Το Happy end και η ευτυχία της γενικής ανοσίας

Υπάρχει μια ανόητη γενίκευση σύμφωνα με την οποία, οι Σκανδιναβοί, σε αντίθεση με τους εξωστρεφείς, χαρούμενους Έλληνες, είναι δυστυχισμένοι. Πίνουν για να ξεχάσουν πως δεν ζουν σε ηλιόλουστο κλίμα και πηδάνε από μπαλκόνια επειδή έχουν αγιάτρευτη  κατάθλιψη, λογική απόρροια του κλίματος ,του κλειστού χαρακτήρα τους και της πληκτικής τους ρουτίνας.

Τίποτα δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια.

Οι Δανοί έχουν ολόκληρη φιλοσοφία γύρω από τις απλές χαρές της ζωής και την απόλαυση της παρέας ενώ έχουν και ειδική λέξη που  περιγράφει όλα τα προηγούμενα μαζί, το ‘hygge.

Κάθε χρόνο, βρίσκονται σταθερά ανάμεσα στους πρώτους τρεις στην παγκόσμια  κατάταξη ευτυχίας, με τους Έλληνες να είναι συγκριτικά  πολύ πίσω, στην 77 η θέση, αν και αξίζει να αναφέρουμε πως στην Δανία, σαφώς,  δεν είναι όλα ρόδινα.

Αν και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι από τα υψηλότερα  στον κόσμο και φημίζονται για το εξαιρετικό εκπαιδευτικό τους σύστημα, έχουν υιοθετήσει-χωρίς να αντιμετωπίσουν ιδιαίτερη εσωτερική κριτική- μια από  τις σκληρότερες πολιτικές στην Ευρώπη για τους προσφυγές …Όμως η παγκόσμιες κατατάξεις που αφορούν κυρίως την ευημερία των ιθαγενών, δεν μπαίνουν σε τέτοιες  λεπτομέρειες.

Από την άλλη, υπάρχει κάτι ίσως οξύμωρο στο να μετράμε και να συγκρίνουμε ευτυχίες, τι είναι άλλωστε  η ευτυχία για να την υπολογίσεις ;

Αυτό που κάνει εμένα ευτυχισμένη, μπορεί να είναι απολύτως  αδιάφορο στον διπλανό μου και οι  σύγχρονοι ευρωπαίοι διανοούμενοι έχουν χύσει πολύ μελάνι για το θέμα: για τη σχεδόν τυραννική υποχρέωση του σύγχρονου πολιτισμού στην  ευτυχία  ή αλλιώς για την  «τρομοκρατία της ευτυχίας» που επιβάλλει  επιλογές πολύ συγκεκριμένες και στενές.

Αν και υποκειμενική έννοια, η ευτυχία δίχως  αμφιβολία βασίζεται σε προϋποθέσεις που τουλάχιστον απομακρύνουν, το ενδεχόμενο να είναι κάποιος βαθύτατα δυστυχισμένος, όπως ο πόλεμος, η φτώχεια και η απουσία  βασικών υποδομών για την υγεία.

Στην παγκόσμια λίστα ευτυχίας λαμβάνεται πρωτίστως  υπ’ όψιν η υγιής ζωή-σε αυτό θα επιστρέψουμε σε λίγο- ενώ ακολουθούν  το ασφαλές περιβάλλον, η ρύπανση, η ύπαρξη κοινωνικών δικτύων υποστήριξης, η ελευθερία επιλογών, η κοινωνική εμπιστοσύνη και η  εμπιστοσύνη  των πολιτών στο κράτος.

Η πανδημία, στην περίπτωση των Δανών έκανε πιο διακριτό το κομμάτι της ατομικής ευθύνης και όπως όλα δείχνουν, από τις αρχές Σεπτεμβρίου, κόβουν πρώτοι το νήμα στον αγώνα για τη γενική ανοσία του πληθυσμού, με ποσοστό εμβολιασμού 72% -μια ανάσα μακριά από το 100%.

Είναι η οργάνωση τους που αξίζει συγχαρητήρια;  Είχε κάποιο ανώτερο, ιδιοφυές, σκανδιναβικό σχέδιο το Υπουργείο Υγείας; Έπαιξαν ρολό τα υπερσύγχρονα νοσοκομεία τους ;

Η απάντηση σε όλα τα σχετικά ερωτήματα, είναι προφανής : οι Δανοί, απλούστατα,  μόλις τους δόθηκε η ευκαιρία  εμβολιάστηκαν, χωρίς παρατράγουδα και κόνξες -είναι θέμα λαού αλλά και κατά κάποιο τρόπο  σχέσης της λογικής με την ευτυχία.

Το αντιεμβολιαστικό κίνημα και οι αρνητές δεν φάνηκαν να έχουν μεγάλη απήχηση. Από πολύ νωρίς η αντιμετώπιση της πανδημίας βασίστηκε στην ατομική ευθύνη. Στα τέλη του 2020 για παράδειγμα, οι Δανοί , σε αντίθεση με εμάς  ζούσαν σχεδόν φυσιολογικά, είχαν πολύ λιγότερους περιορισμούς, μπορούσαν να πηγαίνουν σε εστιατόρια και  συναυλίες,  ακολουθώντας  πιστά τα μέτρα αλλά και την κοινή Σκανδιναβική τους λογική .

Η συνέχεια είναι άγνωστη. Με την πανδημία κανείς δεν έχει ξεμπερδέψει ακόμα, πολλές φωνές χαρακτηρίζουν αφελές το να θεωρούμε πως θα νικήσουμε τον COVID19, με υψηλό ποσοστό εμβολιασμού, όταν στον  τρίτο κόσμο δεν υπάρχει ακόμη πρόσβαση στα  εμβόλια.

Όμως από κάπου πρέπει να μπορούμε να αρχίσουμε και το να μην προκαλείς τουλάχιστον την δυστυχία σου, φαίνεται να έχει τεράστια σημασία.