Δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας η προστασία των προσφύγων βρίσκεται ακόμα στα χαρτιά

Με δεδομένο ότι η δημόσια υγεία προστατεύεται όταν όλοι οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση στο αγαθό που λέγεται Υγεία, η INTERSOS Hellas, το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών και το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων έχουν ενώσει τις φωνές και τις δυνάμεις τους, προκειμένου να δοθεί βιώσιμη λύση στο ζήτημα του εμβολιασμού κατά της COVID-19 όλων των αιτούντων άσυλο προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στην Ελλάδα, είτε έχουν στην κατοχή τους νομιμοποιητικά έγγραφα, είτε όχι.

Ποιοι κινδυνεύουν να αρρωστήσουν περισσότερο;

Στο πλαίσιο αυτό, στην συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2021, ο ομότιμος καθηγητής Δημόσιας Υγείας – Υγείας του Παιδιού στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, κ. Τάκης Παναγιωτόπουλος, επισημαίνοντας τις σοβαρές καθυστερήσεις όσον αφορά στον εμβολιασμό των προσφύγων και μεταναστών στην χώρα μας, υπογράμμισε την ανάγκη της εύκολης πρόσβασης στα εμβόλια, θέτοντας παράλληλα δύο καίρια ερωτήματα, αναφερόμενος στις βασικές αρχές της προτεραιότητας του εμβολιασμού:

«Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο, αν αρρωστήσουν, να αρρωστήσουν σοβαρά; Ποιοι λόγω των συνθηκών ζωής έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αρρωστήσουν από άλλους;».

Στην συνέχεια, όπως σημείωσε ο ίδιος, το κλειδί για τον καθολικό εμβολιασμό είναι η εμπιστοσύνη στα εμβόλια και την διαδικασία χορήγησής τους, η οποία μπορεί να διασφαλιστεί εφόσον η ενημέρωση πραγματοποιείται στην γλώσσα των προσφύγων και μεταναστών, με κατάλληλο τρόπο, από άτομα ή φορείς που εμπνέουν εμπιστοσύνη.

Ο κ. Παναγιωτόπουλος, τέλος, προέβαλε τα σοβαρά προβλήματα που προκύπτουν λόγω της απουσίας σταθερής και συστηματικής δημοσιοποίησης των στοιχείων εμβολιαστικής κάλυψης των προσφύγων και μεταναστών από τους επίσημους κρατικούς φορείς, μίας πρακτικής αντίθετης με όλες τις αρχές της επιστήμης της δημόσιας υγείας.

Εμβολιασμός χωρίς χαρτιά

Ο καθηγητής στο Πάντειο Παν/μιο και στο Παν/μιο Πελοποννήσου, νομικός και ειδικός σε θέματα μετανάστευσης, περιστασιακής απασχόλησης και αδήλωτης εργασίας στον αγροτικό τομέα, κ. Απόστολος Καψάλης τόνισε από την πλευρά του την ανάγκη διασφάλισης από την πλευρά της Πολιτείας ότι δεν θα υπάρχουν νομικές συνέπειες σε όσους προσέλθουν για εμβολιασμό κατά της COVID-19, χωρίς επίσημα έγγραφα ταυτοποίησης, καθώς έχουν ήδη υπάρξει δείγματα ανάλογων πρακτικών στην χώρα μας, επισημαίνοντας παράλληλα τους κινδύνους εξαιτίας του ελλιπούς εμβολιασμού, τόσο για τον ίδιο τον πρόσφυγα ή μετανάστη, όσο για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

Αναφερόμενος στην πρόσφατη νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου σχετικά με τον εμβολιασμό των προσφύγων και μεταναστών, τόνισε ότι χρειάζεται αναμφισβήτητα οι εν λόγω διατάξεις να κατοχυρώνουν τους ενδιαφερόμενους από οποιαδήποτε δίωξη για κάποιο διάστημα.

“Προτείνω αυτό να έχει και χρονικά χαρακτηριστικά ως κίνητρο για την αυξημένη συμμετοχή τους”, δήλωσε χαρακτηριστικά, υπενθυμίζοντας ότι “διαχρονικά η χώρα μας έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανεπίσημων μεταναστών, χωρίς επίσημα χαρτιά δηλαδή, στο σύνολο του αλλοδαπού πληθυσμού”.

