Ο Μίκης μας

Οι δημοσιογράφοι κάνουμε ένα παράξενο επάγγελμα. Συχνά συναντιόμαστε με μυθικά πρόσωπα και μπορεί να μην το καταλάβουμε ακριβώς. Είναι η φύση της δουλειάς μας να απομαγεύουμε τα πρόσωπα, συχνά με χιούμορ μεταξύ μας. Είναι και η πικρή διαπίστωση πως ο δημοσιογράφος καταγράφει τις ζωές άλλων και για τη δική του ποιος θα ενδιαφερθεί.

Οι δημοσιογράφοι όμως συχνά κάνουμε κι ένα συναρπαστικό επάγγελμα γιατί ακριβώς ζούμε πολλές ιστορίες μαζί. Γιατί συναντούμε πρόσωπα που άλλοι δεν είναι εύκολο να δουν, να μιλήσουν. Συχνά δε, τα μυθικά πρόσωπα που ανέφερα, είναι μυθικά γιατί έχουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Γιατί έχουν αντιφάσεις, αντινομίες. Κάνουν υπερβολές. Θυμώνουν τους γύρω. Ισως κι αυτό είναι απαραίτητο αφού έτσι γίνονται ακόμη πιο δημοφιλείς.

Η γενιά μου δημοσιογραφικά, έζησε τον Μίκη. Οχι στη φλόγα της διεύθυνσης των μεταπολιτευτικών συναυλιών. Διαυγή όμως. Παρεμβατικό. Θυμωμένο. Είχε βέβαια ήδη κάνει μια στροφή: με στρατηγείο το σπίτι του στην Επιφανούς 1, στην Ακρόπολη, μετέτρεψε την παρουσία του σε ένα είδος υπερεθνικού παρατηρητή των συμβάντων. Πλούτιζε συχνά τούτη την εφημερίδα με τις παρεμβάσεις του, τις αποκλειστικές του δηλώσεις αλλά και τις συνεντεύξεις του. Μίλαγε στον Τύπο. Δεχόταν πρόσωπα στο σπίτι. Είχε δεχθεί τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Ερντογάν αλλά και μαθητές σχολείων που ήθελαν να τον δουν. Αυτός επέλεγε το ποιος και τι αλλά χωρίς τον συχνό αστείο ελιτισμό αστέρων. Με τη δίψα του νέου που θέλει να αφουγκραστεί τον έξω παλμό. Με τη σοφία του ανθρώπου που διέτρεξε συναρπαστικά τον αιώνα και ήθελε να διηγηθεί τις στροφές της Ιστορίας. Με μοναδικό του φύλακα άγγελο την εξαίρετη Ρένα Παρμενίδου, γραμματέα του. Με την οικογένειά του και τα εγγόνια του. Με τα χαρτιά του, το τάμπλετ του, τους χάρτες και τα βιβλία του. Ο Μίκης έχει ένα πλούσιο συγγραφικό έργο, ανάμεσά του τον τόμο Διάλογοι στο Λυκόφως (Ιανός) με 90 συνεντεύξεις του. Κάποιες που κάναμε και μαζί, όπως η περίφημη αναλυτική του μαρτυρία για το Canto General.

Ο Μίκης όμως, θα ήταν άδικο, ή άστοχο να περιγραφεί ως ο σοφός γέροντας που από το ύψωμα των χρόνων εκτοξεύει βιωμένες ιστορίες. Ο Μίκης όταν έπρεπε ήταν εκεί που θεωρούσε χρέος του. Πήγε σε Φεστιβάλ της ΚΝΕ. Εφτασε ένα πρωί στην εξεγερμένη Κερατέα. Ηταν σε διαδήλωση κατά του Μεσοπρόθεσμου με τον Μανώλη Γλέζο και εν μέσω χημικών. Εδινε το «παρών» σε συνεντεύξεις Τύπου για την παρουσίαση έργων του. Απλόχερα έδινε τα έργα του για ανασκευή ή ενορχήστρωση. Εγραφε ακατάπαυστα. Υπενθύμιζε τον μαγικό ρόλο του πολίτη-δημιουργού-πολιτικού. Σε μια εποχή που η Πολιτική ήταν και είναι στα κάτω της, ήταν παρηγοριά να ξέρεις πως είναι ζωντανός και θυελλώδης και καραδοκεί χωρίς να χαρίζει κάστανα.

Ζυμωμένος στην αυτενέργεια, το Συλλογικό, ήταν ένα ζωντανό παράδειγμα μιας άλλης συμμετοχής στα κοινά. Χωρίς μεσολάβηση αλγόριθμων. Χωρίς τον ναρκισσισμό της αυτοαναφοράς ή την παραίτηση των επιπόλαιων. Συναντήθηκε με την Ιστορία, τη συνδιαμόρφωσε. Θανατοποινίτης. Κρατούμενος πολιτικός. Εξόριστος. Βουλευτής. Υπουργός. Πολίτης.

Ο Μίκης διαπέρασε όλες τις εκδοχές του πολιτικού βίου. Ηθελε, και το έπραξε, να φύγει ως κομμουνιστής. Με εκείνη τη σοβαρή ίσως εκδοχή που δίνει ο Μπόμπιο για την Αριστερά: την ηθική διάκριση.

Από χθες ξεκουράζεται στην κρητική γη. Στη χανιώτικη. Δίπλα στον αδελφό του Γιάννη, ποιητή και δημοσιογράφο και τους γονείς του. Ο βίος του περνάει στην Ιστορία. Που ένα μέρος της καταγράφηκε και στον Τύπο.