Μίκης Θεοδωράκης – Ποια είναι η «Συνοικία το όνειρο» – Η μουσική της ταινίας και η λογοκρισία
Μία από αυτές τις γειτονιές των Πετραλώνων έγινε από τις πιο φημισμένες συνοικίες του ελληνικού κινηματογράφου στη δεκαετία του 60. Πρόκειται για τη «Συνοικία το όνειρο», ένα θρυλικό φιλμ του Αλέκου Αλεξανδράκη το 1961 που λογοκρίθηκε έντονα. Ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε τη μουσική και ξεχώρισε το συγκλονιστικό «Βρέχει στη φτωχογειτονιά»
Τα Πετράλωνα σήμερα θεωρούνται μια όμορφη παραδοσιακή συνοικία της πρωτεύουσας που θυμίζει «παλιά Αθήνα» ή έτσι νομίζουμε. Ωστόσο δεν ήταν πάντα έτσι, ολόκληρη η περιοχή. Υπήρχαν γειτονιές που χάλαγαν την φανταχτερή βιτρίνα της Αθήνας της «Ανοικοδόμησης».
«Ασύρματος» και «Βρέχει στη φτωχογειτονιά»
Μία από αυτές τις γειτονιές των Πετραλώνων έγινε από τις πιο φημισμένες συνοικίες του ελληνικού κινηματογράφου στη δεκαετία του 60. Πρόκειται για τη «Συνοικία το όνειρο», ένα θρυλικό φιλμ του Αλέκου Αλεξανδράκη το 1961 που λογοκρίθηκε έντονα από το μετεμφυλιακό καθεστώς και ένας από τους συν-δημιουργούς αυτής της ταινίας ήταν ο Μίκης Θεοδωράκης που έγραψε τη μουσική. Χάρη σ’ αυτή την ταινία άλλωστε γεννήθηκε το σπουδαίο ζεϊμπέκικο «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» σε στίχους του ποιητή Τάσου Λειβαδίτη.
Η ταινία παρά τους διωγμούς που υπέστη –σε σημείο μάλιστα ο Αλεξανδράκης να μην την θεωρεί ως σκηνοθέτης δική του ταινία, σχεδόν να την αποκηρύξει, από το τόσο μεγάλο ψαλίδι της λογοκρισίας- τιμήθηκε με δύο βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Ποια όμως συγκεκριμένη περιοχή της Αθήνας ήταν η «Συνοικία το όνειρο» όπου έγιναν τα γυρίσματα της ταινίας;
Ο Αλέκος Αλεξανδράκης επέλεξε την περιοχή του Ασύρματου, κοντά στα Άνω Πετράλωνα διότι τη δεκαετία του ’60 αποτελούσε μια φτωχογειτονιά με παράγκες της οποίας οι κάτοικοι ήταν άνθρωποι του μεροκάματου αλλά και πρόσφυγες από την Μικρά Ασία. Κάτω από τον λόφο του Φιλοπάππου, η ταινία αναδείκνυε τα προβλήματα, τη φτώχεια και της κακουχίες σε μια Ελλάδα που προσπαθούσε να ορθοποδήσει.
Η ελληνική εκδοχή του ιταλικού νεορεαλισμού
Μάλιστα ένας από τα στοιχεία που μπήκαν στην προκρούστεια κλίνη της λογοκρισίας ήταν η απόκρυψη του γεγονότος ότι η συνοικία αυτή είναι μέσα στην Αθήνα και μάλιστα στο κέντρο ουσιαστικά της πρωτεύουσας.
Σύμφωνα με όσα έχει πει ο ίδιος ο Αλέκος Αλεξανδράκης υπήρξε επίσης κόψιμο μέρους του σεναρίου με ήρωες έναν εργάτη και έναν «τρελό» της γειτονιάς. Η ταινία αυτή του Αλέκου Αλεξανδράκη αποτελούσε ουσιαστικά την ελληνική εκδοχή του ιταλικού νεορεαλισμού.
Οι συντελεστές άλλωστε της ταινίας από τον ίδιο τον Αλεξανδράκη μέχρι τους σεναριογράφους Κοτζιά και Λειβαδίτη έως τους ηθοποιούς αποτελούσαν και πολιτικούς συνοδοιπόρους του Μίκη Θεοδωράκη στην Αριστερά.
