Μάτια που δεν… βλέπονται – Σκεφτόμαστε τους άλλους περισσότερο όταν τους βλέπουμε

Η παρατεταμένη κοινωνική απομόνωση και οι εργασιακές αλλαγές κατά το πρώτο lockdown στο Ηνωμένο Βασίλειο προκάλεσαν τέτοια αναστάτωση στον πληθυσμό, που συνδέθηκαν με σημαντικές αλλαγές στον τρόπο σκέψης των ανθρώπων, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Γιόρκ ανέλυσαν τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων για να δουν τι επίδραση είχαν αυτές οι αλλαγές στις καθημερινές μας σκέψεις. Στην εκπόνηση της μελέτης, που δημοσιεύθηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences, μετείχαν επίσης ερευνητές από τα Πανεπιστήμιαο του Έσσεξ και το Πανεπιστήμιο του Queen’s, του Καναδά.

Προκειμένου να εντοπίσουν τις αλλαγές, οι επιστήμονες, έστελναν μήνυμα στους συμμετέχοντες σε τυχαίες στιγμές στη διάρκεια της ημέρας επί μια εβδομάδα, ρωτώντας τους τι σκέπτονταν και τι έκαναν.

Με τις απαντήσεις που πήραν, δημιούργησαν μια βάση δεδομένων με τον τρόπο σκέψης που ανέπτυξαν οι συμμετέχοντες στη διάρκεια του lockdown. Είχαν προηγουμένως δημιουργήσει αντίστοιχη βάση δεδομένων από τα ίδια άτομα, πριν από το lockdown. Στο πλαίσιο της μελέτης, συνέκριναν τις δύο βάσεις δεδομένων για να εντοπίσουν τις διαφορές.

«Κανονικά, οι άνθρωποι στην καθημερινή τους ζωή περνούν πολύ χρόνο σκεπτόμενοι άλλους ανθρώπους και σχεδιάζοντας το μέλλον. Διαπιστώσαμε ότι και οι δυο αυτές σκέψεις διαταράχθηκαν κατά το lockdown», σημείωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Μπροντέ ΜακΚέον, διδακτορική φοιτήτρια του τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Γιόρκ, και πρόσθεσε: «Διαπιστώσαμε ότι οι σκέψεις για το μέλλον μειώθηκαν συνολικά κατά τη διάρκεια του lockdown και επέστρεφαν στα επίπεδα της εποχής πριν από το lockdown, μόνο όταν οι άνθρωποι ασχολούνταν ενεργά με τη δουλειά».

Συνήθως η σκέψη για το μέλλον συνδέεται με θετική ψυχολογία, οπότε η μείωση των μελλοντικών σχεδίων, στη διάρκεια του lockdown μπορεί να εξηγήσει ορισμένες αρνητικές συναισθηματικές αλλαγές που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Στη διάρκεια του lockdown επίσης, οι άνθρωποι ήταν πολύ περισσότερο μόνοι. Και τότε, είχαν την τάση να σκέφτονται τους άλλους ανθρώπους πολύ λιγότερο. Όμως, στη σπάνια περίπτωση όπου θα μπορούσαν να βρεθούν και να αλληλεπιδράσουν με άλλους ανθρώπους, τότε η σκέψη για τους άλλους ήταν πολύ συχνότερη απ΄ ότι πριν το lockdown.

«Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι το πόσο σκεφτόμαστε τους άλλους ανθρώπους εξαρτάται από το πόσο αλληλεπιδρούμε μαζί τους. Σκεπτόμαστε κοινωνικά, επειδή ζούμε σε έναν κοινωνικό κόσμο. Σε παρατεταμένες περιόδους απομόνωσης, μειώνουμε τον χρόνο που σκεφτόμαστε τους άλλους, ενώ όταν υπάρχει κοινωνική αλληλεπίδραση, αυτή προάγει τις κοινωνικές μας σκέψεις πολύ περισσότερο απ΄ ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου πριν την απομόνωση», κατέληξε η ΜακΚέον.

Η λέκτορας Ψυχολογίας από το Πανεπιστήμιο του Έσσεξ και μία από τους συγγραφείς της μελέτης δρ Τζούλια Ποέριο, τόνισε πως «Οι άνθρωποι ανέφεραν αλλαγές σε πτυχές της ψυχικής ζωής τους εξαιτίας της πανδημίας, όπως οι σκέψεις ή τα όνειρά τους. Η μελέτη μας είναι η πρώτη που τεκμηριώνει πραγματικά τις συστηματικές αλλαγές που έχουν συμβεί στον τρόπο σκέψης μας κατά τη διάρκεια αυτού του άνευ προηγουμένου χρόνου.

Τα ευρήματά μας δείχνουν πόσο σημαντικό είναι το εξωτερικό μας περιβάλλον και οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις για τη διαμόρφωση του εσωτερικού μας κόσμου, αλλά επίσης και ότι οι αλλαγές στον εξωτερικό μας κόσμο θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγή της κακής προσαρμογής μας σε έναν τρόπο σκέψης που γεμίζει τις ζωές μας».

Εκτός από τις αλλαγές στην κοινωνική σκέψη και τη σκέψη για το μέλλον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας (55-78 ετών) είχαν πιο λεπτομερείς σκέψεις κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας μέσω διαδικτύου σε σύγκριση με τις προσωπικές επαφές κατά τη διάρκεια του lockdown. Αυτή η αύξηση των λεπτομερών σκέψεων στους ηλικιωμένους, οι ερευνητές εκτιμούν ότι μπορεί να σχετίζεται με το φαινόμενο της «κόπωσης από το zoom».

Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι τα ευρήματά τους τόνισαν τον ρόλο που διαδραματίζει η κοινωνική και εργασιακή μας ζωή στη διαμόρφωση των πεποιθήσεων και σκέψεών μας.

Η έρευνα με τίτλο «Ο αντίκτυπος της κοινωνικής απομόνωσης και οι αλλαγές στα πρότυπα εργασίας στη συνεχή σκέψη κατά τη διάρκεια του πρώτου αποκλεισμού COVID-19 στο Ηνωμένο Βασίλειο»,.