Αφγανιστάν – Μαρία Σπυράκη, Στέλιος Κούλογλου και Νίκος Ανδρουλάκης σχολιάζουν στο in.gr τη στάση της ΕΕ

Το Αφγανιστάν αποτέλεσε έναν εκ των πρωταγωνιστών μιας ιδιαιτέρως πυκνής Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Με βασικές αιχμές τη διαχείριση πιθανών προσφυγικών ροών, τη μορφή της αλληλεπίδρασης της Ένωσης με τους Ταλιμπάν, αλλά και τη στρατηγική που θα ακολουθήσει η Ευρώπη στο νέο περιβάλλον γεωπολιτικών ισορροπιών που διαμορφώνεται μετά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από την περιοχή – για να διευκολύνει, όπως αποδείχθηκε με το σύμφωνο AUKUS, τη στροφή των ΗΠΑ στην περιοχή του Ινδοειρηνικού Ωκεανού – παρά τις ενίοτε αποκλίνουσες απόψεις που διατυπώθηκαν κατά τη διάρκεια των εργασιών της Ολομέλειας, το Ευρωκοινοβούλιο κατάφερε να φτάσει στην έγκριση ψηφίσματος για την αντίδραση της ΕΕ στην αφγανική κρίση με άνετη πλειοψηφία.

• Διαβάστε επίσης: ΕΕ – Αφγανιστάν – Ειδική βίζα για τις γυναίκες που διαφεύγουν από τη χώρα ζητά το Ευρωκοινοβούλιο

Συνοψίζοντας το τελικό κείμενο που υπερψήφισαν 536 ευρωβουλευτές, μπορούμε να εξάγουμε τα εξής ως κύρια σημεία σύγκλισης: Τη στήριξη των γειτονικών προς το Αφγανιστάν κρατών, τη συνέχιση της ευρωπαϊκής ανθρωπιστικής βοήθειας στο Αφγανιστάν και τη συνομιλία με τους Ταλιμπάν χωρίς επίσημη αναγνώρισή της κυβέρνησής τους (μια πρόταση που είχε διατυπωθεί και από τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ), με στόχο την ανάσχεση της ανθρώπινης κινητικότητας προς την Ευρώπη μέσω της βελτίωσης των συνθηκών στην περιοχή, την αναστολή των απελάσεων προς το Αφγανιστάν και τη δημιουργία προγράμματος βίζα για Αφγανές που αιτούνται διεθνούς προστασίας. Επιπλέον, οι ευρωβουλευτές κάλεσαν και στην «οικοδόμηση μιας πραγματικής Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ένωσης», η οποία κατέλαβε και σημαντικό μέρος της ετήσιας ομιλίας της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την Κατάσταση της Ένωσης.

Τη διαμορφούμενη στάση της Ευρώπης απέναντι στην αφγανική κρίση, και συγκεκριμένα τη διάχυτη άρνηση των κρατών-μελών απέναντι στο ενδεχόμενο υποδοχής αφγανών προσφύγων, αλλά και το ενδεχόμενο δημιουργίας κάποιας μορφής ευρωπαϊκού στρατού που θα μπορεί να παρεμβαίνει επιχειρησιακά ανεξάρτητα από τον ΟΗΕ και το ΝΑΤΟ, την οποία υποστήριξε η Φον ντερ Λάιεν, σχολιάζουν στο in.gr τρεις έλληνες ευρωβουλευτές των κομμάτων που κατόρθωσαν να συγκεντρώσουν τα υψηλότερα ποσοστά στις ευρωεκλογές και τις εθνικές εκλογές του 2019.

Μαρία Σπυράκη, Νέα Δημοκρατία

Έχουμε καθυστερήσει σημαντικά στην υιοθέτηση του νέου νομοθετικού πλαισίου που θα υποκαταστήσει το Δουβλίνο. Οι διεργασίες βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Ωστόσο, η νομοθεσία δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Η αιτία, για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας, είναι η άρνηση συγκεκριμένων κρατών μελών να αναλάβουν τις ευθύνες που τους ανήκουν στο προσφυγικό-μεταναστευτικό ενώ ταυτόχρονα κάνουν χρήση όλων των προνομίων που απορρέουν από τη συμμετοχή τους στην ΕΕ.

Μπροστά στη νέα κρίση στο Αφγανιστάν χρειαζόμαστε επειγόντως:

-Θωράκιση των ευρωπαϊκών συνόρων . Η ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων της Ελλάδος με την Τουρκία με ευρωπαϊκή συνδρομή είναι προϋπόθεση.

-Στήριξη των γειτονικών με το Αφγανιστάν χωρών με συμφωνίες με την ΕΕ στο πρότυπο της κοινής δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας. Το Πακιστάν και η Τουρκία οφείλουν να δεσμευθούν ότι θα υποδεχθούν και θα υποστηρίξουν τους πρόσφυγες από το Αφγανιστάν με ευρωπαϊκή οικονομική βοήθεια.

– Στήριξη στους ευάλωτους και κυρίως στις γυναίκες και τα κορίτσια. Η ΕΕ οφείλει να συνδέσει την παροχή οικονομικής στήριξης στο Αφγανιστάν με το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδικά των δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών.

Οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν έφεραν και πάλι στο προσκήνιο την ανάγκη η ΕΕ να είναι πιο φιλόδοξη στον τομέα της ασφάλειας και της αμυντικής συνεργασίας. Η σύγκληση της ειδικής Συνόδου Κορυφής, που προανήγγειλε η Πρόεδρος της Κομισιόν κατά τη διάρκεια της εξάμηνης Προεδρίας της Γαλλίας στην ΕΕ,θα αναθερμάνει και το ενδιαφέρον και τις πρωτοβουλίες.

Ωστόσο έχουμε ήδη διάφορα σχήματα αμυντικής συνεργασίας στην ΕΕ και στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Δεν λείπουν τα σχήματα αλλά η επένδυση σε ένα κοινό μέλλον με ασφάλεια. Σημαντικά κράτη παράγουν εξοπλισμούς και επενδύουν στην πώληση τους στις διεθνείς αγορές, χωρίς να διανοούνται στην πράξη να συμπράξουν σε μια κοινή ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.

Πλέον όμως οι συνθήκες επιβάλουν να πάμε στο επόμενο στάδιο και να προχωρήσουμε όλοι μαζί. Η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατιωτικού βραχίονα ,συμπληρωματικού προς το ΝΑΤΟ, είναι πλέον επιτακτική ανάγκη για να διαδραματίσει η ΕΕ το ρόλο της ως διεθνής παίκτης. Ταυτόχρονα η εκπόνηση κοινών παραγωγικών σχημάτων στην αμυντική βιομηχανία θα αυξήσει τη διαπραγματευτική ικανότητα της ΕΕ και την αποτρεπτική της δυνατότητα.

Στέλιος Κούλογλου, ΣΥΡΙΖΑ

Η πρόεδρος της Κομισιόν έχει ένα δίκιο όταν λέει ότι οι απόψεις των ευρωπαϊκών κρατών [σε ό,τι αφορά το ζήτημα της μεταναστευτικής πολιτικής] συγκλίνουν. Αλλά προς τα που; Προς τις εχθρικές ξενοφοβικές απόψεις του Ούγγρου πρωθυπουργού κ.΄Ορμπαν, του οποίου τις πρακτικές έχει κοπιάρει ο κ.κ. Μητσοτάκης στο Αιγαίο. Το ίδιο και στην Ιταλία, όπου βρίσκονται σε άνοδο ο ακροδεξιός Σαλβίνι και, αν είναι δυνατόν, ένα κόμμα ακόμα χειρότερο από το δικό του.

Η κυρία Φον ντερ Λαίεν προσπάθησε να να πει ότι άλλο πρόσφυγες κι άλλο μετανάστες, και ότι πρέπει να δεχτούμε τους πρώτους και να στείλουμε πίσω όσους από τους δεύτερους είναι παράνομοι. Αλλά αυτή την πολιτική που προτείνει δεν την αποδέχεται σχεδόν κανείς, λόγω της ανόδου της ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη.

Όταν σπρώχνουμε πίσω τις βάρκες με τους απελπισμένους ανθρώπους και τα παιδιά, πώς ξέρουμε αν είναι πρόσφυγες ή μετανάστες; Η κυρία Ούρσουλα είχε καλές ιδέες και προτάσεις για άλλα θέματα, όπως παραδείγματος χάριν τα 50 δις για την ενίσχυση των συστημάτων υγείας στα κράτη-μέλη. Αλλά στον προσφυγικό-μεταναστευτικό πρόβλημα, επιδόθηκε σε ασκήσεις ακροβασίας.

Το ερώτημα [για την οικοδόμηση Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ένωσης] τίθεται με έμφαση μετά την στρατηγική ήττα των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και την ιστορική απαξίωση του ΝΑΤΟ. Βέβαια, κάθε κράτος ή συνασπισμός κρατών που φιλοδοξεί να παίξει ρόλο στις παγκόσμιες υποθέσεις πρέπει να διαθέτει στρατιωτική δύναμη. Όχι για μιλιταριστικές περιπέτειες και τυχοδιωκτισμούς, αλλά για την άμυνα του.

Επίσης, στην υποθετική περίπτωση ενός ευρωπαϊκού στρατού, αυτός θα αναλάμβανε και την προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης δηλαδή και της Ελλάδας.

Αλλά στις σημερινές συνθήκες άλλες είναι οι προτεραιότητες. Όχι η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών της ευρωπαϊκής ένωσης, όταν στο ευρωκοινοβούλιο δίνουμε μάχη για να μην περικοπούν τα κοινωνικά προγράμματα, όπως ήδη έγινε προκειμένου να βρεθούν κονδύλια για το Ταμείο Ανάκαμψης.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι δέκα πιο πλούσιοι δισεκατομμυριούχοι στην ΕΕ αύξησαν την περιουσία τους κατά 180 δισ. Οι κοινωνικές διαφορές μεγάλωσαν, όπως και το χάσμα μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων κρατών-μελών. Ένα στα πέντε παιδιά στην ΕΕ ζει σε συνθήκες φτώχειας. Σε αυτές τις συνθήκες, το να μιλάμε για ευρωπαϊκό στρατό είναι ήδη πολυτέλεια.

