Επιστροφή στην κανονικότητα – Ρεαλιστικά πρωτογενή πλεονάσματα από το 2022

Ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας και ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης παρουσίασαν την κατάσταση και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, καθώς και το Προσχέδιο Προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης για το 2022.

Ανάπτυξη 6,1%

Παρά το γεγονός ότι ο Προϋπολογισμός του 2022 καταρτίζεται -όπως και ο προηγούμενος- υπό το καθεστώς αβεβαιότητας, που προκαλεί η παγκόσμια υγειονομική κρίση, έχουν ήδη καταγραφεί τα πρώτα θετικά μακροοικονομικά αποτελέσματα, μετά τη σταδιακή υποχώρηση των άμεσων οικονομικών επιπτώσεων της πανδημικής κρίσης. Για αυτό τον λόγο ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2021 αναθεωρείται σημαντικά προς τα πάνω, από 3,6% που προβλεπόταν στο ΜΠΔΣ 2022-2025, σε 6,1%. Αυτό σηματοδοτεί ότι σε σχέση με την ύφεση ύψους 8,2% που παρατηρήθηκε το 2020, η οικονομία έχει ήδη καλύψει άνω των δύο τρίτων του απολεσθέντος εγχώριου προϊόντος, εντός μάλιστα ενός έτους, που κατά το πρώτο εξάμηνο υπήρχαν ακόμη σε ισχύ σημαντικά περιοριστικά μέτρα στην άσκηση της οικονομικής δραστηριότητας.

Επιπλέον, η σωρευτική ανάπτυξη των ετών 2021-2022 αυξάνεται στο 10,8%, 0,8% υψηλότερα σε σχέση με τις προβλέψεις στο ΜΠΔΣ 2022-2025, σηματοδοτώντας ότι κατά το έτος 2022, όχι μόνο αναμένεται να αποκατασταθεί το επίπεδο του εγχώριου προϊόντος του 2019, αλλά αυτό να αυξηθεί περαιτέρω, κατά 1,7%. Χαρακτηριστικό και δομικό στοιχείο της οικονομικής ανάπτυξης που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, είναι η σημαντική μείωση του ποσοστού ανεργίας, από 16,8% τον Ιούλιο του 2020, σε 14,2% τον Ιούλιο του 2021.

Το αποτέλεσμα αυτό δεν οφείλεται προφανώς μόνο στην άρση των περιοριστικών μέτρων, αλλά σε μεγάλο βαθμό στην πρωτόγνωρη σε ύψος οικονομική ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που ξεπερνά τα 42 δισ. ευρώ σε ταμειακή βάση, και τα 30 δισ. ευρώ σε δημοσιονομική βάση, την περίοδο 2020-2022. Η πληθώρα παρεμβάσεων, που περιλαμβάνει άνω των 70 κατηγοριών μέτρων, πολλά από τα οποία ανανεώνονταν και βελτιώνονταν σε μηνιαία βάση, κατάφερε να στηρίξει την οικονομική δραστηριότητα της χώρας, έτσι ώστε να είναι έτοιμη να κάνει άλμα ανάπτυξης στην μετα-κορονοϊό εποχή.

Νέα εποχή ισχυρης και βιώσιμης ανάπτυξης

Η νέα εποχή ισχυρής και βιώσιμης ανάπτυξης σηματοδοτεί τη στροφή προς ένα οικονομικό μοντέλο περισσότερο εξωστρεφές, ανταγωνιστικό και πράσινο, προς ένα Κράτος πιο αποτελεσματικό, με λιγότερη γραφειοκρατία, ψηφιακά αναβαθμισμένο, με δραστικά μειωμένη παραοικονομία, με φορολογικό σύστημα φιλικό προς την ανάπτυξη και ένα ανθεκτικότερο κοινωνικό δίκτυο προστασίας. Η Ελλάδα έχοντας διαθέσιμα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, με αιχμή το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ 2021-2027, είναι έτοιμη για μια μετάβαση σε νέα εποχή που συνδυάζει την οικονομική αποτελεσματικότητα με την κοινωνική συνοχή και δικαιοσύνη.

