Μία σταθερά και δύο μεταβλητές

Το σίγουρο είναι ένα. Το προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή θα έχει ελάχιστα σχέση με το κείμενο που θα κατατεθεί ως νομοσχέδιο στις 29 Νοεμβρίου. Μια παραδοχή θα παραμείνει ακλόνητη και στα δύο κείμενα: Η πρόβλεψη για μηδενισμό του πρωτογενούς ελλείμματος το 2022, μετά από δύο χρονιές μεγάλων ελλειμμάτων λόγω Covid. Αποτελεί άλλωστε το απαραίτητο σκαλοπάτι, πριν από την επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023. Το τελευταίο ως γεγονός πρέπει να θεωρείται δεδομένο με την κυβέρνηση να προσπαθεί να μπει στη συζήτηση για το ύψος τους από όσο γίνεται πιο ισχυρή θέση. Με λίγα λόγια αλλιώς διαπραγματεύεσαι, αν έχεις να επιδείξεις έναν προϋπολογισμό «νοικοκυρεμένο», ιδανικά ισοσκελισμένο ως προς το τι ξοδεύεις και στο τι εισπράττεις και αλλιώς αν σου ξεφύγει πάλι σε μεγάλα ελλείμματα. Προφανώς το διακύβευμα που όλους μας αφορά, είναι το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης. Να τεθούν δηλαδή ως στόχοι πλεονάσματα ηπιότερα της περιόδου 2018-2020.

Αρα ο προϋπολογισμός του 2022 πρέπει να δίνει τη δυνατότητα να ξοδευτούν κάποια χρήματα, αλλά όχι χωρίς μέτρο. Οπως συνέβαινε τη διετία 2020-2021, όταν προσπαθούσαμε να αναχαιτίσουμε τη ζημιά που προκαλούσαν οι απανωτές καραντίνες. Το πόσα θα μπορούν να ξοδευτούν όμως, θα εξαρτηθεί από δύο μεταβλητές. Τις οποίες ωστόσο αρχές Οκτωβρίου, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί το ύψος τους. Η πρώτη είναι το ποσοστό της ανάπτυξης. Εδώ οι προβλέψεις εμφανίζουν μεγάλο εύρος, αλλά συνοδεύονται και από υψηλή μεταβλητότητα. Το 6,1% που μπήκε τελικά στο κείμενο είναι μάλλον ήπιο, δεδομένου ότι όλοι εκτιμούν ότι θα κινηθεί σίγουρα πάνω από το 7%, πιθανότατα θα πλησιάσει και το 8% για το σύνολο του έτους ειδικά εάν επιβεβαιωθεί ότι και το τρίτο τρίμηνο καταγράφηκε διψήφιο ποσοστό ανόδου. Στην κυβέρνηση ωστόσο επιμένουν στη στάση αναμονής, καθώς έχουν δει πολλά τα μάτια τους.

Πολλά από όσα περιμένουμε να συμβούν το 2022 και τα περιθώρια νέων ελαφρύνσεων, θα επηρεαστούν όμως από τη δεύτερη μεταβλητή. Τις τιμές της ενέργειας. Στον προϋπολογισμό κάθε χρόνο μπαίνει ένα σενάριο, βάσει του οποίου συντάσσεται, για τις τιμές πετρελαίου τύπου Brent. Στον προϋπολογισμό του 2019, η τιμή του πετρελαίου είχε εκτιμηθεί σε μέσα επίπεδα στα 64,1 δολάρια το βαρέλι. Το 2020 και το 2021, στα 41,8 και στα 43,1 δολάρια το βαρέλι, αντίστοιχα. Για το 2022 με τις τιμές ήδη στα 80 δολάρια το βαρέλι και τις προβλέψεις για τιμές πάνω από τα 100 δολάρια, σχεδόν να το προεξοφλούν, τι πρόβλεψη βάζεις; Λογικά πάνω ή κοντά σε αυτήν του 2019.

Στο οικονομικό επιτελείο για αυτό και προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο. Αλλο μείγμα ελαφρύνσεων αποφασίζεις με μεγάλη ανάπτυξη και συγκράτηση του κόστους ενέργειας και άλλη αν οι τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου συνεχίζουν να κινούνται ανεξέλεγκτα και λίγο πριν από τα Χριστούγεννα.

Με λίγα λόγια άλλο χριστουγεννιάτικο μποναμά αποφασίζεις όταν οι πολίτες σου καλύπτουν με επάρκεια το κόστος θέρμανσης και άλλο αν καίνε – ξανά – ό,τι βρουν για να ζεσταθούν. Κάτι μου λέει πάντως πως ό,τι και αν μεσολαβήσει το μέρισμα για τους ασθενέστερους και η νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Απλά «παίζει» να υπάρξει και μια ακόμα ενίσχυση, που δεν θα θυμίζει σε τίποτα το επίδομα θέρμανσης όπως το ξέραμε από το 2011 και μετά…