Ο θησαυρός της Βακτριανής και οι Ταλιμπάν

«Δεν μπορώ να σας πω πού βρίσκεται ούτε να κάνω κανένα σχόλιο. Πρόκειται για ένα ευαίσθητο θέμα» λέει στην ιταλική εφημερίδα «La Repubblica» ο Μοχάμεντ Φαχίμ Ραχίμι, διευθυντής του Εθνικού Μουσείου του Αφγανιστάν, εκεί που θεωρητικά φυλάσσεται ο θησαυρός της Βακτριανής, ο οποίος αποτελείται από 22.000 χρυσά κυρίως αντικείμενα και συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πέντε σημαντικότερους του είδους παγκοσμίως.

Απάντηση που θολώνει το μυστήριο σχετικά με την τύχη του πολύτιμου αρχαιολογικού συνόλου, την ώρα που ορισμένες φήμες θέλουν να έχει φυγαδευθεί για λόγους ασφαλείας εκτός αφγανικών συνόρων, άλλες να υποστηρίζουν πως έχει διασπαστεί και φυλάσσεται σε διαφορετικά μέρη και άλλες να εκτιμούν πως έχει επιβεβαιωθεί το πιο ζοφερό σενάριο: βρίσκεται ήδη στα χέρια των Ταλιμπάν.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι η αξία του θησαυρού που ανεσκάφη από τον ελληνικής καταγωγής αρχαιολόγο Βίκτωρα Σαρηγιαννίδη στα βόρεια σύνορα του Αφγανιστάν είναι ανεκτίμητη και ότι θα μπορούσε να αποτελέσει εξαιρετικό δέλεαρ για μια κυβέρνηση – όπως εκείνη των Ταλιμπάν – που χρειάζεται χρήματα και έχει αποδείξει σε βάθος χρόνου ότι δεν σέβεται την πολιτιστική κληρονομιά.

Ελληνιστικά Βασίλεια

Ο θησαυρός της Βακτριανής εντοπίστηκε σε τάφους επιφανών προσωπικοτήτων στη νεκρόπολη της Τιλιά Τεπέ.

Χρονολογείται από τον 1ο αιώνα π.Χ. έως τον 1ο αι. μ.Χ. και αποτελείται από κοσμήματα, νομίσματα και άλλα αντικείμενα (όπως στεφάνια, εγχειρίδια, σκήπτρα κ.ά.) που κατά κύριο λόγο φέρουν επιδράσεις από τα ελληνιστικά βασίλεια που ακολούθησαν την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, την Περσία, την Ινδία, την Αίγυπτο, την Κίνα και τη Σιβηρία.

Και η τελευταία φορά που εθεάθη ήταν πέρυσι στην Κίνα, στο πλαίσιο εκθέσεών του ανά τον κόσμο, γεγονός που απέφερε στο δημόσιο ταμείο της χώρας κέρδη 4,5 εκατ. δολαρίων.

«Στις 15 Αυγούστου, όταν οι Ταλιμπάν μπήκαν στην Καμπούλ, πέρασα τη χειρότερη νύχτα της ζωής μου» λέει ο Ραχίμι, δείχνοντας στους δημοσιογράφους της «Repubblica» τα ίχνη της παραβίασης στην κλειδαριά της πόρτας του μουσείου.

«Για δύο ημέρες φοβόμασταν ότι όλα θα χαθούν, όπως συνέβη τη δεκαετία του ’90, όταν το 70% των συλλογών του μουσείου λεηλατήθηκε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, και στη συνέχεια εμφανίστηκε σε δημοπρασίες, μουσεία, ιδιωτικές συλλογές ανά τον κόσμο».

Ευτυχώς δεν συνέβη το ίδιο με τον θησαυρό της Βακτριανής, ο οποίος το 2003 βρέθηκε ανέπαφος στο θησαυροφυλάκιο της Κεντρικής Τράπεζας της Καμπούλ.

«Ο θησαυρός είναι ασφαλής» διαβεβαιώνει ο Αμπντουλάχ Ουασίκ, αναπληρωτής επικεφαλής της Επιτροπής Πολιτισμού της κυβέρνησης των Ταλιμπάν.

«Το μουσείο παραμένει κλειστό για τη δική του ασφάλεια. Δεν ξέρουμε πότε ακόμη, αλλά θα ανοίξει ξανά. Ο θησαυρός βρίσκεται στην Καμπούλ, ασφαλής σε μέρος που μόνο η κυβέρνηση γνωρίζει» συνεχίζει και αρνείται να αποκαλύψει περισσότερα με τη φράση «Δεν είναι δική σας υπόθεση», διαβεβαιώνοντας ότι δεν πρόκειται να γίνουν καταστροφές πολιτιστικών θησαυρών.

«Ενα έθνος χωρίς πολιτισμό είναι ένα έθνος χωρίς ταυτότητα» προσθέτει.

Ποιος μπορεί να τον πιστέψει;