Για την ελληνική οικονομία, το 2022 αναμένεται έτος επαναφοράς σε συνθήκες κανονικότητας. Στο τέταρτο τρίμηνο του έτους, αναμένεται να έχει ανακτηθεί το σύνολο των ετήσιων απωλειών Α.Ε.Π. του 2020, με το επίπεδο πραγματικού Α.Ε.Π. στο τέλος του 2022 να υπερβαίνει το αντίστοιχο επίπεδο του 2019 κατά 1,7%.

Πρωτεύοντα παράγοντα για την ώθηση της οικονομικής δραστηριότητας το 2022 αποτελεί το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Εντός του 2022 η υλοποίηση του σχεδίου αναμένεται να προσδώσει στην ελληνική οικονομία επιπλέον 2,9 ποσοστιαίες μονάδες του Α.Ε.Π. χωρίς τη συμπερίληψη της μόχλευσης, συμβάλλοντας στη μείωση του μακροχρόνιου επενδυτικού κενού και θέτοντας τις βάσεις για τη διαμόρφωση υψηλών ρυθμών ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα, μέσω της συμβολής των μεταρρυθμίσεων.

Άλλος σημαντικός παράγοντας επιτάχυνσης της ανάπτυξης έναντι του 2021 είναι η σταδιακή επιστροφή σε συνθήκες κανονικότητας από υγειονομικής άποψης, η οποία με τη σειρά της θα επιτρέψει την πλήρη ομαλοποίηση της λειτουργίας της αγοράς, αντλώντας επιπλέον οφέλη από τα «κέρδη» της περιόδου της πανδημίας σε όρους ψηφιοποίησης και εξωστρέφειας της οικονομίας.

Η επιστροφή στην κανονικότητα αναμένεται να διευκολύνει την εξομάλυνση των δημοσιονομικών μεγεθών, ενώ παράλληλα σε διεθνές επίπεδο προβλέπεται ότι θα υποστηρίξει την περαιτέρω ανάκαμψη του τουριστικού κλάδου, με τις εισπράξεις από το εξωτερικό να αυξάνονται έναντι του 2021 κατά 60%. Ακόμα, ευνοϊκός παράγοντας για τη διαμόρφωση υψηλού ρυθμού ανάπτυξης το 2022 είναι η έναρξη υλοποίησης ορισμένων μόνιμων αναπτυξιακών μέτρων στη λογική της βελτίωσης του επενδυτικού περιβάλλοντος και της εισοδηματικής ενίσχυσης των νοικοκυριών, όπως είχε σχεδιαστεί πριν την επέλαση της πανδημίας.

Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται η μείωση του συντελεστή φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από το 24% στο 22%, η παροχή κινήτρων για συνενώσεις και συνεργασίες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, η θέσπιση φορολογικών κινήτρων για τη χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, η κατάργηση του φόρου γονικών παροχών και δωρεών για παροχές και δωρεές έως 800.000 ευρώ, και η αύξηση του κατώτατου μισθού σε επίπεδο μεγαλύτερο του 2021 κατά 2,0%.

Πέραν των ανωτέρω μέτρων, τον Σεπτέμβριο του 2021 μία ακόμη δέσμη μέτρων ενσωματώθηκε στον πολιτικό σχεδιασμό, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις των παροδικών πληθωριστικών πιέσεων που καταγράφονταν διεθνώς το τρέχον διάστημα, να αποσοβηθεί ο κίνδυνος υστερήσεων στην αγορά εργασίας κατά τη μεταβατική περίοδο μετά την πανδημία και να αποφευχθούν ανισότητες πρόσβασης στην ψηφιακή μετάβαση. Μεταξύ αυτών, συγκαταλέγονται, η προσαυξημένη έκπτωση για δαπάνες που αφορούν σε πράσινη οικονομία/ενέργεια/ψηφιοποίηση, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη νεολαία, με την παροχή κινήτρων για ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας («πρώτο ένσημο»), η μείωση του τέλους συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας (κατάργηση για τους νέους έως 29 ετών) και η σύσταση ταμείου ενεργειακής μετάβασης για την απομείωση των αυξήσεων στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος.

