Το δέρμα είναι το πιο εκτεθειμένο όργανο του σώματος στο κρύο, στη ζέστη αλλά και στην υπεριώδη ακτινοβολία, με αποτέλεσμα να χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα.

Το μελάνωμα, ένας επιθετικός τύπος καρκίνου που συνήθως εκδηλώνεται με αλλαγές σε έναν σπίλο (ελιά), αποτελεί τον πιο συχνό «εχθρό» του δέρματος, με τους ειδικούς να επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία την ανάγκη ετήσιου ελέγχου.

Ωστόσο ποια είναι τα άγνωστα συμπτώματα ή τα σημάδια που μαρτυρούν ότι μπορεί να εκδηλωθεί μελάνωμα. Ο δρ. Μάρκος Μιχελάκης, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, αποκωδικοποιεί τα «SOS» που εκπέμπει το δέρμα.

Δείτε ποια είναι αυτά

Νέος σπίλος ή κηλίδα. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας θα παρουσιάζουμε νέους σπίλους και σημάδια στο δέρμα μας, ενώ όσο μεγαλώνουμε τόσο πιο πολλοί θα εμφανίζονται. Κάθε νέος σπίλος και κηλίδα όμως χρειάζεται έλεγχο από τον δερματολόγο γιατρό, διότι υπάρχει μια πιθανότητα, έστω και πολύ μικρή, να είναι μελάνωμα.

Αυτό είναι πιθανότερο να συμβεί στις ηλικίες πάνω από 65 ετών, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως δεν κινδυνεύουν νεότερα άτομα. Αντιθέτως, έχουν αναφερθεί μελανώματα ακόμα και σε νεαρούς ενηλίκους και σε εφήβους (ηλικίες 15 ετών και πάνω).

Σημάδι με ανομοιόμορφο χρώμα. Στους ανθρώπους με σκουρόχρωμο δέρμα το μελάνωμα μπορεί να εκδηλωθεί ως σκούρα περιοχή στο δέρμα με ανομοιόμορφο χρώμα. Η περιοχή αυτή μπορεί να είναι επίπεδη ή να δημιουργεί εξόγκωμα. Το σημάδι αυτό μπορεί να αναπτύσσεται σε σημεία του δέρματος που δεν θα περίμενε κανείς (π.χ. ανάμεσα στα μαλλιά, στο πέλμα ή στην παλάμη).

Σκούρα γραμμή στο νύχι. Οταν το μελάνωμα αναπτυχθεί στο νύχι, μοιάζει περισσότερο με μελανιά κάτω από την επιφάνειά του. Το υπονύχιο μελάνωμα, όπως λέγεται, εκδηλώνεται ως μια σκούρα, κατακόρυφη γραμμή κατά μήκος του νυχιού. Με τον καιρό η γραμμή μπορεί να εξαπλώνεται, καλύπτοντας ολοένα μεγαλύτερο τμήμα του.

Άχρωμο εξόγκωμα στο δέρμα. Το μελάνωμα συνήθως είναι σκουρόχρωμο, αλλά μερικές φορές παρουσιάζεται με ποικιλία χρωμάτων, έχοντας ακόμα και σημεία με λευκή, γκριζωπή, κόκκινη ή μπλε χροιά. Μια πολύ σπάνια μορφή όμως δεν έχει κανένα χρώμα! Αυτό είναι το επονομαζόμενο αμελανωτικό μελάνωμα, το οποίο, παρότι είναι επιθετικό, συχνά έχει «αθώα» εμφάνιση (μπορεί π.χ. να μοιάζει με κυστικό σπυράκι ή με μικρή ουλή).

Αιμορραγία. Κάθε νέα ή παλιά ελιά (σπίλος) ή κηλίδα στο δέρμα που ξαφνικά ματώνει πρέπει να ελέγχεται χωρίς καθυστέρηση από τον δερματολόγο γιατρό. Αυτό ισχύει ακόμα κι αν το αίμα δεν έχει βγει στην επιφάνεια, αλλά έχει συσσωρευθεί στο εσωτερικό του σπίλου. Ισχύει επίσης για όλα τα είδη των σπίλων (από τους επίπεδους μέχρι τις «κρεατοελιές»). Αμεσο έλεγχο από τον δερματολόγο χρειάζεται και κάθε σπίλος που προκαλεί κνησμό (φαγούρα) ή παρουσιάζει διαφυγή υγρού.

Μικροσκοπική κηλίδα με «απειλητική» όψη. Υποπτοι για μελάνωμα συνήθως θεωρούνται οι σπίλοι (ελιές) με διάμετρο πάνω από 6 χιλιοστά ή οι σπίλοι που δεν έχουν σταθερό, αλλά αυξανόμενο μέγεθος. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως πρέπει να αγνοούμε τους μικρότερους. Οποιαδήποτε σκουρόχρωμη, μικροσκοπική κηλίδα που δημιουργεί ανασφάλεια με την εμφάνισή της πρέπει να ελέγχεται από τον γιατρό.

Σκούρο σημάδι στα ούλα. Υπάρχει μια σπάνια μορφή που λέγεται βλεννογόνιο μελάνωμα και αναπτύσσεται στα σημεία του σώματος που επιστρώνονται από βλεννογόνο. Στα σημεία αυτά συμπεριλαμβάνονται το στόμα, η μύτη, ο πρωκτός, ο κόλπος κ.λπ. Στα σημεία αυτά, το μελάνωμα εκδηλώνεται συνήθως ως σκούρο σημάδι (π.χ. στα ούλα, μέσα στη μύτη) που μπορεί να συνοδεύεται από πόνο, αιμορραγία ή όζους (ογκίδια).

Σπίλος με δακτύλιο. Κάθε ελιά που περιβάλλεται από έναν λευκό δακτύλιο πρέπει να ελέγχεται από έναν δερματολόγο διότι σε μερικές (σπάνιες) περιπτώσεις υποκρύπτει ένα μελάνωμα. Συνήθως βέβαια είναι ένδειξη προβλήματος στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Πολλοί σπίλοι  με ασύμμετρο σχήμα. Αν στο δέρμα σας έχετε πολλούς άτυπους (ή δυσπλαστικούς) σπίλους, δηλαδή ελιές με ασύμμετρο σχήμα, διατρέχετε σημαντικά αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσετε μελάνωμα, σύμφωνα με το Skin Cancer Foundation. Αν μάλιστα έχετε πολλές ελιές στο δέρμα σας (πάνω από 100) είναι πιθανό να έχετε σύνδρομο δυσπλαστικών σπίλων. Σε τέτοια περίπτωση μπορεί να έχετε και έναν ή περισσότερους μεγάλους σπίλους (με διάμετρο πάνω από 8 χιλιοστά).

Πολλοί άνθρωποι έχουν δυσπλαστικούς σπίλους, που όμως είναι ήπιας έως μέτριας βαρύτητας. Κάθε σπίλος όμως που χαρακτηρίζεται σοβαρά δυσπλαστικός μπορεί να εξελιχθεί σε μελάνωμα.

Headlines