Ελληνοτουρκικά – Κλιμακώνει την ένταση η Αγκυρα σε όλο το Αιγαίο – Στέλνει οπλισμένα F-16

Νέα περίοδο κλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο εγκαινιάζει η Τουρκία καθώς προχωρά σε επικίνδυνες προκλήσεις, τόσο σε αέρα όσο και στη θάλασσα, επιδιώκοντας με προσχεδιασμένες από καιρό κινήσεις όχι μόνο να διατρανώσει την ισχύ του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου αλλά και να αμφισβητήσει εμπράκτως το δικαίωμα της χώρας μας σε έρευνες εντός θαλασσίων ζωνών της επικράτειάς της.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε δύο 24ωρα, η Τουρκία δυναμίτισε την κατάσταση τόσο στο Βόρειο όσο και στο Νότιο Αιγαίο, με κίνδυνο σοβαρής παρεκτροπής καθώς εξαπέλυσε κύμα παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου, με πολεμικά αεροσκάφη οπλισμένα προκαλώντας έτσι την άμεση αντίδραση της Πολεμικής Αεροπορίας, η οποία ενεπλάκη αμέσως σε εικονική αερομαχία.

Η εμπλοκή των ελληνικών F-16 με τα τουρκικά μαχητικά στον εναέριο χώρο πάνω από τη Λέσβο, αποτέλεσε το δεύτερο στάδιο κλιμάκωσης της έντασης η οποία εγκαινιάστηκε που προειδοποιητικά μηνύματα τουρκικής φρεγάτας προς ερευνητικό σκάφος, μισθωμένο και από την Ελλάδα, που βρισκόταν ανατολικά της Κρήτης αλλά και με την παρουσία τουρκικού ερευνητικού πλοίου, μία ανάσα από το Καστελλόριζο.

Tο σχέδιο

Το σχέδιο της τουρκικής διπλωματίας διαβάζεται εύκολα και σε αυτό βοήθησε και ο Τούρκος πρόεδρος ο οποίος έσπευσε να προαναγγείλει συνάντηση με τον Ελληνα πρωθυπουργό στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Κυβερνητικές πηγές διέψευσαν ότι υπάρχει συνεννόηση με την τουρκική πλευρά για συνάντηση των δύο ηγετών, όμως η Αγκυρα, όπως έχει κάνει στο παρελθόν, επιχειρεί να στείλει το μήνυμα πως είναι πάντα  ανοικτή σε διάλογο με την Ελλάδα, αλλά η Αθήνα είναι εκείνη που αρνείται «κινούμενη μονομερώς».

Αρμόδιες πηγές στην Αθήνα,  δεν επιβεβαίωναν τη συνάντηση – ούτε με προσυνεννοημένη ατζέντα ούτε υπό τη μορφή μιας σύντομης ανταλλαγής απόψεων στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Απέρριπταν τον ισχυρισμό ότι προηγήθηκε ελληνικό αίτημα και επέμεναν στην πρωθυπουργική αποστροφή πως «δεν συμπίπτουν τα προγράμματα» της ελληνικής και της τουρκικής πλευράς στη Νέα Υόρκη.

Από την άλλη, φαινόταν να μπαίνει ένας αστερίσκος στην πιθανότητα να υπάρξει τελικά διάλογος των δύο ηγετών, εφόσον τροποποιηθεί το πρόγραμμα του Ερντογάν και ο ίδιος δεν αναχωρήσει από τις ΗΠΑ το απόγευμα της Τετάρτης (αυτό γνώριζε ως χθες η Αθήνα), περίπου μία ώρα προτού φτάσει στη Νέα Υόρκη ο Πρωθυπουργός.

Η σπουδή Ερντογάν

Η σπουδή Ερντογάν να προαναγγείλει μια συνάντηση, η οποία επισήμως δεν είχε ανακοινωθεί, πιστοποιεί την πρόθεση της Αγκυρας να συνεχίσει να εμφανίζεται ως η πλευρά που δεν αρνείται τον διάλογο. Αντίστοιχα, ούτε η Αθήνα επιθυμεί να δείχνει πως κλείνει την πόρτα στη συζήτηση – κατά το πρωθυπουργικό μότο, «είναι πάντα καλύτερα να συζητάμε από το να μη μιλάμε…».