Με βάση όλα τα παραπάνω, το πραγματικό Α.Ε.Π. αναμένεται να αυξηθεί το 2022 κατά 4,5% έναντι του 2021, με κινητήριο μοχλό τον αμείωτο ρυθμό αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης (2,9% σε ετήσια βάση), τη σημαντική ώθηση των επενδύσεων κατά 23,4% και την περαιτέρω ανάκαμψη των εξαγωγών υπηρεσιών κατά 21%, εν μέσω ανόδου του εξωτερικού τουρισμού.

Η αύξηση της πραγματικής ιδιωτικής κατανάλωσης το 2022 αναμένεται να στηριχθεί στην αύξηση της απασχόλησης κατά 2,7%, με το 80,9% των νέων θέσεων εργασίας να αφορά θέσεις μισθωτής απασχόλησης, αλλά και στην αύξηση του ονομαστικού μέσου μισθού. Ο ρυθμός πληθωρισμού αναμένεται μετριοπαθώς θετικός στο σύνολο του 2022 (0,8%).

Η επιτάχυνση του ρυθμού πραγματικών επενδύσεων το 2022 στηρίζεται στην υλοποίηση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με άνω του 88% της συνολικής κατανομής επιχορηγήσεων και δανείων για το έτος να κατευθύνονται σε επενδύσεις, εκ των οποίων το 41,6% σε δημόσιες επενδύσεις με υψηλή πολλαπλασιαστική επίδραση. Ο όγκος δημόσιας κατανάλωσης αναμένεται το 2022 να προσαρμοστεί εγγύτερα στα προ πανδημίας επίπεδα, μειούμενος κατά 2,8% σε ετήσια βάση, ενώ το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου σε όρους όγκου αναμένεται να επιδεινωθεί κατά 2,4% του Α.Ε.Π. σε ετήσια βάση. Στο τέλος του 2022, όλες οι συνιστώσες της εγχώριας ζήτησης προβλέπεται να ανέρχονται σε επίπεδο υψηλότερο του προ πανδημίας.

Προϋπολογισμός Γενικής Κυβέρνησης

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της εκτέλεσης του Προϋπολογισμού, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι σε όρους Ενισχυμένης Εποπτείας θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 13.547 εκατ. ευρώ ή 7,7% του Α.Ε.Π.. Σε όρους ESA εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 13.002 εκατ. ευρώ ή 7,4% του Α.Ε.Π..

Σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες προβλέψεις για το έτος 2022, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε όρους Ενισχυμένης Εποπτείας, προβλέπεται να διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 1.656 εκατ. ευρώ ή 0,9% του Α.Ε.Π.. Αντίστοιχα, σε δημοσιονομική βάση το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται να διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 2.028 εκατ. ευρώ ή 1,1% του Α.Ε.Π..

Οι 6 στόχοι που έχουν τεθεί στο οικονομικό πεδίο

1 ος : Η επίτευξη υψηλών και διατηρήσιμων ρυθμών μεγέθυνσης την επόμενη περίοδο.
2 ος : Η βελτίωση της σύνθεσης του Α.Ε.Π., με σημαντική αύξηση επενδύσεων και εξαγωγών.
3 ος : Η έξοδος της χώρας από το καθεστώς της Ενισχυμένης Εποπτείας (Από το 2022).
4 ος : Η επίτευξη μονοψήφιου ποσοστού μη εξυπηρετούμενων δανείων («κόκκινα» δάνεια) (Από το 2022).
5 ος : Η επίτευξη ρεαλιστικών πρωτογενών πλεονασμάτων (Από το 2022).
6 ος : Η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας (Έως το 1 ο εξάμηνο του 2023).