Νίκος Ανδρουλάκης, ΚΙΝΑΛ

Ήδη ο ευρωπαϊκός μηχανισμός έχει καταβάλει €37 εκατ. για να μεταφέρουμε 12.000 ευρωπαίους πολίτες ή αφγανούς συνεργάτες σε κράτη της Ευρώπης. Δεύτερον, όπως ανακοίνωσε και ο Μπορέλ, γίνεται μια προσπάθεια να ανοίξουμε μια μεγάλη συζήτηση με τους Ταλιμπάν, ώστε θέτοντας ως κίνητρο το €1 δισ. επενδύσεων να κερδίσουμε τον σεβασμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ήδη η Ευρώπη έχει δώσει δισεκατομμύρια ευρώ τα προηγούμενα χρόνια σε επενδύσεις στη χώρα. Κάποια κράτη της περιοχής έχουν ξεκινήσει τις συνομιλίες με τους Ταλιμπάν, όμως εκείνοι δεν έχουν τις ίδιες προτεραιότητες με την Ευρώπη. Για εμάς, η συζήτηση δυσκολεύει, γιατί πρόκειται για μια σκοταδιστική, μεσαιωνική δύναμη.

Αν δεν εξασφαλίσουμε ότι η κατάσταση δεν θα μοιάζει με εκείνη της προηγούμενης φοράς που οι Ταλιμπάν ήταν στην εξουσία, το προσφυγικό θα αποκτήσει μια άλλη δυναμική. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε, είναι λίγη υπομονή, να στηρίξουμε τις χώρες της περιοχής, ώστε αυτό που έγινε με την Τουρκία και τη Συρία να μην επαναληφθεί και εκεί. Πρόκειται για μια δύσκολη συζήτηση, γιατί τόσο με το Πακιστάν όσο και με το Ιράν υπάρχουν προβλήματα – αλλά πρέπει να γίνει.

Οι πολιτικοί αρχηγοί είναι πολύ προσεκτικοί στη συζήτηση για την υποδοχή προσφύγων, γιατί έχει προηγηθεί η εμπειρία της Συρίας. Κατά τη γνώμη μου, η ελληνική κυβέρνηση έχει ευθύνες [για την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική], γιατί θα έπρεπε να πιέσει περισσότερο τα κράτη-μέλη, σε συνεργασία με την Ιταλία ως πρώτες χώρες εισδοχής, για την αναθεώρηση της Συμφωνίας του Δουβλίνου. Με τον Covid μειώθηκε η κινητικότητα των ανθρώπων, όμως ήταν σαφές ότι αυτό θα ήταν κάτι παροδικό. Θα έπρεπε να είχαμε προτείνει μια ισότιμη κατανομή των αιτούντων άσυλο μέχρι την τελική απονομή ασύλου, βάσει του πληθυσμού, του ΑΕΠ, της ανεργίας και των κοινωνικών συνθηκών.

Όμως είναι και πρόβλημα συμμαχιών, επειδή μετά τον Έβρο στάθηκαν στο πλευρό μας και χώρες όπως η Αυστρία, που δεν επιθυμεί την αναθεώρηση. Μπορεί οι Αυστριακοί να στηρίζουν την πολιτική μας για σκληρά σύνορα – και είναι μια καλή πολιτική – αλλά παράλληλα χρειάζονται και συμμαχίες για την αναθεώρηση του Δουβλίνου. Κατά τη γνώμη μου αυτό ήταν το λάθος και δεν ξέρω πώς θα ξεπεραστεί.

Είναι πολύ σημαντική η ύπαρξη ενός θεσμικού πλαισίου που, σε αντίθεση με την πολιτική των ανοιχτών συνόρων, θα βοηθά στη διατήρηση του διαχωρισμού προσφύγων και μεταναστών. Η συζήτηση με τις ευρωπαϊκές κοινωνίες θα πρέπει να γίνεται σε θεσμικό επίπεδο. Υπάρχουν χώρες, όπως η Γερμανία, που δέχτηκαν ένα εκατομμύριο πρόσφυγες. Εκείνες που αρνούνται να τους δεχτούν, όπως η Ουγγαρία, θα πρέπει να αποκλείονται και από τη χρηματοδότηση. Δεν μπορεί η αλληλεγγύη να είναι αλά καρτ.

Θα πρέπει να υπάρξει μια σοβαρή πολιτική, που δεν θα επιτρέπει στον Ερντογάν ή σε οποιονδήποτε άλλο να εργαλειοποιήσει την ανθρώπινη κινητικότητα για γεωπολιτικούς λόγους. [Η στάση των κρατών-μελών απέναντι στο ενδεχόμενο μετανάστευσης] είναι η φωνή κοινωνιών που δέχτηκαν εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες. Το θέμα είναι να παρουσιάσουμε μια πολιτική που και θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, και θα ξεκαθαρίζει ότι δεν μπορεί όποιος θέλει να έρχεται στην Ευρώπη