Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν – Η ΕΕ το έκανε με τον τρόπο της και τα κατάφερε

«Το κάναμε με τον ευρωπαϊκό τρόπο και τα καταφέραμε!». Αυτό ισχυρίστηκε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στο πλαίσιο της ετήσιας ομιλίας της στην Ευρωβουλή για την Κατάσταση της Ένωσης, την οποία εκφώνησε σε τρεις γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Ήταν μια ομιλία στο επίκεντρο της οποίας βρέθηκε η νέα γενιά – «η ΕΕ θα είναι πιο ισχυρή εάν μοιάσει στην επόμενη γενιά και προσαρμοστεί στις ανάγκες της», όπως είπε, επικαλούμενη και τον Ζακ Ντελόρ.

Αναφερόμενη στην πρωτόγνωρη κατάσταση που προκάλεσε η πανδημία, η φον ντερ Λάιεν υπεραμύνθηκε της πολιτικής που εφαρμόστηκε τους προηγούμενους μήνες, τόσο σε επίπεδο υγειονομικής κρίσης όσο και στην οικονομία.

Όσον αφορά την υγεία, στάθηκε ιδιαιτέρως σε τρία σημεία – αν και, παράλληλα, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο να βιώσουμε μια «πανδημία των ανεμβολίαστων».

Υγεία και οικονομία

Πρώτον, στάθηκε στο γεγονός ότι η ΕΕ βρίσκεται κοντά στην κορυφή παγκοσμίως όσον αφορά το ποσοστό του πληθυσμού που έχει εμβολιαστεί, το οποίο πλησιάζει το 70% σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Κι αυτό, τη στιγμή που έχει διαθέσει σχεδόν τη μισή παραγωγή εμβολίων – περίπου 700 εκατ. δόσεις – σε χώρες εκτός ΕΕ, ενώ προτίθεται να δωρήσει άλλα 200 εκατ. μέχρι τα μέσα του 2022 στις πιο φτωχές χώρες.

Δεύτερον, αναφέρθηκε στην τεράστια επιτυχία που συνιστά η υιοθέτηση και εφαρμογή του πιστοποιητικού εμβολιασμού, όπου η Ευρώπη αποδείχθηκε πρωτοπόρος. Και τρίτον, δεσμεύτηκε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για την αποτροπή παρόμοιων φαινομένων στο μέλλον, με την ταχεία προώθηση της Ευρωπαϊκής Υγειονομικής Ένωσης.

Σε σχέση με την οικονομία, η πρόεδρος της Κομισιόν προχώρησε σε μια σύγκριση με την χρηματοπιστωτική κρίση. Όπως είπε, ενώ τότε χρειάστηκαν 8 χρόνια προκειμένου η οικονομία να επιστρέψει στα προ κρίση επίπεδα, αυτή τη φορά 19 από τα 27 κράτη-μέλη θα το καταφέρουν φέτος και τα υπόλοιπα εντός του 2022.

«Πράσινη Ευρώπη» και τεχνολογική υπεροχή

Παρ’ όλα αυτά, σημείωσε πως η Ευρώπη έχει διδαχθεί από την εμπειρία του παρελθόντος και δεν πρόκειται να σπεύσει πρόωρα να ανακηρύξει τη νίκη της. Γι’ αυτό και, όπως είπε, επενδύει μακροπρόθεσμα στο μέλλον, με το Ταμείο Ανάκαμψης.

Όπως ήταν φυσικό, η φον ντερ Λάιεν αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ομιλίας της στον στόχο της «πράσινης Ευρώπης», η οποία αποτελεί σημείο αναφοράς και του Ταμείου Ανάκαμψης. Κάλεσε τα κράτη-μέλη να τιμήσουν τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί (είναι γνωστό, άλλωστε, πως υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες), ενώ εξήγγειλε τον διπλασιασμό της βοήθειας που παρέχει η ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, ειδικά προς τις πιο ευάλωτες χώρες.

Ξεκαθάρισε, επίσης, ότι η υπόθεση της τεχνολογικής υπεροχής και αυτονομίας είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον της Ευρώπης. Για τον λόγο αυτό, έθεσε ως στόχο η ΕΕ να ηγηθεί παγκοσμίως στον κλάδο των ημιαγωγών και μικροεπεξεργαστών.

Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση

Όσον αφορά στις διεθνείς γεωπολιτικές εξελίξεις, στο φόντο και της επικράτησης των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, η πρόεδρος της Κομισιόν έθεσε επιτακτικά το ζήτημα της συγκρότησης μιας ολοκληρωμένης Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ένωσης, που θα είναι σε θέση να διασφαλίζει την αυτόνομη παρέμβαση της ΕΕ στα κρίσιμα μέτωπα.