Οι 7 βασικές προτεραιότητες οικονομικής πολιτικής

1.Η επιστροφή της πραγματικής οικονομίας σε κανονικούς ρυθμούς λειτουργίας, με στοχευμένη ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
2.Η συνέχιση μιας συνετής δημοσιονομικής πολιτικής, στην κατεύθυνση περαιτέρω μείωσης φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.
3.Η συνέχιση της υλοποίησης μιας έξυπνης και διορατικής εκδοτικής στρατηγικής, με σκοπό τη διατήρηση ισχυρών ταμειακών αποθεμάτων.
4.Η ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.
5.Η υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών και η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας.
6.Η ορθολογική αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών κονδυλίων, με αιχμή το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το νέο ΕΣΠΑ.
7.Η ενεργός συμμετοχή της χώρας, όπως γίνεται τα τελευταία δύο χρόνια, στις πρωτοβουλίες για τη νέα ευρωπαϊκή οικονομική αρχιτεκτονική.

Δημοσιονομικές παρεμβάσεις αντιμετώπισης των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας

Η Πολιτεία κατά τη διάρκεια της πανδημίας στέκεται αρωγός στο σύνολο των κατοίκων της χώρας ενισχύοντας τις υποδομές και τις δομές του κοινωνικού κράτους, καθώς και την πραγματική οικονομία. Κατά το α’ εξάμηνο του 2021 θεσμοθετήθηκαν παρεμβάσεις με στόχο να ανακουφίσουν τους πληττόμενους πολίτες και κλάδους από την πανδημία καθώς και να ενισχύσουν το Σύστημα Υγείας. Έτσι η συνολική αξία των παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση της πανδημίας την περίοδο 2020-2022 ανέρχεται σε 42,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 23,1 δισ. ευρώ αφορούν το 2020, 16,7 δισ. ευρώ το 2021 και 2,9 δισ. ευρώ το 2022. Το δημοσιονομικό κόστος των παρεμβάσεων ανέρχεται σε 30,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 11,6 δισ. ευρώ αφορούν το 2020, 15,6 δισ. ευρώ το 2021 και 2,9 δισ. ευρώ το 2022.

Κυριότερες παρεμβάσεις για τέταρτο τρίμηνο του 2021 και το 2022

Για το τέταρτο τρίμηνο του 2021 και το έτος 2022 οι κυριότερες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας εστιάζονται στις ακόλουθες:

-Επεκτείνεται έως το τέλος του 2022 η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και η μείωση των τριών μονάδων των ασφαλιστικών εισφορών στον ιδιωτικό τομέα. Κόστος 1,58 δισ. ευρώ για το 2021 και 1,65 δισ. ευρώ για το 2022.

-Μειώνεται το ποσοστό επιστροφής όλων των επιστρεπτέων προκαταβολών ανάλογα με την πτώση των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης. Το συνολικό κόστος του μέτρου ανέρχεται σε 1.230 εκατ. ευρώ.

-Επεκτείνεται η εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών Φ.Π.Α. στις μεταφορές, τον καφέ και μη αλκοολούχα ποτά, στους κινηματογράφους, τις θεατρικές παραστάσεις, τις συναυλίες και το τουριστικό πακέτο έως τον Ιούνιο του 2022. Το δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 248 εκατ. ευρώ για το 2021 και 211 εκατ. ευρώ για το 2022.

-Μειώνεται ο συντελεστής Φ.Π.Α. στα γυμναστήρια και τις σχολές χορού από 24% σε 13% από τον Οκτώβριο του 2021 έως τον Ιούνιο του 2022. Το δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 1 εκατ. ευρώ για το 2021 και 4,5 εκατ. ευρώ για το 2022.

