Ζωγραφιστός μουσαμάς σε υπερπαραγωγή

Ιδιαιτέρως θλιβερή η ΔΕΘ εφέτος, καθώς δεν υπήρχε τιμώμενη χώρα και η διοργανώτρια χώρα αναγκαστικά «αυτοτιμήθηκε» και, υπό την έννοια αυτή, αυτοϊκανοποιήθηκε. Η ΔΕΘ κάποτε είχε εθνικό σκοπό και επίσης ήταν διεθνής. Σήμερα, έχει ξεπερασθεί τελείως από την πραγματικότητα. Είναι μια βαλκανική γραφικότητα, που συντηρείται χάρη στη δύναμη της συνήθειας και, πιθανόν, λόγω του φόβου των εκάστοτε κυβερνώντων για τις τοπικές αντιδράσεις – τις αναπόφευκτες, αφού η ΔΕΘ έχει καταλήξει να είναι το μεγαλύτερο και το λαμπρότερο πανηγύρι της ευρύτερης περιοχής.

Μέχρι τώρα είχαμε το εύρημα της τιμώμενης χώρας (ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990) και έτσι σωζόταν κάπως ο χαρακτηρισμός της έκθεσης ως διεθνούς. Εφέτος, που επρόκειτο να ήταν η Γαλλία τιμώμενη χώρα, αλλά τελικά δεν ήταν, εξαιτίας της πανδημίας ή άλλων λόγων, φάνηκε πόσο γελοίο είναι να συντηρούμε μία κατ’ ευφημισμό διεθνή έκθεση, που αφορά κυρίως το κράτος. Βλέπεις γιγάντια περίπτερα των διαφόρων υπουργείων και περιφερειών, της Ελληνικής Αστυνομίας, δημοσίων οργανισμών και ανάμεσά τους, πού και πού, τίποτε μικρότερα περίπτερα με θερμοσυσσωρευτές, θερμοσίφωνες, τέτοια. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, μικροελλαδικού και επαρχιωτικού αυτοθαυμασμού, εκ των πραγμάτων εξακοντίζονται ασύλληπτες αρλούμπες από επίσημα χείλη – όπως, λ.χ., ότι το περίπτερο του υπουργείου Εθνικής Αμύνης δείχνει «την εξωστρέφεια των Ενόπλων Δυνάμεων»! (καλύτερα να τη δείχνει παρά να την κάνει, εδώ που τα λέμε…)

Η ΔΕΘ έχει καταντήσει ένα ψέμα. Δεν λέω ότι δεν έχει σημασία και αξία για τον τόπο στον οποίο γίνεται και τους ανθρώπους του, διεθνής όμως δεν είναι. Δεδομένου μάλιστα ότι, παραδοσιακά πλέον, η επίσκεψη του εκάστοτε πρωθυπουργού εκεί είναι το βήμα από το οποίο κάνει τις εξαγγελίες του για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, είναι ακόμη μεγαλύτερη η ντροπή να συντηρούμε ένα ψέμα ως φόντο για τη σημαντικότερη ομιλία που κάνει εκτός Βουλής ο πρωθυπουργός της χώρας. Πώς να ακούσεις απροκατάληπτα αυτό που έχει να πει ο άλλος, πώς να ενδιαφερθείς να τον ακούσεις κατ’ αρχάς, όταν σου μιλά με σκηνικό ένα ψέμα;

Η ΔΕΘ έχει καταντήσει ένας ζωγραφιστός μουσαμάς (σαν εκείνον στο μετρό που εγκαινίασε ο Τσίπρας…) αλλά σε υπερπαραγωγή, με πραγματικά σκηνικά, πλήθη κομπάρσων κ.λπ. Και μόνο για την ειρωνεία αυτή εις βάρος του εκάστοτε πρωθυπουργού, η ΔΕΘ δεν μπορεί πια να συνεχίσει να είναι μία άσκοπη τελετή αυτοθαυμασμού του κράτους. Ας μετεξελιχθεί σε κάτι σοβαρότερο, σε κάτι με πραγματικό αντίκτυπο στην κοινωνία. γιατί όχι, λ.χ., σε εμπορική έκθεση, τη μεγαλύτερη στην Ελλάδα;

Η ΣΑΚΑ ΣΤΟΝ ΩΜΟ

Στη φωτογραφία από το Instagram βλέπουμε δύο παιδάκια, έτοιμα να βγουν από το σπίτι τους για την πρώτη μέρα στο σχολείο. Εχουν την πλάτη γυρισμένη στον φακό, έτσι είναι αδύνατο να μην προσέξουμε τα σακίδιά τους, το ένα μάλιστα φέρει με μεγάλα λευκά γράμματα το λογότυπο της Nike. Στη λεζάντα που γράφει από κάτω ο περήφανος μπαμπάς των παιδιών, που συμβαίνει να είναι ο Αλέξης Τσίπρας, βλέπει – ποιητική αδεία – τα παιδιά να τρέχουν προς το αύριο «με τη σάκα στον ώμο».

Ποια «σάκα»; Η σάκα είναι ένα πράγμα που έχει πάψει να υπάρχει πια εδώ και κάποιες δεκαετίες. Ανήκει στη μακρινή εκείνη εποχή που το τοστ (ζαμπόν-τυρί, συνήθως) ήταν ακόμη άγνωστο στην ελληνική καθημερινότητα, την εποχή που υπήρχαν μόνον Ελβιέλες και Σπορτέξ, Ταμ-Ταμ και Μπιράλ. Ο Τσίπρας κοιτάζει το μέλλον και βλέπει το παρελθόν: ένα σακίδιο της Nike μεταμορφώνεται – εξαγνίζεται, ενδεχομένως – σε παλαιϊκή «σάκα». Είναι ένας γλωσσικός αναχρονισμός αυτός εκ μέρους του Τσίπρα, που γίνεται για αισθητικούς λόγους, δίνει στο ύφος του μια απήχηση Βάρναλη, μια εσάνς από εαμική γλώσσα.

Είναι ίσως και μία προσπάθεια του Αλέξη να αναπληρώσει ψυχολογικά το τραύμα, που προκαλεί η διαφορά ανάμεσα στην πραγματικότητα και την ιδεολογία. Στην ανάρτησή του στο Instagram με αφορμή την πρώτη μέρα του σχολικού έτους, ο πρόεδρος θα ήθελε πολύ να μπορούσε να μιλήσει για «σχολειό» (που οπωσδήποτε ακούγεται πιο δημοκρατικό από το «σχολείο» και επίσης υπονοεί τις χαμηλές προσδοκίες και απαιτήσεις από τον θεσμό). Μα πώς να το κάνει, όταν τα παιδάκια του πηγαίνουν σε «σχολή» ιδιωτική; Εδώ, λοιπόν, παρεμβαίνει η ποιητική μούσα και το σακίδιο της Nike μεταμορφώνεται σε σάκα. Το αναφέρω ως παράδειγμα της θεραπευτικής επίδρασης της ποίησης στον πόνο…