Ελπιδοφόρος – Πώς φτάσαμε στη «μετάνοια» του Αρχιεπισκόπου Αμερικής για τη φιέστα Ερντογάν και Τατάρ

Τη λύπη του για την «οδύνη» που προκάλεσε στους «Κύπριους και τους Ελληνοαμερικανούς αδελφούς του» εξέφρασε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, Ελπιδοφόρος, μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν σε Αθήνα και Λευκωσία από την παρουσία του στα εγκαίνια του «Κέντρου της Τουρκίας», στο πλευρό του Ταγίπ Ερντογάν και του Ερσίν Τατάρ.

Σε ανακοίνωσή του ο Αρχιεπίσκοπος σημειώνει, μεταξύ άλλων, ότι με την παρουσία του στην εκδήλωση της Δευτέρας «δεν θα μπορούσε ποτέ να αποτελεί αναγνώριση μιας συμφοράς, μιας προσφυγιάς, μιας κατοχής» και επισήμανε πως «είμαστε όλοι ενωμένοι στην υπεράσπιση των εθνικών μας συμφερόντων, ο καθένας με τον τρόπο του και με το ρόλο του. Αλλά ενωμένοι, προσηλωμένοι στον ίδιο στόχο».

Το χρονικό

Κατά την παρουσία του στα εγκαίνια του «Τουρκικού Κέντρου», ο κ. Ελπιδοφόρς συνεχάρη τον τούρκο πρόεδρο και έστειλε μήνυμα για τη θρησκευτική ελευθερία των μειονοτήτων στην Τουρκία, ενώ επανέλαβε το αίτημα για επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

«Συγχαίρω τον πρόεδρο Ερντογάν για τα εγκαίνια του Τουρκικού Κέντρου, (που έκανε) μαζί με τον Γενικό Γραμματέα Γκουτέρες. Όπως πάντα, επιμένω στη σημασία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και την υποστήριξη των δικαιωμάτων των θρησκευτικών μειονοτήτων της Τουρκίας» ανέφερε χαρακτηριστικά με ανάρτησή του στο Twitter.

I congratulated Pres. Erdogan on the opening of the Turkevi Center, together with UN SG Guterres. As always I insist on the importance of the Ecumenical Patriarchate, the re-opening of the Halki Theological School, and supporting the rights of religious minorities of Turkey.

— Elpidophoros (@Elpidophoros) September 20, 2021

Η παρουσία του ιεράρχη της ελληνορθόδοξης εκκλησίας των ΗΠΑ προκάλεσε αντιδράσεις από μερίδα πιστών και οργανώνεων, κυρίως στην Κύπρο, αλλά και ομογενείς, καθώς στην ίδια εκδήλωση παρέστη και ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ.

Η τουρκική πλευρά μάλιστα, έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφία όπου διακρίνονται ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος στο ίδιο πλάνο με τον Τατάρ και άλλους αξιωματούχους κατά το κόψιμο της κορδέλας στο Μανχάταν.

Shunned by the DC establishment (hawks, doves, and everyone in between) – desperately seeking allies – Erdogan recruits Azerbaijani diplomats, representatives of the illegal Turkish occupation force in Cyprus, and the Greek Orthodox Church for this staged photo op in NYC. pic.twitter.com/yX5CiYLvZD

— ANCA (@ANCA_DC) September 20, 2021

Τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία αιφνιδιάστηκαν από τη στάση του προκαθήμενου της ελληνορθόδοξης εκκλησίας στις ΗΠΑ, ο οποίος φέρεται να μην είχε ενημερώσει για την πρόθεσή του να δώσει το «παρών» στη συγκεκριμένη εκδήλωση.

Για το λόγο αυτό, ως ένδειξη δυσαρέσκειας, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, ματαίωσε τη συνάντηση που επρόκειτο να έχει με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής την περασμένη Τετάρτη. Ο ίδιος επικαλέστηκε το «βεβαρημένο πρόγραμμά του» για να αποφύγει το ραντεβού.

Ενώ αρχικά είχε διαρρεύσει πως το ίδιο «μονοπάτι» θα ακολουθούσε και ο έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με τους δύο άνδρες να έχουν προγραμματισμένη συνάντηση για σήμερα, Παρασκευή, στη Νέα Υόρκη, κυβερνητικές πηγές τόνιζαν την Τετάρτη πως ο πρωθυπουργός θα επισκεφθεί το «Ground Zero», το σημείο όπου πραγματοποιήθηκαν οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, και στη συνέχεια θα ξεναγηθεί από τον Αρχιεπίσκοπο στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου, που πρόσφατα άνοιξε εκ νέου τις πύλες του.

Η συνάντησή τους, δηλαδή, βρισκόταν στην κυριολεξία στον «αέρα», με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Γιάννη Οικονόμου, να κάνει εκφράζει την Πέμπτη την ενόχληση της Αθήνας για την κίνηση του κ. Ελπιδοφόρου.