-Επεκτείνεται η αναστολή πληρωμής του τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης έως τον Ιούνιο του 2022. Το δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 18 εκατ. ευρώ για το 2021 και 9 εκατ. ευρώ για το 2022.

-Από το Πρόγραμμα επιδότησης Παγίων δαπανών έχουν ήδη συμψηφιστεί, έως την 1η Οκτωβρίου 2021, οφειλές προς τη φορολογική αρχή και τον e-ΕΦΚΑ ύψους 266 εκατ. ευρώ και αναμένεται να συμψηφιστούν επιπλέον οφειλές 196 εκατ. ευρώ την επόμενη περίοδο.

-Επεκτείνεται το πρόγραμμα επιδότησης δόσεων δανείων νοικοκυριών που επλήγησαν από την Πανδημία «ΓΕΦΥΡΑ» για τρεις μήνες εντός του 2021. Το δημοσιονομικό κόστος του προγράμματος ανέρχεται σε 241 εκατ. ευρώ για το 2021.

-Επεκτείνεται το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ έως το τέλος του 2021. Το δημοσιονομικό κόστος του προγράμματος ανέρχεται σε 176 εκατ. ευρώ για το 2021 και 32 εκατ. ευρώ για το 2022.

-Επεκτείνεται το πρόγραμμα των 100.000 νέων θέσεων εργασίας για άλλες 50.000 νέες θέσεις μέχρι εξαντλήσεώς τους. Το δημοσιονομικό κόστος του προγράμματος εκτιμάται σε 296 εκατ. ευρώ για το 2021 και 186 εκατ. ευρώ για το 2022.

-Επεκτείνεται το πρόγραμμα επιδότησης κενών θέσεων στον πολιτισμό έως τον Δεκέμβριο του 2021. Το δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 35 εκατ. ευρώ για το 2021 και 5 εκατ. ευρώ για το 2022.

-Επιπλέον τους επόμενους μήνες οι επιχειρήσεις εξακολουθούν και ωφελούνται (α) από το πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ 2» για την επιδότηση δανείων νομικών προσώπων δημοσιονομικού κόστους 224 εκατ. ευρώ για το 2021 και 61 εκατ. ευρώ για το 2022, (β) από τη μειωμένη προκαταβολή φόρου εισοδήματος (70% για τα νομικά πρόσωπα και 55% για τα φυσικά πρόσωπα-επιτηδευματίες) με δημοσιονομικό κόστος 953 εκατ. ευρώ για το 2021, (γ) από την εκταμίευση των υπολειπόμενων ποσών από τις επιχορηγήσεις των προγραμμάτων στήριξης των κλάδων της εστίασης, του τουρισμού, των γυμναστηρίων και λοιπών κλάδων μέσω ΠΔΕ, εκτιμώμενου ύψους 540 εκατ. ευρώ για το 2021 και (δ) από το εγγυοδοτικό πρόγραμμα πολύ μικρών επιχειρήσεων συνολικού ύψους 450 εκατ. ευρώ.

Λοιπές δημοσιονομικές παρεμβάσεις

Η ελληνική οικονομία παρουσίασε κατά το α’ εξάμηνο του 2021 σημαντική βελτίωση ως προς τον ρυθμό ανάπτυξης, ενώ εκτιμάται ότι ο υψηλός ρυθμός ανάπτυξης θα διατηρηθεί το β’ εξάμηνο του 2021. Σύμφωνα με τις προβλέψεις και το 2022 ο ρυθμός ανάπτυξης θα συνεχίσει να κινείται σε υψηλά ποσοστά. Με αυτό ως δεδομένο δίνεται η δυνατότητα επιπλέον στοχευμένων παρεμβάσεων για την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, της απασχόλησης, αλλά και των ευκαιριών της νέας γενιάς. Οι παρεμβάσεις αυτές, συνολικού κόστους 301 εκατ. ευρώ για το 2021 και 385 εκατ. ευρώ για το 2022, αναλύονται ως εξής:

Ενίσχυση των νοικοκυριών και της νέας γενιάς

-Από την 1η Οκτωβρίου 2021 καταργείται ο φόρος γονικών παροχών-δωρεών για συγγενείς πρώτου βαθμού, που αφορά γονικές παροχές-δωρεές έως 800.000 ευρώ. Το δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 7 εκατ. ευρώ για το 2021 και 26 εκατ. ευρώ για το 2022.

