.

«…Έτσι κι αλλιώς, στην Ελλάδα του αιώνιου διχαστικού αταβισμού, πάντα πλακώνονται δύο. Αν όχι τα πρόσωπα τα ίδια, οπωσδήποτε πολυπληθείς μερίδες οπαδών τους, εξ ου και η αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία, μέχρι που είχε φτάσει να επινοήσει τον οστρακισμό. Αλλά ποιοι; Ο Μητσοτάκης και ο Παπανδρέου; Ο Ελύτης και ο Ρίτσος;», περιγράφει ο Δημήτρης Λέκκας που υπέγραψε τη μουσική της παράστασης.

Έτσι δημιουργήθηκαν οι χαρακτήρες Μίκης Αισχυλάκης και Μάνος Ευριπιδάκις. Η ιδέα ήταν να μεταφερθεί η γνωστή αναμέτρηση των δύο μεγάλων τραγικών της αρχαιότητας, του Αισχύλου και του Ευριπίδη, όπως την επινόησε για την κωμωδία «Βάτραχοι» ο Αριστοφάνης στο θέατρο σκιών.

Τη θέση των ποιητών πήραν οι δύο μεγάλοι μουσικοί ηγέτες, Μίκης Θεοδωράκης και Μάνος Χατζιδάκις.

Ο πρώτος εμφανίζεται ως Αισχυλάκης και ο δεύτερος ως Ευριπιδάκις.

Στο τέλος, επικρατεί ο Αισχυλάκης, πράγμα που δέχθηκε με ικανοποίηση ο ίδιος ο Χατζιδάκις, ως οικοδεσπότης του έργου στο Τρίτο Πρόγραμμα.

Ο Καραγκιόζης και οι Βάτραχοι

Ο Μίκης Αισχυλάκης και ο Μάνος Ευριπιδάκις «ανταγωνίσθηκαν» όπως ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης. Οι δύο μουσικοί ογκόλιθοι διαμόρφωσαν τους χαρακτήρες της παράστασης και έγιναν ήρωες σε δίσκο του Σπαθάρη, ο οποίος κυκλοφόρησε το 1980.

«Ο Καραγκιόζης και οι Βάτραχοι» ανέβηκαν για πρώτη φορά το 1978 στον Υμηττό, με τη βοήθεια του Τρίτου Προγράμματος και κύριο συντελεστή τον Ευγένιο Σπαθάρη. Τα τραγούδια της παράστασης ερμήνευσε ο Νίκος Δημητράτος.

Ο Χατζιδάκις, ως οικοδεσπότης, έδωσε το «παρών»: «Απόψε έζησα μια στιγμή απόλυτης θεατρικής μαγείας, που όμοιές της έχω ζήσει άλλες τρεις φορές σε όλη μου τη ζωή, τις δύο στον Κουν: όταν οι βάτραχοι ανέβασαν και χάθηκε το νερό στον ουρανό, καθηλώθηκα, έχασα την αίσθηση του κόσμου».

Η πρωτότυπη διασκευή των έργων είχε αφήσει το στίγμα της στο αθηναϊκό κοινό. Ο παραγωγός, Μάκης Μάτσας, κάλεσε τον Σπαθάρη και του ζήτησε να κυκλοφορήσει την παράσταση σε δίσκο. Έτσι και έγινε. Ο δίσκος «Ο Καραγκιόζης και οι Βάτραχοι» κυκλοφόρησε το 1980, στον οποίο συμμετείχαν οι ίδιοι συντελεστές της παράστασης.

Ο καραγκιοζοπαίχτης αναβίωσε την παράσταση

Τριάντα χρόνια μετά την πρώτη παρουσίαση στον Υμηττό, η παράσταση ανέβηκε ξανά το 2008 στο Ζάππειο, με αφορμή τα 70 χρόνια Ελληνικής Ραδιοφωνίας.

Ο Σπαθάρης στάθηκε για άλλη μια φορά πίσω από τον μπερντέ για να δώσει ζωή, με τη χαρακτηριστική φωνή του στον Καραγκιόζη, τον Χατζατζάρη και τους άλλους ήρωες του Θεάτρου Σκιών, στην ίδια παράσταση.

Χωρίς να χάσει τη ζωηράδα του, ο αγαπημένος καραγκιοζοπαίχτης, στα 85 του χρόνια τότε, αναβίωσε τους «Βατράχους».

«Το κείμενο υπάρχει, αλλά θα πω και ό,τι μου ‘ρθει, γιατί Καραγκιόζης σημαίνει αυτοσχεδιασμός. Σατιρίζει, καυτηριάζει, διακωμωδεί, κάνει οτιδήποτε για να ενοχλήσει τον άλλον. Είναι λαϊκός ήρωας, αντιπροσωπεύει τον ελληνικό λαό σε όλες τις εκδοχές του», είχε δηλώσει ο Σπαθάρης σε συνέντευξή του στον Χ. Ιερείδη, λίγο πριν ανεβάσει για τελευταία φορά αυτή την παράσταση.

Πηγή: Μηχανή του Χρόνου