Τζο Μπάιντεν – Εχει ιδεολογικές βάσεις το νέο δόγμα του αμερικανού προέδρου;

Ο Τζο Μπάιντεν έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο τέλος των στρατιωτικών επεμβάσεων σε διάφορα μέρη του κόσμου, στην πρώτη του ομιλία στον ΟΗΕ ως πρόεδρος των ΗΠΑ. Χωρίς όμως, σημειώνουν οι αναλυτές, να εκφράσει τη λύπη του για τέτοιες επεμβάσεις στο παρελθόν, που ο ίδιος στήριξε.

Βέβαια η διατύπωση νέου δόγματος για κάποιον που η πολιτική του καριέρα εκτείνεται σε μισό αιώνα και έχει γνωρίσει εννέα προέδρους, είναι σίγουρα σημαντική.

Η γαλλική εφημερίδα «Liberation» αναρωτιέται εάν πέρα από την ακλόνητη πίστη του στον Θεό και την πεποίθησή του για το πόσο ξεχωριστή είναι η Αμερική – τη χαρακτήρισε «φάρο του κόσμου» το βράδυ των εκλογών – ο Τζο Μπάιντεν έχει ιδεολογικές βάσεις. Εάν έχει απαραβίαστες γραμμές, ιδιαίτερα στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής.

«Η Αμερική επέστρεψε»

Το σύνθημα του Μπάιντεν «Η Αμερική επέστρεψε» είχε τροφοδοτήσει από την αρχή της θητείας του, ελπίδες ότι οι ΗΠΑ θα επανασυνδεθούν με πολυμερείς συμφωνίες και με τους συμμάχους τους.

Υπερβολική ήταν η ελπίδα τελικά, όπως αποδείχθηκε από τη διαχείριση της συμφωνίας AUKUS μεταξύ ΗΠΑ, Βρετανίας και Αυστραλίας, πίσω από την πλάτη της Γαλλίας, η οποία έκτοτε φωνάζει για «προδοσία» που μοιάζει βγαλμένη από την εποχή του Τραμπ.

Πριν από αυτό το επεισόδιο, το πρώτο πλήγμα στη διεθνή εικόνα του Τζο Μπάιντεν προκλήθηκε από τη χαοτική και ανοργάνωτη απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, που πραγματοποιήθηκε χωρίς καμία διαβούλευση με τους εταίρους της Ουάσιγκτον.

Ο αμερικανός πρόεδρος όμως στην ομιλία του στον ΟΗΕ επέμεινε: «Για πρώτη φορά έπειτα από 20 χρόνια, οι ΗΠΑ δεν βρίσκονται σε πόλεμο. Κλείνοντας αυτή την περίοδο των επίμονων πολέμων, ανοίγουμε μια νέα εποχή επίμονης διπλωματίας», πρόσθεσε, υποσχόμενος ότι θα χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική δύναμη μόνο ως «έσχατη λύση» και υπό τον όρο η «αποστολή να είναι σαφής και εφικτή».

Ενα προφανές υπονοούμενο για το φιάσκο του πολέμου στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ.

Δεν ζήτησε συγγνώμη

Οσον αφορά τα προβλήματα που έχει προκαλέσει ο αμερικανικός παρεμβατισμός στη Μέση Ανατολή – που έχει υποστηρίξει προσωπικά – ο Μπάιντεν δεν ζήτησε συγγνώμη.

Το 2003, τότε γερουσιαστής του Ντέλαγουερ, ψήφισε υπέρ του πολέμου στο Ιράκ ξεκινώντας εκστρατεία για «την οικοδόμηση έθνους», απέναντι στην απροθυμία ορισμένων αξιωματούχων της κυβέρνησης Μπους για μεγαλύτερη εμπλοκή στη χώρα.

Οσον αφορά το Αφγανιστάν έλεγε το 2003 ότι «η εναλλακτική απέναντι στην οικοδόμηση του κράτους είναι το χάος». Ομως πριν από λίγες εβδομάδες, μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο ABC επέκρινε την επέμβαση των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν επειδή «άλλαξε και από μάχη ενάντια στην τρομοκρατία έγινε απόπειρα οικοδόμησης έθνους».

Εσωτερικά, τα ζητήματα που έχει να αντιμετωπίσει ο Μπάιντεν είναι μεγάλα και ξεπερνούν τη μάχη εναντίον της πανδημίας, η οποία ακόμα σκοτώνει περίπου 2.000 Αμερικανούς καθημερινά.

Μπορεί να πιστεύει ακόμα στο πόσο ξεχωριστή είναι η Αμερική καθώς όπως είπε προχθές «δεν θα ηγηθούμε μόνο με το παράδειγμα της δύναμης αλλά με τη δύναμη του παραδείγματός μας».

Ο Λευκός Οίκος κοιτά προς τον Πεκίνο

Ομως γνωρίζει καλά ότι ανέλαβε την εξουσία σε μια χώρα που έχει αποδυναμωθεί από τις ανισότητες, την πολιτική πόλωση, τις φυλετικές διακρίσεις, την εξάπλωση των θεωριών συνωμοσίας και των απειλών προς τη δημοκρατία.

Διεθνώς, πέρα από την πανδημία και την κλιματική αλλαγή, ο Λευκός Οίκος κοιτά προς το Πεκίνο, και πρωτοστατεί σε μια σύγκρουση που τη χαρακτηρίζει ως μάχη μεταξύ δημοκρατίας και αυταρχισμού.

Με την Κίνα, την οποία ο Μπάιντεν απέφυγε να αναφέρει άμεσα, η μάχη είναι πάνω απ’ όλα οικονομική και τεχνολογική. Ομως η συμφωνία AUKUS και ο τρόπος με τον οποίο έγινε δείχνει πως υπάρχει και στρατιωτική διάσταση.

«Ανησυχώ για την ικανότητά μας να διογκώσουμε την απειλή της Κίνας, όπως διογκώσαμε την απειλή της τρομοκρατίας και χωρών όπως το Ιράκ τις τελευταίες δεκαετίες», προειδοποιεί ο ιστορικός Στίβεν Βαρτχάιμ του Ινστιτούτου Κάρνεγκι.

«Διότι κάτι τέτοιο θα είναι πραγματικά καταστροφικό, πολύ περισσότερο από τους πολέμους στη Μέση Ανατολή».