-Το πρόγραμμα «Πρώτο Ένσημο»: Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανεργία των νέων, όλοι οι νέοι από 18 έως 29 ετών που δεν έχουν προηγούμενη εργασιακή εμπειρία και θα προσληφθούν εντός του έτους 2022, λαμβάνουν 1.200 ευρώ για τους πρώτους έξι μήνες απασχόλησης, εκ των οποίων τα μισά αποτελούν επιδότηση μισθολογικού κόστους και τα μισά προσαύξηση μισθού. Το δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 28 εκατ. ευρώ για το 2022.

-Μειώνεται το τέλος συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας από 12% έως 20% που κυμαίνεται σήμερα στο 10% και καταργείται για νέους έως 29 ετών από 1η Ιανουαρίου 2022. Το δημοσιονομικό κόστος για το 2022 ανέρχεται σε 68 εκατ. ευρώ.

-Από το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 επεκτείνεται η χορήγηση στεγαστικού επιδόματος και στους σπουδαστές των δημόσιων ΙΕΚ. Το δημοσιονομικό κόστος για το 2022 ανέρχεται σε 5 εκατ. ευρώ.

-Για καταναλώσεις της περιόδου Σεπτεμβρίου- Δεκεμβρίου 2021 επιδοτούνται, για το σύνολο του πληθυσμού, οι πρώτες 300 Kwh με ποσό 30 ευρώ/Mwh, αντισταθμίζοντας την αναμενόμενη αύξηση του ρεύματος. Η δαπάνη του σχετικού ταμείου για το 2021 ανέρχεται σε 180 εκατ. ευρώ.

-Αυξάνεται το ποσό ενίσχυσης για το επίδομα θέρμανσης που θα δοθεί τον Δεκέμβριο του 2021. Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος για το 2021 ανέρχεται σε 16 εκατ. ευρώ.

-Φορολογικά κίνητρα για τη χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών: Από τον Ιανουάριο του 2022 και έως το 2025, το 30% των δαπανών που πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής προς συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους και μέχρι του ποσού των 5.000 ευρώ ετησίως, εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα των φυσικών προσώπων.

-Κατά τον μήνα Δεκέμβριο θα δοθεί διπλή δόση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος για το 2021 ανέρχεται σε 64 εκατ. ευρώ.

Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και του πρωτογενούς τομέα

-Από τον Ιανουάριο του 2022 μειώνεται ο φόρος νομικών προσώπων από το 24% στο 22%. Το δημοσιονομικό κόστος για το 2022 ανέρχεται σε 183 εκατ. ευρώ.

-Από την 1η Οκτωβρίου 2021 μειώνεται κατά 50% ο φόρος στη συγκέντρωση κεφαλαίου. Το δημοσιονομικό κόστος για το 2021 ανέρχεται σε 9 εκατ. ευρώ και για το 2022 σε 38 εκατ. ευρώ.

-Από την 1η Οκτωβρίου 2021 μειώνεται ο Φ.Π.Α. των ζωοτροφών που προορίζονται για ζωική παραγωγή από το 13% στο 6%.Το δημοσιονομικό κόστος για το 2021 ανέρχεται σε 4 εκατ. ευρώ και για το 2022 σε 15 εκατ. ευρώ.

-Χορήγηση προσαυξημένης έκπτωσης για δαπάνες που αφορούν σε πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση από την 1 η Ιανουαρίου 2022. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 20 εκατ. ευρώ κατ’ έτος και αναμένεται να επηρεάσει τα έτη 2023 και έπειτα.

