Το εμβολιαστικό θαύμα της Πορτογαλίας – Πώς ένας… αντιναύαρχος κατάφερε να πείσει τους πολίτες

Στην Πορτογαλία το εμβολιαστικό πρόγραμμα δεν πήγαινε καθόλου καλά. Μέχρι την εμφάνιση ενός πρώην διοικητή υποβρυχίων ο οποίος κατάφερε να δημιουργήσει εμπιστοσύνη στους συμπολίτες του, οι οποίοι έσπευσαν να εμβολιαστούν, με αποτέλεσμα η Πορτογαλία σήμερα να έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παγκοσμίως.

Ο Ενρίκε Γκουβέια ε Μέλο, έγινε ο ήρωας της μάχης της Πορτογαλίας εναντίον της Covid-19. Πρόσφατα, όταν εμφανίσθηκε σε εμβολιαστικό κέντρο, οι παρόντες σηκώθηκαν όρθιοι και τον χειροκροτούσαν – η φωνή του έσπασε από συγκίνηση όταν τους μίλησε.

«Δεν μπορούσα να κρατήσω τη συγκίνησή μου», λέει ο γενειοφόρος αντιναύαρχος στους «Financial Times».

«Ο κόσμος μου έλεγε… είμαστε μαζί σου».

Μία εβδομάδα νωρίτερα είχε κερδίσει επαίνους για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε μια διαδήλωση αντιεμβολιαστών, λέγοντας ήρεμα στους εξοργισμένους διαδηλωτές ότι «ο πραγματικός δολοφόνος είναι ο ιός», καθώς κάποιοι από αυτούς τον αποκαλούσαν «δολοφόνο».

Τέτοιες διαμαρτυρίες είναι σπάνιες στην Πορτογαλία. Η μεγάλη ανταπόκριση του κοινού στον Γκουβέια ε Μέλο είναι ένας από τους σημαντικούς παράγοντες που το εμβολιαστικό πρόγραμμα στη χώρα έχει πάει τόσο καλά.

Περίπου 83% του πληθυσμού έχουν ήδη εμβολιαστεί πλήρως και 86% έχουν λάβει τουλάχιστον την πρώτη δόση – αυτό σημαίνει πως η Πορτογαλία έχει έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς εμβολιασμού στον κόσμο μαζί με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σιγκαπούρη.

Η Πορτογαλία ηγείται μιας ομάδας κρατών της ΕΕ που ξεπέρασε τους εμβολιαστικούς ρυθμούς σε Ισραήλ και Ηνωμένο Βασίλειο, παρότι αυτές οι δύο χώρες είχαν ξεκινήσει πολύ καλύτερα από όλες τις άλλες.

«Δεν είναι σημαντικό εάν είσαι πρώτος, δεύτερος ή τρίτος στον κόσμο», είπε πρόσφατα ο Γκουβέια ε Μέλο. «Σημαντικό είναι να εμβολιαστούν αρκετοί ώστε να προστατευθεί όλη η κοινότητα».

Εποικοδομητική συνεργασία

Οι ειδικοί αποδίδουν την εμβολιαστική επιτυχία στην Πορτογαλία, στην εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ γιατρών, τοπικών αξιωματούχων και ενόπλων δυνάμεων.

Ο Γκουβέια ε Μέλο ορίστηκε επικεφαλής της εθνικής επιτροπής εμβολιασμών τον Ιανουάριο και γρήγορα αποκατέστησε την εμπιστοσύνη του κοινού σε ένα πρόγραμμα που είχε ξεκινήσει άδοξα δύο μήνες νωρίτερα εν μέσω καταγγελιών για χάρες και παρακάμψεις καταλόγων αναμονής, που οδήγησαν τον προκάτοχό του, διοικητή νοσοκομείου, να παραιτηθεί.

«Το χάρισμα του αντιναυάρχου, ο επαγγελματισμός και η αξιοπιστία του τον έκαναν γρήγορα έναν από τα πιο δημοφιλή και αξιοσέβαστα άτομα στη χώρα», εξηγεί ο Μιγκέλ Προυντένσιο, βιοχημικός και ερευνητής στο Ινστιτούτου Μοριακής Ιατρικής της Λισαβόνας, ένα από τα αρκετά επιστημονικά ιδρύματα της χώρας που εργάζεται για την πληροφόρηση του κοινού σε θέματα κορωνοϊού.

Ο αντιναύαρχος έφερε μαζί του μια ομάδα περίπου 30 ειδικών στον σχεδιασμό στρατηγικής, μαθηματικών και γιατρών για να συνεργαστούν με αξιωματούχους του υπουργείου Υγείας και να συντονίσουν ένα δίκτυο 300 εμβολιαστικών κέντρων, τα περισσότερα εκ των οποίων δημιουργήθηκαν σε δημοτικά αθλητικά στάδια.

Με τη συμμετοχή 5.000 γιατρών, νοσηλευτών και εθελοντών, το σύστημα έφθασε να χορηγεί 154.000 εμβόλια την ημέρα, στις καλύτερες στιγμές.

Ο φόβος έπαιξε, βέβαια, ρόλο. Η Πορτογαλία πέρασε πολύ δύσκολα τους δύο πρώτους μήνες του χρόνου, με τα νοσοκομεία γεμάτα και τον κόσμο τρομοκρατημένο. Ηταν από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που χτυπήθηκε από τη μετάλλαξη Δέλτα.

Το γεγονός ότι ο εμβολιασμός παρέμεινε εθελοντικός θεωρείται άλλος ένας σημαντικός παράγοντας.

«Αντίθετα με  πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεν χρειάστηκε να προχωρήσουμε σε υποχρεωτικούς εμβολιασμούς», λέει ο Ρικάρντο Μπατίστ-Λέιτε, γιατρός και εκπρόσωπος Τύπου των Σοσιαλδημοκρατών της αντιπολίτευσης για θέματα υγείας.

«Η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών κατανοούν πως η καλύτερη λύση που διαθέτουμε αυτή τη στιγμή για να ελέγξουμε την ασθένεια είναι μέσω των εμβολίων».

Τον Οκτώβριο, η προσοχή θα στραφεί στον εμβολιασμό για τη γρίπη. «Κερδίσαμε την πρώτη μάχη εναντίον του κορωνοϊού, αλλά ο πόλεμος δεν τελείωσε», λέει ο Γκουβέια ε Μέλο, ο οποίος εμφανίζεται πάντα με στρατιωτικά ρούχα, ως υπενθύμιση της πορείας του.

«Τώρα πρέπει να επικεντρωθούμε στην αντιμετώπιση της εποχικής γρίπης και να αποφασίσουμε εάν χρειάζονται οι ενισχυτικές δόσεις για την Covid-19».