Σύμφωνα με τα όσα είχε πει ο Αλέκος Αλεξανδράκης, ο Μίκης Θεοδωράκης είχε δείξει και προσωπικό ενδιαφέρον πέραν από τη μουσική του για τη συνολική πορεία της δημιουργίας της ταινίας. Άλλωστε για τους συντελεστές της η ταινία ήταν κάτι περισσότερο από την κατασκευή ενός φιλμ. Ήταν μια πολιτική πράξη μέσω της τέχνης τους.
Οι πρόσφυγες και οι παράγκες
Τα Ατταλιώτικα ή Πέτρινα ή αλλιώς η Συνοικία το Όνειρο βρίσκεται στην περιοχή των Άνω Πετραλώνων. Μεγάλο μέρος της ταινίας γυρίστηκε στη σημερινή οδό Υπερίωνος. Κάποτε η συνοικία ήταν λατομείο. Όταν έκλεισε εγκαταστάθηκαν εκεί περισσότερες από 800 οικογένειες προσφύγων από την Αττάλεια και την Αλάια της Μικράς Ασίας.
Οι πάμπτωχοι πρόσφυγες μετέτρεψαν το κοίλωμα του βράχου σε έναν πρόχειρο οικισμό με ό,τι υλικό υπήρχε διαθέσιμο. Αυτή η τότε παραγκούπολη είναι σήμερα μια περιοχή με την αύρα της παλιάς Αθηναϊκής γειτονιάς και μικρές λεπτομέρειες που θυμίζουν κάτι από το παρελθόν. Περπατώντας σήμερα στα Πετράλωνα, υπάρχουν αρκετά κτήρια που σε ταξιδεύουν νοητά σε διαφορετικές στιγμές στην ιστορία της συνοικίας, από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι το σήμερα.
Ύμνος της φτωχολογιάς
Αν υπάρχει κάτι ακόμη που κάνει την ταινία του ’60 να ξεχωρίζει είναι η μουσική της την οποία δημιούργησε ο σπουδαίος Μίκης Θεοδωράκης. Το «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» που τραγούδησε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης σε στίχους του ποιητή Τάσου Λειβαδίτη και μουσική Μίκη Θεοδωράκη, έγινε «ύμνος» της φτωχολογιάς. Αποτελεί αδιαμφισβήτητα μια από τις σημαντικότερες στιγμές στην ιστορία του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού.
Εκτός από το «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» με την αξεπέραστη ερμηνεία του Γρηγόρη Μπιθικώτση, ο Μίκης Θεοδωράκης έντυσε τις συγκλονιστικές ερμηνείες των ηθοποιών με τις νότες του και η Συνοικία το Όνειρο αποτελεί σήμερα ένα ταξίδι στο παρελθόν μιας άλλης Ελλάδας…
Νίκη τεράστιας βαθμολογικής σημασίας για την Χόστελ Κίελ με 4-1 επί της Άουγκσμπουργκ, άνετες νίκες για Μάιντζ (1-3) και Βέρντερ Βρέμης (4-1) επί των Άιντραχτ Φρανκφούρτης και Ουνιόν Βερολίνου αντίστοιχα
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Η SZA ψάχνει για έναν κακό γκάνγκστερ σαν τον Jimmy Conway του Goodfellas ή έναν εκατομμυριούχο εγκληματία όπως ο Jordan Belfort του The Wolf of Wall Street;
Ο 45χρονος αστυνομικός υπέβαλε σε σεξουαλικά βασανιστήρια τη σύζυγό του - Οι καταθέσεις της γυναίκας κόβουν την ανάσα με τα όσα περιγράφει στις καταθέσεις της
Η Ζιζέλ Πελικό έχει δηλώσει ότι είναι τιμή της να το φορά - Το κασκόλ με το έργο μιας 83χρονης καλλιτέχνιδας των Αβοριγίνων, αφηγείται την ιστορία μιας οικογένειας ντίνγκο
«Θα το κλείσουμε για όλους τους χρήστες. Δεν θα υπάρχει TikTok», ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός - Η απόφαση ελήφθη μετά τη δολοφονία με μαχαίρι ενός 14χρονου από συμμαθητή του
Η παράσταση «Στο Τσακ» θα παρουσιαστεί στις και 25 και 26 Δεκεμβρίου στο Radio City της Θεσσαλονίκης, ενώ από τις 16 Ιανουαρίου θα μεταφερθεί στο Θέατρο Αλέκος Αλεξανδράκης στην Αθήνα.