-Κίνητρα για συνενώσεις και συνεργασίες μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένης της έκπτωσης επί του φόρου εισοδήματος, δημιουργώντας σημαντικές οικονομίες κλίμακας και αυξημένες δυνατότητες δανεισμού.

Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» (ΕΣΑΑ) περιλαμβάνει  πλήθος φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που αποσκοπούν στη στροφή προς ένα οικονομικό μοντέλο περισσότερο εξωστρεφές, ανταγωνιστικό και πράσινο, προς ένα κράτος πιο αποτελεσματικό, με λιγότερη γραφειοκρατία, ψηφιακά αναβαθμισμένο, με δραστικά μειωμένη παραοικονομία, με φορολογικό σύστημα φιλικό προς την ανάπτυξη και ένα ανθεκτικότερο κοινωνικό δίκτυο προστασίας.

Την περίοδο 2021-2026 αναμένεται να εκταμιευθούν 30,5 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ), εκ των οποίων 17,8 δισ. ευρώ αφορούν σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια. Το «Ελλάδα 2.0» επιδιώκει το συνολικό ποσό των επενδυτικών πόρων που θα κινητοποιηθούν από τον ιδιωτικό τομέα να προσεγγίσει τα 59 δισ. ευρώ, ποσό διπλάσιο από το αντίστοιχο κονδύλι που θα εκταμιευθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ).

Αναφορικά με το σκέλος των επιχορηγήσεων έως την 1η Οκτωβρίου 2021 έχουν ενταχθεί στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων 38 δράσεις συνολικού προϋπολογισμού 2,657 δισ. ευρώ και προγραμματίζεται έως το τέλος του 2021 να ενταχθούν δράσεις συνολικού προϋπολογισμού άνω των 5,5 δισ. ευρώ. Για το 2022 εκτιμάται εκταμίευση ποσού ύψους 3,2 δισ. ευρώ.

Η χρηματοδότηση των ιδιωτικών επενδύσεων από τους πόρους των δανείων του ΤΑΑ θα πραγματοποιηθεί μέσω τριών διακριτών χρηματοδοτικών καναλιών: (α) μέσω των διεθνών χρηματοδοτικών θεσμών, συμπεριλαμβανομένων της ΕΤΕπ και της ΕΤΑΑ, (β) μέσω των εμπορικών τραπεζών, ελληνικών αλλά και διεθνών, (γ) μέσω ενός ταμείου επιχειρηματικών συμμετοχών υπό την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων ΑΕ (ΕΑΤΕ).

Σε αυτό το πλαίσιο, υπεγράφη ήδη η επιχειρησιακή συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ) για αξιοποίηση ποσού έως 5 δισ. ευρώ από το δανειακό σκέλος των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ προετοιμάζεται η αντίστοιχη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) για συγχρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων. Παράλληλα, δημοσιεύτηκε η πρόσκληση για συμμετοχή και των εμπορικών πιστωτικών ιδρυμάτων. Για το 2021 εκτιμάται εκταμίευση προς τα διεθνή και εμπορικά πιστωτικά ιδρύματα ποσού ύψους 1,5 δισ. ευρώ και για το 2022 ποσού ύψους 2 δισ. ευρώ.

Δημόσιο Χρέος

Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 350.000 εκατ. ευρώ ή 197,9% ως ποσοστό του Α.Ε.Π. στο τέλος του 2021, έναντι 341.023 εκατ. ευρώ ή 205,6% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2020, παρουσιάζοντας μείωση κατά 7,7 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2020. Το 2022, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 355.000 εκατ. ευρώ ή 190,4% ως ποσοστό του Α.Ε.Π., παρουσιάζοντας μείωση κατά 7,5 ποσοστιαίες μονάδες του Α.Ε.Π. έναντι του 2021.