Ψυχεδελικές ουσίες κατά της κατάθλιψης;

Η 13η Ιουλίου ήταν μια βροχερή ημέρα στο Μανχάιμ. Αλλά ίσως να αποτελέσει φωτεινή ημέρα για όσους πάσχουν από κατάθλιψη. Γιατί ο πρώτος ασθενής του ερευνητικού πρότζεκτ του Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας της πόλης βίωσε μια ψυχεδελική εμπειρία.

Με κλειστά μάτια, μουσική στα ακουστικά και κοντά σε δύο θεραπευτές. Παραισθησιογόνος ουσία γι αυτό το ταξίδι στο εσωτερικό της ψυχής του ήταν η ψιλοκυβίνη.

Πρόκειται για μια φυσική ψυχοτρόπο ουσία που παράγεται από είδη μανιταριών του γένους Psilocybe, είναι γνωστή εδώ και περίπου 60 χρόνια και φυσικά είναι απαγορευμένη.

Ακόμη και για τους ερευνητές στο Μανχάιμ ήταν πολύ δύσκολο να την προμηθευτούν, όπως εξηγεί στη DW ο επικεφαλής της μελέτης Γκέρχαρντ Γκρίντερ, καθηγητής Ψυχιατρικής.

«Εθνική νόσος» η κατάθλιψη

Αυτή η πολύπλοκη διαδικασία γίνεται όλο και πιο συχνά. Ψυχεδελικά ταξίδια δεν γίνονταν αποκλειστικά μόνο από τους χίπηδες στον ελεύθερο χρόνο τους.

Επιστημονικές μελέτες αναφέρονται συχνά στις δυνατότητες θεραπείας με βάση τη ψιλοκυβίνη για την αντιμετώπιση καταθλιπτικών ασθενών, ακόμη κι αυτών για τους οποίους έχει εξαντληθεί κάθε άλλη δυνατότητα.

Η μελέτη στο Μανχάιμ με 144 ασθενείς γίνεται με τέτοιον τρόπο που οι μελετητές περιμένουν αξιόπιστα από πλευράς στατιστικής ευρήματα. Σύμφωνα με τον WHO υπάρχουν 300 εκ. άνθρωποι στον κόσμο που πάσχουν από κατάθλιψη, εξ αυτών τα 5 εκ. στη Γερμανία.

Το υπουργείο Υγείας κάνει λόγο για μια διαδεδομένη νόσο. Το 1/5 εξ αυτών δεν μπορεί να βοηθηθεί με παραδοσιακές μεθόδους, σύμφωνα με προσεκτικές εκτιμήσεις.

«Η ανάγκη είναι τεράστια» λέει ο Γκρίντερ και περιγράφει το τεράστιο ενδιαφέρον ασθενών που απευθύνονται στο Ινστιτούτο του για να βοηθηθούν.

Σε κλασσικές θεραπείες ο ασθενής παίρνει καθημερινά αντικαταθλιπτικά. Όμως η νέα μέθοδος είναι εντελώς διαφορετική.

«Ο ασθενής παίρνει μια ή δύο φορές αυτήν την ουσία» λέει ο Γερμανός καθηγητής.

«Πρόκειται για μια ρηξικέλευθη θεραπεία που εντάσσεται σε ένα ψυχοθεραπευτικό πρόγραμμα».

Άνθρωποι που δοκίμασαν αυτήν τη μέθοδο κάνουν λόγο για μια εμπειρία που τους άλλαξε τη ζωή. Για σημαντική βελτίωση της πνευματικής τους κατάστασης, που τους οδήγησε μάλιστα να διακόψουν για καιρό τη φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά. Μια κατάσταση που διήρκεσε για μεγάλο διάστημα μετά το ταξίδι με την ψυχεδελική ουσία.

Το ότι στο μεταξύ η Γερμανία δίνει δημόσιους πόρους για έρευνες με ψιλοκυβίνη δείχνει ότι η σχετική έρευνα έχει ξεφύγει από το περιθώριο της ιατρικής και έχει εισέλθει στο επίκεντρό της. Με αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώνεται ότι οι ουσίες αυτές έχουν γίνει και πάλι αυτό που ήταν τις δεκαετίες του 50 και 60, στην ψυχιατρική, την ιατρική και τη ψυχολογική έρευνα.

Σημαντική συνάντηση στο Charité

Αυτό μπορούσε κανείς να διαπιστώσει μέσα Σεπτεμβρίου στο Βερολίνο στη διάσκεψη insight2021 του Ιδρύματος Mind, το οποίο υποστηρίζει την τεκμηριωμένη, ασφαλή και νόμιμη χρήση ψυχεδελικών εμπειριών στην ιατρική και την επιστήμη.

Τόπος της συνάντησης του who is who της παγκόσμιας ψυχεδελικής έρευνας, η Πανεπιστημιακή Κλινική Charité, ένα από τα μεγαλύτερα ιατρικά ιδρύματα στην Ευρώπη. Οι εργασίες ήταν πολύ εντατικές και το θέμα εξετάστηκε από όλες τις πλευρές του.

«Καταφέραμε να αποστιγματοποιήσουμε το θέμα, να το κάνουμε θέμα συζήτησης» λέει η συνιδρύτρια του Ιδρύματος Mind Αντρέα Γιουνγκάμπερλε. «Τώρα πόσο αυτή η συζήτηση θα επηρεάσει την ιατρική καθημερινότητα, θα φανεί».

Πάντως οι ειδικοί έδειξαν ενθουσιασμένοι, όπως και ένας αυξανόμενος αριθμός επιχειρηματιών.

Όπως φαίνεται η ψιλοκυβίνη, η ουσία MDMA, γνωστή ως ecstasy κι άλλες ουσίες θα χρησιμοποιούνται συν τω χρόνω ευρέως κατά των καταθλίψεων, των εθιστικών διαταραχών κι άλλων πολλών ασθενειών.

Τουλάχιστον αυτός είναι ο στόχος του holding βιοτεχνολογίας atai Liefe Sciences του γερμανού επενδυτή Κρίστιαν Ανγκεμάιερ. Ο ίδιος μιλά ανοιχτά σε εφημερίδες για τη δική του εμπειρία με την ψιλοκυβίνη.

Το καλοκαίρι κατάφερε να εισαγάγει την εταιρεία του στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Τρία χρόνια μετά την ίδρυσή της η σημερινή της αξία εκτιμάται σε πάνω από δύο δις δολάρια. Η απότομη άνθιση αυτού του οικονομικού κλάδου τρομάζει τη Αντρέα Γιουνγκάμπερλε, από το ίδρυμα Mind.

«Ο καλύτερος φίλος μας και ο χειρότερος εχθρός μας είναι οι υπερβολές» λέει αναφερόμενη στις αντιδράσεις ανάμεσα στη δαιμονοποίηση και την εξιδανίκευση.

Την ίδια άποψη έχει και ο Πέτερ Γκάσερ, Ελβετός ψυχοθεραπευτής, ο οποίος εργάζεται τα τελευταία 30 χρόνια με LSD και MBMA και διαθέτει μεγάλη εμπειρία.

Ο ρυθμός των εξελίξεων του προκαλεί φόβο. Υπερβολές στη τεχνολογία και τα πολλά διαγράμματα, λέει, μπορεί να είναι σε βάρος της ποιότητας της θεραπείας.

Ματίας φον Χάιν

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου