Κι όμως η Ευρώπη ήταν εδώ

Τις ημέρες των πυρκαγιών πολλοί αναφώνησαν πού είναι το κράτος και πού είναι η Ευρώπη. Κι αν για το κράτος και τους μηχανισμούς του υπάρχει μεγάλη αλήθεια σ’ αυτή την κριτική, για την Ευρώπη τίποτα παρόμοιο δεν ισχύει. Οι κατάρες και τα αναθέματα για την Ευρώπη που «κοιμάται» μάλλον κρύβουν το πόσο βαθιά κοιμούνται (λέγε με και Βαρουφάκη) όσοι την κατηγορούν για απουσία.

Η Ευρώπη ήταν εδώ με συνολική συνεισφορά 9 εναέριων μέσων, με πάνω από 210 πυροσβεστικά οχήματα και πάνω από χίλιους πυροσβέστες από Κύπρο, Γαλλία, Κροατία, Σουηδία, Ρουμανία, Ισπανία, Τσεχία, Γερμανία, Πολωνία, Σλοβακία και Αυστρία να επιχειρούν στα μέτωπα σ’ όλη την Ελλάδα. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας λειτούργησε με άψογο τρόπο δείχνοντας το τι μπορεί να επιτύχει μια ενοποιημένη Ευρώπη. Αυτός όμως ο Μηχανισμός δεν ήταν κάτι που έγινε εύκολα αποδεκτό απ’ όλους και από την αρχή.

Κατ’ αρχάς ήταν ιδέα ενός υποτιθέμενου συντηρητικού πολιτικού που όμως αποδείχθηκε πολύ πιο προοδευτικός από πολλούς άλλους, του τότε προέδρου της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Μια προσπάθεια η οποία όμως θα έμενε στα χαρτιά, αν δεν υπήρχε η συμβολή του πρώην ευρωπαίου επιτρόπου Διαχείρισης Κρίσεων Χρήστου Στυλιανίδη, αρχιτέκτονα του rescEU, αυτού του πρωτοφανούς εργαλείου για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και νυν έλληνα υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Το έργο του συνεχίζει ο νυν επίτροπος Γιάνες Λέναρτσιτς. Αλλά ο κρίσιμος και χρήσιμος παράγοντας Χ σ’ αυτήν την εξίσωση ήταν ο έλληνας ευρωβουλευτής του Κινήματος Αλλαγής Νίκος Ανδρουλάκης. Αυτός ως επικεφαλής της σοσιαλδημοκρατικής ομάδας και ως εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συμμετείχε ενεργά σ’ όλες τις φάσεις δημιουργίας του rescEU.

Και με δικές του ενέργειες ο προϋπολογισμός του Μηχανισμού μετά το ξέσπασμα της Covid-19 τριπλασιάστηκε από το 1 εκατ. στα 3,1 εκατ. ευρώ.  Με αυτόν τον Μηχανισμό μπορούν οι ευρωπαίοι πολίτες να καταλάβουν πως ΕΕ δεν σημαίνει μόνο κοινό νόμισμα και ενιαία αγορά, αλλά και αλληλεγγύη.

Στον πυρήνα των αξιών που εκπροσωπεί αυτός ο Μηχανισμός, στον οποίο η ελληνική εσωστρέφεια δεν έχει αποδώσει την αξία που του αναλογεί, είναι η αλληλεγγύη. Αυτή όμως αποτελεί και πυλώνα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας.

Η αλληλεγγύη ενισχύει τον δεύτερο πυλώνα της σοσιαλδημοκρατίας που είναι ο εκδημοκρατισμός και η περαιτέρω πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης. Αυτοί οι δύο πυλώνες αποτελούν το πλαίσιο εντός του οποίου μπορούν να αναπτύσσονται οι σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές για τη διαρκή άμβλυνση των ανισοτήτων. Είναι αυτές οι τρεις προτεραιότητες που μαζί με την αίσθηση σταθερότητας που φέρνει ο Σολτς τον φέρνουν πρώτο στις προτιμήσεις των Γερμανών για την καγκελαρία. Περισσότερη Ευρώπη, αλληλεγγύη κατά των ανισοτήτων, δημοκρατία με ελευθερίες είναι το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό τρίπτυχο, εθνοκεντρισμός, ασφάλεια, μετανάστευση το συντηρητικό. Χρειάζεται και εδώ η Κεντροαριστερά να διεκδικεί το πρώτο και όχι το δεύτερο τρίπτυχο, να διεκδικεί τον δύσκολο κόσμο των ιδεών και όχι την εύκολη «γοητεία» της ιδεολογικής ακηδίας.

Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι κοινωνιολόγος, συγγραφέας