Κοροναϊός – Συγγενικοί ιοί προκαλούν «εκατοντάδες χιλιάδες» σιωπηλά κρούσματα

Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι στην Ασία μπορεί να μολύνονται κάθε χρόνο από κοροναϊούς παρόμοιους με τον SARS-CoV-2, εκτιμά νέα μελέτη, σύμφωνα με την οποία η ανθρωπότητα δεν μπορεί να αγνοήσει τον κίνδυνο νέας πανδημίας.

Νυχτερίδες μεταδίδουν μια ποικιλία κοροναϊών σε περίπου 400.000 ανθρώπους το χρόνο, υπολογίζει η μελέτη, η οποία δεν έχει ακόμα υποβληθεί σε έλεγχο και παρουσιάζεται ως προδημοσίευση. Τα κρούσματα μένουν απαρατήρητα επειδή συνοδεύονται από ήπια ή καθόλου συμπτώματα και ο ιός δεν καταφέρνει να μεταδοθεί σε άλλους ανθρώπους, λένε οι ερευνητές.

Δυνητικά, όμως, κάθε περιστατικό μετάδοσης από ζώα σε ανθρώπους δίνει στους κοροναϊούς μια ευκαιρία να εξελιχθούν ώστε να εξαπλωθούν στους ανθρώπινους πληθυσμούς, όπως συνέβη με τον SARS-CoV-2 και παλαιότερα με τον SARS-CoV, τον ιό του SARS.

Η μελέτη, η οποία χρηματοδοτήθηκε από τα αμερικανικά Εθνικά Κέντρα Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων, «πιθανότατα είναι η πρώτη προσπάθεια εκτίμησης του πόσο συχνά προσβάλλονται άνθρωποι από κοροναϊούς των νυχτερίδων που μοιάζουν με το SARS» δήλωσε στο Bloomberg ο Έντουαρντ Χολμς, εξελικτικός βιολόγος του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ που δεν συμμετείχε στην έρευνα.

Το νούμερο των 400.000 κρουσμάτων το χρόνο είναι μόνο μια κατά προσέγγιση εκτίμηση, ωστόσο «θα πρέπει να στείλει σε όλη την επιστημονική κοινότητα το μήνυμα ότι δεν γνωρίζουμε πολλά για τη συχνότητα των περιστατικών μετάδοσης ζωονόσων» σχολίασε στο δικτυακό τόπο του Science η ιολόγος Άντζελα Ράσμουσεν του Πανεπιστημλιου του Σασκάτσουαν στον Καναδά, η οποία επίσης δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Οι ερευνητές του μη κερδοσκοπικού φορέα EcoHealth Alliance και του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης αρχικά δημιούργησαν έναν χάρτη των περιοχών όπου ζουν 23 είδη νυχτερίδων που είναι γνωστό ότι μεταφέρουν κοροναϊούς. Τα δεδομένα συνδυάστηκαν με χάρτες της κατανομής των ανθρώπινων πληθυσμών για να εκτιμηθεί πού είναι πιθανότερο να συμβαίνουν τέτοια περιστατικά μετάδοσης.

Σχεδόν μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε περιοχές υψηλού κινδύνου όπως η βόρεια Ινδία, το Νεπάλ, η Μιανμάρ και το μεγαλύτερο μέρος της Νοτιοανατολικής Ασίας, έδειξε η ανάλυση. Ο κίνδυνος εκτιμάται ότι είναι μέγιστος στη νότια Κίνα, το Βιετνάμ, τη Καμπότζη, την Ιάβα και κάποια άλλα νησιά της Ινδονησίας.

Αυτές είναι οι περιοχές του πλανήτη «όπου είναι πιθανότερο να εμφανιστούν οι επόμενοι ιοί σαν το SARS ή την Covid» λέει ο Πίτερ Ντάζακ της EcoHealth Alliance, μέλος της ομάδας και γνωστός υποστηρικτής της θεωρίας ότι ο SARS-CoV-2 προήλθε από τη φύση και όχι από εργαστήριο.

Στην επόμενη φάση, η ερευνητική ομάδα εξέτασε δεδομένα για μερικές χιλιάδες κατοίκους της ΝΑ Ασίας στους οποίους ανιχνεύονται αντισώματα για μια ποικιλία κοροναϊών. Τα δεδομένα αυτά συνδυάστηκαν με στοιχεία για τη συχνότητα επαφών ανάμεσα σε ανθρώπους και νυχτερίδες για να υπολογιστεί κατά προσέγγιση ο ετήσιος αριθμός κρουσμάτων.

Το νούμερο των 400.000 περιστατικών το χρόνο μπορεί να ακούγεται μεγάλο, στην πραγματικότητα όμως δεν είναι, αν σκεφτεί κανείς ότι στις περιοχές αυτές ζουν σχεδόν μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι, σχολίασε η Ράσμουσεν.

Ο Ντάζαν πιστεύει εξάλλου ότι οι επαφές ανθρώπων – νυχτερίδων δεν είναι τόσο σπάνιες όσο θα φανταζόταν κανείς. «Ακόμα και το να ζεις εκεί σημαίνει ότι είσαι εκτεθειμένος. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν σπηλιές ως καταφύγια, κυνηγούν και τρώνε νυχτερίδες» λέει.

«Πολλοί ιοί πιθανότατα δεν μπορούν να μεταδοθούν από άνθρωπο σε άνθρωπο, δεν έχω όμως αμφιβολία ότι έχουν υπάρξει ασθένειες λόγω αυτών των ιών που δεν διαγνώστηκαν σωστά ή έμειναν αδιάγνωστες» εκτιμά.

«Ένας γεωργός της αγροτικής Μιανμάρ είναι απίθανο να επισκεφθεί νοσοκομείο επειδή έχει λίγο βήχα».

Η μελέτη δεν έλαβε υπόψη άλλα είδη ζώων που μπορεί να λειτουργούν ως ενδιάμεσοι ξενιστές, ωστόσο οι συντάκτες της μελέτης επισημαίνουν ότι στα κινεζικά εκτροφεία άγριων ζώων απασχολούνται γύρω στα 14 εκατομμύρια άτομα.