Εστω και αν η ελληνική πλευρά δεν επιβεβαίωνε την «ταύτιση» στα προγράμματα των δύο ηγετών, ο Ερντογάν σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε πριν από την αναχώρησή του για τη Νέα Υόρκη εμφάνισε ως δεδομένο ότι θα συναντηθεί με τον Μητσοτάκη αλλά και φρόντισε να εκφράσει και ο ίδιος τη δυσαρέσκεια της Αγκυρας για τη δήλωση των EUMed9 αναφορικά με την Τουρκία, χαρακτηρίζοντάς τη «μη επιθυμητή».

Πίσω στο πεδίο των προκλήσεων, γίνεται σαφές, ότι η παρενόχληση μέσω ασυρμάτου το Σάββατο, από τουρκική φρεγάτα του ερευνητικού σκάφους Νautical Geo που πραγματοποιεί επιστημονικές έρευνες ανατολικά της Κρήτης, είχε δύο στοχεύσεις, που φανερώνουν ότι η Τουρκία δεν εγκαταλείπει την επιθετική δραστηριότητα σε Αιγαίο και Μεσόγειο

Τι επιδιώκει

Η Αγκυρα για πρώτη φορά επιδιώκει να στείλει το μήνυμα ότι το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο έχει ισχύ και να αμφισβητήσει εμπράκτως το δικαίωμα της Ελλάδας για αναγγελίες ερευνών σε συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές αλλά και για έρευνες, ισχυριζόμενη πως βρίσκονται σε τουρκική υφαλοκρηπίδα.

Ανάχωμα

Ταυτόχρονα επιχειρεί να δημιουργήσει αναχώματα στον συνασπισμό Αθήνας – Λευκωσίας – Τελ Αβίβ για τη δημιουργία του αγωγού ΕastMed. H αντίδραση της Αθήνας πάντως ήταν άμεση, αφού το Σάββατο με εντολή του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια το υπουργείο έδωσε οδηγίες στην ελληνική πρεσβεία στην Αγκυρα να πραγματοποιήσει έντονο διάβημα διαμαρτυρίας αναφορικά με την τουρκική παρενόχληση κατά του ερευνητικού πλοίου Nautical Geo, καθώς και την έκδοση παράτυπης Νavtex. Χαρακτήρισε δε την τουρκική στάση «παντελώς απαράδεκτη».

Οι τουρκικές κινήσεις φαίνεται ότι ήταν σχεδιασμένες και κλιμακώθηκαν καθώς η Αγκυρα περίμενε το κατάλληλο τάιμινγκ. Το σκάφος Nautical Geo (σημαίας Μάλτας, γαλλικών συμφερόντων) έχει μισθωθεί από την Ελλάδα, την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ισραήλ για να ερευνήσει την περιοχή, όπου σχεδιάζεται ο αγωγός ΕastMed. Oι έρευνες έχουν ξεκινήσει από το καλοκαίρι.

Αντι – Navtex

Εντούτοις, η Αγκυρα αντέδρασε εκδίδοντας αντι-Navtex όταν η Ελληνική Υδρογραφική Υπηρεσία ανακοίνωσε έρευνες του Nautical Geo από 16-22 Σεπτεμβρίου στο Καρπάθιο πέλαγος, ανατολικά της Κρήτης. Η Αγκυρα ισχυρίζεται ότι κάποια τμήματα της περιοχής ερευνών ανήκουν στην τουρκική υφαλοκρηπίδα, με βάση το τουρκολιβυκό μνημόνιο και πως για τέτοια έρευνα θα έπρεπε να υπάρχει άδεια από την τουρκική πλευρά.

Την ίδια ώρα, μάλιστα, στο σκηνικό προκλήσεων ετοιμάζεται να μπει και το τουρκικό ερευνητικό Yunus-S, το οποίο κινείται στη θαλάσσια περιοχή νότια του Καστελλόριζου, προς το παρόν εντός τουρκικών ορίων.