Ο κ. Απόστολος Βεΐζης, ιατρός και γενικός διευθυντής της INTERSOS Hellas, προέταξε το γεγονός ότι είναι επείγουσα ανάγκη να μοιραστούμε μοντέλα ορθών και αποτελεσματικών πρακτικών και διδάγματα από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά στην αντιμετώπιση της πανδημίας, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι ο κίνδυνος μόλυνσης από τον COVID-19 μεταξύ των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο στις δομές υποδοχής ήταν 2,5 έως 3 φορές υψηλότερος σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, την στιγμή που τα ποσοστά εμβολιασμού κατά της COVID-19 στις ομάδες των προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα παραμένουν ιδιαιτέρως χαμηλά.

Γιατί δεν περιλαμβάνονται οι πρόσφυγες στο σχεδιασμό δράσης;

Το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών, το οποίο εκπροσωπεί 42 οργανωμένες κοινότητες σε όλη την χώρα, μετέχει σε αυτή την πρωτοβουλία, όπως υπογράμμισε η διευθύντρια του γραφείου του ΕΦΜ, κα Άντλα Σασάτη, καθώς «για ακόμα μία φορά οι μετανάστες που ζουν σε αυτή την χώρα δεν συμπεριλαμβάνονται στον σχεδιασμό του εθνικού σχεδίου δράσης, και αυτή την φορά μιλάμε για ένα ζήτημα που αφορά την Δημόσια Υγεία».

Όπως ανέφερε η κα Σασάτη, «δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, η εθνική στρατηγική για την προστασία των πληθυσμών προσφύγων και μεταναστών είναι ακόμα στα χαρτιά», την στιγμή που στην Ελλάδα οι πολίτες τρίτων χωρών με ισχύουσα άδεια διαμονής, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε τον Αύγουστο 2021 το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, είναι 670.619 άτομα.

Η κα Σασάτη, τέλος, παραθέτοντας στοιχεία, όπως προκύπτουν από την έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), του Ιουνίου 2021, και αφορούν στο σύνολο της την Ευρώπη, σημείωσε ότι τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού κατά της COVID-19 μεταξύ των μεταναστών οφείλονται τις περισσότερες φορές στην μεγαλύτερη διστακτικότητα, στην παραπληροφόρηση και στα προβλήματα πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη.

Ανάγκη υπέρβασης γραφειοκρατικών εμποδίων

Την ανάγκη υπέρβασης των γραφειοκρατικών εμποδίων με την απλοποίηση της διαδικασίας και την έμπρακτη υποστήριξη του δικαιώματος του εμβολιασμού για όλους, στο πλαίσιο της προστασίας της δημόσιας υγείας, επεσήμανε από την πλευρά του ο διευθυντής του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, κ. Γιονούς Μουχαμμαντί, παρουσιάζοντας εκτενώς τις επιπτώσεις στην εκστρατεία εμβολιασμού του προσφυγικού πληθυσμού, εξαιτίας της παραπληροφόρησης (fake news) ή της ελλιπούς πληροφόρησης, λόγω της διάδοσης των μηνυμάτων που αφορούν στην αντιμετώπιση της πανδημίας και στον εμβολιασμό αποκλειστικά στην ελληνική γλώσσα. Μεγάλη πρόκληση έχει αποτελέσει εξαρχής και παραμένει η προστασία των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στην Ελλάδα και δεν διαθέτουν τα απαραίτητα νομιμοποιητικά έγγραφα.

Οι πρόσφατες εξαγγελίες της κυβέρνησης κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση, ωστόσο υπάρχουν συγκεκριμένες παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη προκειμένου να διασφαλιστεί ότι πρόσβαση στον εμβολιασμό θα έχουν όλοι, χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς κυρώσεις. Άλλωστε, η δημόσια υγεία προστατεύεται όταν όλοι οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση στο αγαθό που λέγεται Υγεία. Όλοι έχουν δικαίωμα στον εμβολιασμό!