«Μας ενόχλησαν οι κινήσεις του Αρχιεπισκόπου. Η ελληνική κυβέρνηση εκφράζει τη δυσαρέσκειά της» ήταν το λακωνικό σχόλιο του κ. Οικονόμου.

Μάλιστα, ο ίδιος απέφυγε να επιβεβαιώσει τη συνάντηση του κ. Ελπιδοφόρου με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, στη Νέα Υόρκη, λέγοντας: «Το πρόγραμμα του πρωθυπουργού είναι υπό διαμόρφωση, προκύπτουν συνεχώς αλλαγές. Όπως κι έγινε δηλαδή, με το γραφείο του πρωθυπουργού να ανακοινώνει το βράδυ της Πέμπτης πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θα μεταβεί το πρωί της Παρασκευής στο «Ground Zero».

Οι εξηγήσεις του Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου και η συγγνώμη

Από την πρώτη στιγμή που οι αντιδράσεις σε Αθήνα και Λευκωσία πήραν έκταση, κύκλοι της Αρχιεπισκοπής επισήμαιναν πως ο κ. Ελπιδοφόρος συνομιλεί και θα συνομιλεί με αξιωματούχους της Τουρκίας, όπως και κάθε άλλης χώρας, στο πλαίσιο της προσπάθειάς του για στήριξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Οικουμενικής Ορθοδοξίας, της παγκόσμιας και περιφερειακής ειρήνης και του διαθρησκευτικού διαλόγου.

Όπως τόνιζαν χαρακτηριστικά, θα εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία που του δίδεται για να υποστηρίζει με σθένος στους συνομιλητές του από όλο τον κόσμο -και ειδικά της Τουρκίας- τον θεσμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, το άνοιγμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, τα δικαιώματα της Ελληνορθόδοξης μειονότητας και τη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, με βάση τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, που απαιτούν την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής από την Κύπρο.

Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η συμμετοχή του στην εκδήλωση εγκαινίων του κτιρίου της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Τουρκίας στον ΟΗΕ, στην οποία συμμετείχε επίσης ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.

Ωστόσο, οι αρχικές εξηγήσεις του κ. Ελπιδοφόρου φαίνεται πως δεν ήταν ικανές να καταλαγιάσουν τα πνεύματα, με τον ίδιο να προβαίνει σε νέα δήλωση στην οποία εκφράζει τη λύπη του «για την οδύνη που άθελά του προκάλεσε σε Κύπριους και Ελληνοαμερικανούς» και να τονίζει πως «η παρουσία μου στην εκδήλωση της Δευτέρας, δεν θα μπορούσε ποτέ να αποτελεί αναγνώριση μιας συμφοράς, μιας προσφυγιάς, μιας κατοχής».

Αναλυτικά η δήλωσή του:

«Ως έλληνας της Κωνσταντινούπολης έχω βιώσει εγώ και η οικογένειά μου τις φοβερές συνέπειες του ξεριζωμού από τις πατρογονικές μας εστίες, όπως πλήθος συμπατριωτών μου, αλλά και των Ιμβρίων και των Τενεδίων, λόγω μιάς ακόμα έξαρσης του κυπριακού ζητήματος τη δεκαετία του 70. Έχω μεγαλώσει με αυτό τον πόνο, γι᾽ αυτό και καταλαβαίνω τον πόνο των κυπρίων αδελφών μας, όπως και τα αισθήματά τους και τις αντιδράσεις τους. Θεωρώ ότι είναι εκφράσεις πόνου ανθρώπων που έχασαν τα πάντα: περιουσίες, πατρίδες, όνειρα, οικογένεια, συγγενείς.

» Θέλω, λοιπόν, να δηλώσω σε όλους ότι η παρουσία μου στην εκδήλωση της Δευτέρας, δε θα μπορούσε ποτέ να αποτελεί αναγνώριση μιας συμφοράς, μιας προσφυγιάς, μιας κατοχής. Η παρουσία μου είχε πάντα τον ίδιο σταθερό προσανατολισμό: τον έντιμο και θαρραλέο διάλογο, για ένα μέλλον με ειρήνη και προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας. Είμαστε όλοι ενωμένοι στην υπεράσπιση των εθνικών μας συμφερόντων, ο καθένας με τον τρόπο του και με το ρόλο του. Αλλά ενωμένοι, προσηλωμένοι στον ίδιο στόχο.

» Λυπάμαι ειλικρινά για την οδύνη που άθελά μου προκάλεσα σε Κύπριους και Ελληνοαμερικανούς αδελφούς μου, ιδιαίτερα στο αγαπημένο μου ποίμνιο. Προσεύχομαι να βρεθεί μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στη μαρτυρική Κύπρο, όπως την προσδοκά ο Κυπριακός λαός, με βάση το διεθνές δίκαιο και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ, και εργάζομαι για αυτό το σκοπό.

» Η Ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αμερικής βρίσκεται έναν αιώνα δίπλα στον απανταχού Ελληνισμό, υπερασπιζόμενη τις προσδοκίες του. Η ενότητά μας είναι η διακονία και το χρέος μου».