Κοίταξα με ενδιαφέρον το μπλε τρακτέρ. Μικρό, καλοσχεδιασμένο, δυνατό, χωράει στα μικρά νησιώτικα χωραφάκια. Γνωστή φίρμα αγροτικών μηχανημάτων. Πάντα μου άρεσαν τα αγροτικά μηχανήματα. Φαίνεται η μηχανολογική τους «αιτία», η αλληλουχία και η καθαρότητα των εξαρτημάτων που βρίσκονται εκεί, σε μια τέλεια φονξιοναλιστική συνομολογία.

Διέκρινα στο μισοκρυμμένο εγχάρακτο πινακάκι: Made in Turkey. Ενα από τα πολλά προϊόντα, αρκετά υψηλής κατασκευαστικής ποιότητας, που κατακλύζουν την αγορά και συνδιαμορφώνουν την εισαγωγική ελληνική οικονομία.

Φαίνεται ότι ήδη, σε παραγωγικό επίπεδο, έχουν βληθεί οι διακρατικές συνθήκες. Η τουρκική ελίτ απλώς εκφωνεί αυτό που συντελείται με γοργούς ρυθμούς στο επίπεδο της παραγωγής. Διάβαζα τη μελαγχολική ειδησεογραφία για την έκθεση IDEF ’21 της Κωνσταντινούπολης. Ενα μεγάλο βιομηχανικό «πολεμικό θέαμα». Νέα προϊόντα πολέμου σχεδιασμένα και κατασκευασμένα στη γειτονική χώρα. Μια υπερπροσπάθεια οικονομοποίησης και βιομηχανικής εκλογίκευσης του επεκτατισμού της και εθνικισμού της. Που φτάνει μάλιστα, σύμφωνα με άλλα δημοσιεύματα, μέχρι τον σχεδιασμό του δικού της αεροσκάφους stelth 5ης γενιάς. Φαίνεται δε ότι στη διεθνή πιάτσα υπάρχουν προμηθευτές και τεχνογνώστες που κάνουν δυνατή τη βιομηχανική φαντασίωση και δι’ αυτής την ιμπεριαλιστική φαντασίωση της Τουρκίας.

Η οικονομία είναι «εξωτερική πολιτική και άμυνα». Η κοινωνική ισορροπία και κυρίως η ποιότητα του θεσμικού χώρου επίσης συμβάλλουν στην «εξωτερική πολιτική και άμυνα». Οι πολιτικές ζώνες διασταυρώνονται, αλληλεξαρτώνται, αλληλοκαθορίζονται. Ομως οικονομία και θεσμικός χώρος όχι νοούμενα ως ποσοτικά ή οργανωτικά στερεότυπα όσο νοούμενα ως προς την παραγωγική τους διάσταση και την ποιότητά τους.

Πολύ συχνά η οικονομική σκέψη, οι θεωρίες που «τρέχουν» στην αρθρογραφία και βιβλιογραφία και φυσικά στην εφαρμοσμένη πολιτική είτε εξαντλούνται στη λογιστική εκδοχή είτε σε αόριστα και μεταφυσικά προγράμματα (συχνά ευκτικού χαρακτήρα), που στο τέλος απλώς καταναλώνουν ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους. Οταν, δε, πλησιάσουν εκλογές, όλα τα σχετιζόμενα με την οικονομία αυτομάτως λογιστικοποιούνται. «Ρίξτε χρήμα σε διάφορους αιτούντες». Ετσι, ούτε η παραγωγή ενισχύεται ούτε αναπτύσσονται νέες παραγωγικές δυνάμεις, που, όπως έχω γράψει πολλές φορές, θεμελιώνονται στην ευφυΐα. Την αντικειμενοποιημένη, βιομηχανοποιημένη, επιτελεστική ευφυΐα. Που κατευθύνει και τον σχεδιασμό εργαλείων ευφυΐας. Οχι την ευφυΐα του τεχνάσματος και της θεσμικής ντρίπλας, τα κόλπα για να παίρνουν δουλειές οι παρακοιμώμενοι.

Σ’ αυτή τη γραμμή ορίζονται οι θεμελιώδεις πολιτικές διαφορές, οι διαφορές σχεδιασμού και στρατηγικής. Και δυστυχώς πολλά χρόνια νικητής είναι αυτός που βαφτίζεται απαραίτητος για τη μακροημέρευση και αναπαραγωγή της κομματικής γραφειοκρατίας. Των φυλών που αγκιστρώνονται στις κομματοκυβερνητικές νόρμες και παρασιτούν.

Ο πυρήνας εξωτερικής πολιτικής και άμυνας δεν είναι να διαθέτεις απλώς χρήματα για εξοπλισμούς, ώστε να αποτρέπεις. Ο πυρήνας είναι να διαθέτεις αμυντική ευφυΐα και κατασκευαστική δυνατότητα ώστε να επιμηκύνεις και αναπτύσσεις την αποτροπή. Η αποτροπή (δηλαδή η επιλογή ειρήνης) πρέπει να γίνει οργανικό κομμάτι της ανάπτυξής σου και όχι βρόχος που καταπίνει την οικονομία σου στα ποιοτικά και ποσοτικά της στοιχεία. Αυτή η απεξάρτηση εργασίας, οικονομίας, άμυνας και εξωτερικής πολιτικής που χαρακτηρίζει την ελληνική πραγματικότητα δεν είναι διοικητική ή πολιτική αδυναμία, αλλά πρόβλημα ελλείμματος δημιουργικής, παραγωγικής κουλτούρας.