Ο ευρωστρατός και το τέρας του Λοχ Νες

Τελικά, ο ευρωστρατός είναι κάτι σαν το τέρας του Λοχ Νες. Αλλά στον ευρωβάλτο. Κάποτε κάποιοι το σκέφτονταν. Εδώ και δεκαετίες, ουδείς. Ομως, όσο ψάχνουν και δεν το βρίσκουν, τόσο πουλάει! Και βολεύει. Οπως ακριβώς αυτές τις μέρες. Που τον βλέπουν κάπου στο βάθος, να στρίβει και να έρχεται. Και μάλιστα μαζί με το ευρωνάτο. Τώρα πού τα είδαν όλα αυτά όσοι τα λένε, άλλο θέμα. Επειδή σίγουρα δεν τα είδαν στον πραγματικό κόσμο. Στη φαντασία ναι. Αν μασάνε φύλλα καπνού, επίσης. Εκεί υπάρχουν. Οπως υπήρχαν παλιά. Αλλά ακόμα και εκεί, υπηρετούσαν μία συνολική ψευδαίσθηση που βρισκόταν σε κάποια δήθεν συνάφεια με ευρύτερες τάσεις, έστω κι αν ουδέποτε προχώρησαν τέτοιες αντιλήψεις. Ομως, τι δουλειά έχουν όλα αυτά με μία παλαιού τύπου διμερή συμφωνία όπως το ελληνογαλλικό αμυντικό σύμφωνο;
Η απάντηση είναι καμία. Ή, αν έχουν, είναι στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που πολλοί φαντάζονται. Η επιστροφή σε ένα τέτοιο διμερές αμυντικό σύμφωνο ανάμεσα σε δύο κράτη μέλη της ΕΕ και της ευρωζώνης δεν είναι τίποτε άλλο παρά η απόλυτη, πλήρης απόδειξη της συλλογικής ευρωπαϊκής απροθυμίας και, τελικά, ανεπάρκειας να προχωρήσει προς αυτές τις κατευθύνσεις. Αυτό το σύμφωνο είναι δυνατό να υπάρχει σήμερα ακριβώς επειδή η ΕΕ αρνήθηκε συστηματικά, επί δεκαετίες, να δημιουργήσει έναν πραγματικό κοινό αμυντικό ευρωπαϊκό χώρο. Και το αρνείται ακόμα. Δεν το θέλει. Και δεν πρόκειται να το κάνει.

Ολοι όσοι φαντάζονται ευρωστρατούς και ευρωνάτο, θα πρέπει να θυμούνται ότι όταν η «κοινή» Ευρώπη θέλει κάτι το κάνει. Το πιο απόλυτο παράδειγμα είναι το ίδιο το ευρώ. Η Γερμανία επανενώθηκε τον Οκτώβριο του 1990, λιγότερο από έναν χρόνο από την πτώση του Τείχους. Αλλο τόσο χρειάστηκε μέχρι να αναλάβει η νέα αυτή τεράστια πλέον για τα ευρωπαϊκά δεδομένα χώρα την πρωτοβουλία να θεσπίσει η ΕΕ το κοινό νόμισμα. Και πράγματι η ιστορικά πρωτόγνωρη σε τέτοια κλίμακα και πολυπλοκότητα διαδικασία μέχρι το ευρώ να πάρει σάρκα και οστά (δηλαδή να απαλείψει τα παλιά εθνικά νομίσματα, να τυπωθεί και να τεθεί σε κυκλοφορία) πήρε περίπου μία δεκαετία. Αυτός είναι χρόνος ρεκόρ δεδομένων όλων όσων έπρεπε να γίνουν. Ομως ο ευρωστρατός; Πότε έγινε το πρώτο βήμα σε αυτή την κατεύθυνση; Ποτέ. Ούτε έγινε, ούτε πρόκειται να γίνει. Εγιναν διάφορα περί διαγραμμάτων, έγιναν στρατιωτικές επιτροπές, έγιναν όλων των ειδών οι πανάκριβες γραφειοκρατίες, έγιναν και διάφορα νομικά βήματα που παραπέμπουν σε κοινές στρατιωτικές ευρωπαϊκές δράσεις, όπως έγιναν και ορισμένες τέτοιες, εντελώς ανύπαρκτες επί της ουσίας. Αλλά ως εκεί. Και όλα αυτά έγιναν απλώς για να μπορεί η ΕΕ να λέει ότι αυτή η κατεύθυνση είναι ανοιχτή. Για να κρυφτεί ότι στην πραγματικότητα δεν είναι.

Ευρωστρατός ούτε υπήρξε ούτε θα υπάρξει. Και για την Ελλάδα αυτό είναι μακράν καλύτερο από ό,τι κάποιοι πιστεύουν. Γιατί αν υπήρχε, ουδέποτε θα μπορούσε να υπογραφεί μία αμυντική συμφωνία σαν αυτή με τη Γαλλία. Θα ήταν αδύνατον. Οπως σήμερα είναι αδύνατον να υπογραφούν, σε διμερές επίπεδο, συμβάσεις στα ζητήματα που αποφασίζουν οι Βρυξέλλες, δηλαδή, το Βερολίνο. Δεν είναι νοητή υπογραφή διμερούς δημοσιονομικών ή τελωνειακών συμφώνων ανάμεσα σε κράτη μέλη. Ομως σε αμυντικό επίπεδο είναι, καθώς η ΕΕ άφησε αυτό το πεδίο οριστικά κενό. Αλλά κι αν υπήρχε ο ευρωστρατός, τι θα έκανε στην υπόθεση με την Τουρκία; Δεν θα «αντιδρούσε» ακριβώς το ίδιο με το Συμβούλιο και την Επιτροπή, που μπλοκάρουν κάθε ουσιαστική κύρωση εις βάρος της, επειδή αυτή είναι η πολιτική της Γερμανίας; Ποιος θα ήθελε λοιπόν έναν τέτοιο ευρωστρατό, ευνουχισμένο τέρας στον εσκεμμένο, ελώδη ευρωβάλτο; Να κάνει τι;