«Διαθέτουμε υψηλές δυνατότητες και προηγμένα μέσα, αλλά τι σημασία έχει αυτό όταν δεν τα χρησιμοποιούμε;», αναρωτήθηκε η ίδια, τονίζοντας πως αυτό που χρειάζεται και λείπει είναι η πολιτική βούληση. Αναφέρθηκε δε ιδιαιτέρως στην ανάγκη συντονισμού, ανταλλαγής πληροφοριών, συντονισμού σε στρατιωτικό επίπεδο, αλλά και έντασης των προσπαθειών για αντιμετώπιση των κυβερνοεπιθέσεων.

Σε σχέση με τα Δυτικά Βαλκάνια και τις χώρες τους, που βλέπουν τις ελπίδες τους για ένταξη στην ευρωπαϊκή οικογένεια να μην επαληθεύονται, η φον ντερ Λάιεν σημείωσε πως η επένδυση στη συγκεκριμένη περιοχή της Ευρώπης αποτελεί επένδυση στο μέλλον της ίδιας της ΕΕ. Προανήγγειλε δε περιοδεία της στις πρωτεύουσες των χωρών, ώστε να αναθερμανθεί η ενταξιακή διαδικασία.

Stop στα προϊόντα της καταναγκαστικής εργασίας

Η ανθρώπινη ζωή δεν είναι για πούλημα και εκμετάλλευση, είπε επίσης η πρόεδρος της Κομισιόν, αναφερόμενη στην πρότασή της να απαγορευθεί η εισαγωγή στην ΕΕ προϊόντων που προέρχονται από παιδική και καταναγκαστική εργασία. Ξεκαθάρισε δε ότι αυτό δεν έρχεται σε αντίθεση με την πάγια θέση των Βρυξελλών για ελεύθερο εμπόριο.

Επίσης, απηύθυνε εκ νέου έκκληση στα κράτη-μέλη για την υιοθέτηση μιας κοινής πολιτικής όσον αφορά στο μεταναστευτικό-προσφυγικό, έτσι ώστε να μην επιτρέπεται στα διάφορα δίκτυα να εκμεταλλεύονται τις ανάγκες των ανθρώπων και να οργανώνουν τις παράνομες ροές σε ευρωπαϊκό έδαφος. «Το θέμα της μετανάστευσης δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιηθεί ως πρόφαση για να μας χωρίσει», είπε, αναγνωρίζοντας τις μεγάλες διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στους «27».

Αιχμές για Πολωνία και Ουγγαρία

Ειδική αναφορά έκανε στις ευρωπαϊκές αξίες, τονίζοντας ότι είναι αδιαπραγμάτευτες για όλη την ΕΕ. Δεν παρέλειψε, ωστόσο, να εκφράσει την ανησυχία της για τις εξελίξεις που υπάρχουν σε ορισμένα κράτη-μέλη, «φωτογραφίζοντας» κυρίως την Πολωνία και την Ουγγαρία, που βρίσκονται ήδη στο στόχαστρο της Κομισιόν για την πολιτική τους στη δικαιοσύνη και την αμφισβήτηση της ελευθερίας της έκφρασης και των ΜΜΕ.

Όσο για τη διαφθορά, δεσμεύτηκε ότι θα αντιμετωπιστεί αποφασιστικά και με όλα τα διαθέσιμα μέσα.

Τα ΜΜΕ «φρουροί» της δημοκρατίας

Ειδική αναφορά έκανε στις ευρωπαϊκές αξίες, τονίζοντας ότι είναι αδιαπραγμάτευτες για όλη την ΕΕ. Δεν παρέλειψε, ωστόσο, να εκφράσει την ανησυχία της για τις εξελίξεις που υπάρχουν σε ορισμένα κράτη-μέλη, «φωτογραφίζοντας» κυρίως την Πολωνία και την Ουγγαρία, που βρίσκονται ήδη στο στόχαστρο της Κομισιόν για την πολιτική τους στη δικαιοσύνη και την αμφισβήτηση της ελευθερίας της έκφρασης.

Ειδική αναφορά έκανε στα ΜΜΕ – τα οποία χαρακτήρισε θεμέλιο της ευρωπαϊκής δημοκρατίας – και τους δημοσιογράφους, καθώς και τις απειλές που δέχονται. Μάλιστα, έκανε ονομαστική αναφορά στην Δάφνη Καρουάνα Γκαλιτσία, τον Γιαν Κούτσιακ και τον Πέτερ ντε Βρις – προαναγγέλλοντας νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη διασφάλιση της ελευθερίας των ΜΜΕ.

Όσο για τη διαφθορά, δεσμεύτηκε ότι θα αντιμετωπιστεί αποφασιστικά και με όλα τα διαθέσιμα μέσα. Τέλος, αναφορά έγινε και στην παραβίαση των δικαιωμάτων των γυναικών και τη βία σε βάρος τους, η οποία εντάθηκε στη διάρκεια της πανδημίας – με προαναγγελία και εδώ νομοθετικών ρυθμίσεων ως το τέλος του έτους.