Τομά Πικετί – «Πρέπει να συνεχίσουμε τη μάχη για την ισότητα»

Καθηγητής στην Ecole d’économie του Παρισιού, διευθυντής σπουδών στη Σχολή Ανωτέρων Σπουδών στις Κοινωνικές Επιστήμες (EHESS), αποτελούμενος συχνά και ροκ σταρ των Οικονομικών, ο Τομά Πικετί κυκλοφόρησε μόλις στη Γαλλία το νέο του βιβλίο: είναι μικρότερο από τα προηγούμενα, αλλά εξίσου πλούσιο.

Εχει τίτλο «Μία σύντομη ιστορία της ισότητας» και ένα θέμα που πηγαίνει κόντρα στην τεταμένη και δύσθυμη ατμόσφαιρα της εποχής: την πρόοδο της ισότητας στον κόσμο εδώ και δύο αιώνες.

«Τουλάχιστον από τα τέλη του 18ου αιώνα, από τη Γαλλική Επανάσταση κι έπειτα από την εξέγερση των σκλάβων της Αϊτής, το 1791», λέει ο γάλλος αριστερός οικονομολόγος στη «Libération», «υπάρχει μία γενική μετακίνηση προς την ισότητα που ξεκινά από την αρχή του τέλους των κοινωνιών των προνομίων, στη μία πλευρά, των αποικιοκρατικών κοινωνιών στην άλλη. Είναι μία πρόοδος που ουδέποτε διακόπηκε τελείως.»

» Σε ό,τι αφορά τα εισοδήματα και τις περιουσίες, βρισκόμαστε σήμερα πολύ μακριά από τα επίπεδα συγκέντρωσης των αρχών του 20ού αιώνα, και προφανώς από τον 19ο ή 18ο αιώνα. Ακόμα και μετά τη δεκαετία του 1980, περίοδο από την οποία η συγκέντρωση αυτή άρχισε να αυξάνεται εκ νέου, υπήρξε μία συνέχιση του δρόμου προς την ισότητα καθώς οι ανισότητες των φύλων, εξαιτίας της καταγωγής ή μεταξύ Βορρά και Νότου έχουν μάλλον μειωθεί. Μακροπρόθεσμα, η πορεία προς την ισότητα είναι ξεκάθαρη, θέλω πραγματικά να επιμείνω σε αυτό».

Αποτέλεσμα αγώνων και όχι μαγική εξέλιξη η ισότητα

Πρέπει λοιπόν να αισιοδοξούμε;

«Αυτή η κίνηση δεν είναι φυσική, είναι αποτέλεσμα αγώνων», επισημαίνει ο Τομά Πικετί.

«Το μήνυμα του βιβλίου, είναι πως η πορεία προς την ισότητα δεν είναι μία αυθόρμητη, μαγική εξέλιξη. Το βιβλίο αυτό είναι ένα κάλεσμα για τη συνέχιση της μάχης, πάνω σε μία γερή ιστορική βάση».

Ο συγγραφέας του μπεστ σέλερ «Το κεφάλαιο τον 21ο αιώνα», επιμένει στην ανάγκη ανοικοδόμησης ενός αριστερού πολιτικού αφηγήματος που θα εγκωμιάζει τις αξίες του κοινωνικού κράτους και του προοδευτικού φόρου, θεωρεί αυτά τα δύο ισχυρούς φορείς μετασχηματισμού, τονίζει πως «έχουμε ανάγκη έναν σοσιαλισμό πιο δημοκρατικό, πιο αποκεντρωμένο, με περισσότερη δύναμη για τους μισθωτούς στο πλαίσιο της επιχείρησης», σε αυτό προσπαθεί να συνεισφέρει.

«Επενδυτές» οι μισθωτοί εργαζόμενοι

Σε ό,τι αφορά τους μισθωτούς εργαζόμενους, «πρέπει να αναγνωρίσουμε πως είναι επενδυτές τουλάχιστον εξίσου στρατευμένοι μακροπρόθεσμα στην επιχείρηση από ό,τι οι επενδυτές που διαθέτουν μετοχές και οι οποίοι μπορούν να αποχωρήσουν από τη μία μέρα στην άλλη».

Σε ό,τι αφορά τον διαμερισμό των εξουσιών, «πρέπει αν μη τι άλλο να κάνουμε αυτό που υφίσταται στη Γερμανία ή τη βόρεια Ευρώπη εδώ και δεκαετίες, με τουλάχιστον το ένα τρίτο και ει δυνατόν το ήμισυ των δικαιωμάτων ψήφου για τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα ακριβώς από τη συμμετοχή τους στο κεφάλαιο».

Σε ό,τι αφορά τη φορολόγηση, ο Πικετί θυμίζει πως «η εμπειρία του 20ού αιώνα έδειξε ότι φορολογικοί συντελεστές της τάξης του 80%-90% μπορούν να έχουν ισχυρά αποτελέσματα στη μείωση των ανισοτήτων χωρίς να σκοτώσουν την καινοτομία. Αν εξετάσουμε τις περιπτώσεις της Γερμανίας, της Σουηδίας, της Γαλλίας ή των ΗΠΑ μεταξύ 1930-1980, βλέπουμε πως οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές στα υψηλότερα εισοδήματα όχι μόνο δεν σκότωσαν την ανάπτυξη, αλλά ευνόησαν μία πολύ μεγαλύτερη ευημερία. Και το κλειδί της ευημερίας, είναι πρωτίστως μία μεγαλύτερη ισότητα απέναντι στην εκπαίδευση».

Διαμοιρασμός των εξουσιών στους κόλπους της επιχείρησης, επαναπροσδιορισμός της έννοιας της ιδιοκτησίας, αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού, προοδευτικός φόρος – ο Πικετί βάζει στο τραπέζι προτάσεις που θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν τους υποψήφιους της Αριστεράς για τη γαλλική προεδρία, στις εκλογές της ερχόμενης άνοιξης -εκφράζοντας παράλληλα τη θλίψη του για τον κατακερματισμό τους, την αδυναμία τους να συγκροτήσουν ενιαίο μέτωπο σε μία περίοδο που το απαιτεί.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΑ ΝΕΑ