Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου – Η θεωρία περί μεταφοράς των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών από την Ανατολία προς δυσμάς

Οι υπέρμαχοι της δεύτερης θεωρίας σχετικά με την αρχική κοιτίδα των Ινδοευρωπαίων υποστηρίζουν ότι αυτή τοποθετείται σε κάποιο σημείο της Ανατολίας, ενώ θεωρούν ότι φημισμένες νεολιθικές εγκαταστάσεις όπως το Çatalhöyük (Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO στην Τουρκία) συνιστούν δείγματα πρωτοϊνδοευρωπαϊκών εγκαταστάσεων.

Η εν λόγω θεωρητική προσέγγιση συνδέει την εξάπλωση των Ινδοευρωπαίων με τη διασπορά της γεωργίας από την Ανατολία στην Ευρώπη, που ξεκίνησε περί το 7000 π.Χ.

Ως θεωρητικό υπόβαθρο προβάλλεται εν προκειμένω το επιχείρημα ότι η μοναδική αρχαιολογική μαρτυρία για μαζική μετακίνηση πληθυσμών αφορά τα κύματα των γεωργικών κοινοτήτων που άρχισαν να προωθούνται στην υπό εξέταση περίοδο υπό την πίεση της ταχείας ανόδου του πληθυσμιακού επιπέδου τους.

Με βάση τις ανωτέρω παραδοχές, οι ινδοευρωπαϊκές γλώσσες μεταφέρθηκαν από την Ανατολία προς δυσμάς: αρχικά στο γεωγραφικό χώρο της ελληνικής επικράτειας και στα Βαλκάνια, και στη συνέχεια από τον μεν ελλαδικό χώρο στην ιταλική χερσόνησο, από τα δε Βαλκάνια στη δυτική και νότια Ευρώπη (εξάπλωση κατά μήκος του Δούναβη).

Όσον αφορά πάλι τις ασιατικές γλώσσες, αυτές ερμηνεύονται ως αποτέλεσμα της μετακίνησης γεωργικών πληθυσμών προς τις περιοχές της δυτικής στέπας. Εκεί οι γεωργοί μετατράπηκαν σε κτηνοτρόφους, ακολούθως δε μετακινήθηκαν προς ανατολάς, στην ασιατική στέπα, και κατέληξαν, την Εποχή του Χαλκού και του Σιδήρου, στο Ιράν και την Ινδία.

Σύμφωνα με μια παραλλαγή της δεύτερης θεωρίας, οι ινδοευρωπαϊκές μετακινήσεις περιορίστηκαν αρχικά στο Αιγαίο, τη νοτιοανατολική Ευρώπη και ένα τμήμα του Δούναβη. Στην υπόλοιπη γηραιά ήπειρο, ισχυρίζονται οι υποστηρικτές της εκδοχής αυτής, η αγροτική οικονομία υπήρξε το αποτέλεσμα μιας μακρόσυρτης διαδικασίας στην οποία ενεπλάκησαν οι γηγενείς πληθυσμοί και όχι ξενοφερμένες γεωργικές κοινότητες. Οι ίδιοι πιστεύουν ότι η εξάπλωση των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών στην περιφέρεια της Ευρώπης έλαβε χώρα σαφώς αργότερα, κατά την Εποχή του Χαλκού και του Σιδήρου.