Σχολεία

Να χτυπήσει το πρώτο κουδούνι. Αλλά να μη χτυπήσει συναγερμός. Να ανοίξουν τα σχολεία. Αλλά να μην κλείσουν. Να μην αντικατασταθούν για ακόμη μια χρονιά οι σχολικές αίθουσες από παιδικά δωμάτια με απομακρυσμένους υπολογιστές.

Το στοίχημα για τα σχολεία που άνοιξαν δεν είναι μόνο ένα στοίχημα εκπαίδευσης. Στο σχολείο δεν μαθαίνει κανείς μόνο Ιστορία, Μαθηματικά και Γλώσσα. Γίνεται μέλος μιας κοινότητας, καλλιεργείται στην επαφή, τρίβεται στην επικοινωνία. Η μόρφωση είναι το βασικό κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αλλά δεν είναι το μοναδικό. Στο σχολικό περιβάλλον αποκτά κανείς δεξιότητες πέρα από τη μόρφωση και μια ευρύτερη γνώση που είναι γνώση ζωής. Και αυτή η γνώση είναι πολύτιμη για καλούς και κακούς μαθητές, προικισμένους και λιγότερο προικισμένους, έξυπνους και λιγότερο έξυπνους. Το σχολείο είναι για όλους.

Η βασική αυτή αρχή δοκιμάστηκε όσο ποτέ άλλοτε την περίοδο της καραντίνας και δοκιμάστηκε σε ολόκληρο τον κόσμο: σε πολλές χώρες τα εκπαιδευτικά συστήματα εμφανίστηκαν άνισα, με τις ανισότητες όχι μόνο να διευρύνονται, αλλά και να πλήττουν για ακόμη μια φορά τους μαθητές που προέρχονται από τις λιγότερο προνομιούχες οικογένειες. Το χάσμα μεγάλωσε τόσο γρήγορα και τόσο απότομα ώστε να θυμίσει πως το σχολείο των ίσων ευκαιριών θα είναι πάντα ένας δύσκολος στόχος σε κανονικές συνθήκες και μια φενάκη σε έκτακτες.

Η επιστροφή σε μια κάποια κανονικότητα δεν θα θεραπεύσει ασφαλώς καμία ανισότητα. Θα χρειαστεί χρόνος για να αναπληρωθεί το έδαφος που χάθηκε, ένας χρόνος του οποίου κάθε λεπτό είναι πολύτιμο. Το σχολείο, από αυτή την άποψη, είναι ένας τόπος συνεχών προκλήσεων. Πρόκληση για τους σημερινούς μαθητές είναι η απόκτηση διαφορετικών δεξιοτήτων. Πρόκληση για τους αυριανούς πολίτες είναι η κλιματική κρίση με την οποία θα βρεθούν αντιμέτωποι. Πού θα προετοιμαστούν γι’ αυτή τη δύσκολη μάχη εάν όχι στο σχολείο; Πώς θα πολεμήσουν εάν δεν πάρουν από εκεί τα πρώτα, βασικά εφόδια;

Να γιατί τα σχολεία πρέπει να μείνουν ανοικτά. Και να γιατί ο εμβολιασμός δεν είναι μια προσωπική υπόθεση, μια επιλογή στη διακριτική ευχέρεια του καθενός, αλλά μια πράξη που αναφέρεται απευθείας στην κοινότητα. Η άρνηση και ο φόβος, ακόμη και εάν είναι ένας φόβος ενστίκτου, δεν γεννούν παρά νέους φόβους και νέες αρνήσεις. Η επιφυλακτικότητα δεν κρύβει απλώς το πρόβλημα πίσω από ένα παραβάν. Δείχνει παράταιρη και ασύγχρονη με ό,τι συμβαίνει γύρω μας και με το πνεύμα των καιρών που διαμορφώνουν οι σημερινές, έκτακτες συνθήκες.

Ενα σχολείο θωρακισμένο με εμβολιασμένους μαθητές δεν είναι ένα ουτοπικό σχολείο. Είναι όμως ένα σχολείο που απομακρύνει τις δυστοπίες. Ενα σχολείο όπου χτυπούν τα κουδούνια χωρίς να χτυπούν οι συναγερμοί.