Κοιμόμαστε όρθιοι

Κάτι περισσότερο: Κοιμόμαστε όρθιοι ενώ νομίζουμε ότι είμαστε σε διαρκή κίνηση και εγρήγορση. Θα έπρεπε να μας έχει απασχολήσει αν όχι σε μεγαλύτερο, στον ίδιο τουλάχιστον βαθμό, με το ενδιαφέρον για την Καμπούλ ή με το βιτριόλι που έριξε η τριανταεξάχρονη στην τριανταπεντάχρονη. Εστω και αν πρόκειται για κάτι που δεν έγινε στη γειτονιά μας. Θα έπρεπε να παραμείνει στο κέντρο ενός παγκόσμιου ενδιαφέροντος για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να ήταν αδύνατον να επικαλυφθεί από μια καινούργια είδηση όσο δραματική ή συνταρακτική και αν ήταν. Με όλο τον απέραντο σεβασμό στον ανθρώπινο πόνο είτε αφορά σε σύνολα ανθρώπων είτε σε μεμονωμένα άτομα, θα έπρεπε να αισθανθούμε τις προτεραιότητές μας, όπως ισχύουν ως σήμερα, όχι απλώς διαβλητές, αλλά επικίνδυνες και καταστροφικές τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Οταν μια φαινομενικά μεμονωμένη συμπεριφορά «εγγυάται» τη γενίκευσή της σε περίπτωση που για Χ ή Ψ λόγους ανατρεπόταν το παγιωμένο καθεστώς της, έτσι ή αλλιώς, εύθραυστης κοινωνικής μας ισορροπίας, το να κλείνουμε τα μάτια μας μπροστά στην προετοιμαζόμενη πραγματικότητα, ισοδυναμεί με αμέριστη συγκατάθεση στην πιο επιδεινωμένη της μορφή.

Σχετικά μακρά εισαγωγή προκειμένου να μιλήσουμε για το περιστατικό της συμπλοκής με μαχαίρια δύο ανθρώπων πριν από λίγες μέρες στο Λονδίνο για μερικά λίτρα βενζίνης. Αναπόφευκτα σκέφτεται κανείς τι θα ήταν δυνατόν και χωρίς επιπλέον δισταγμό ή ενοχές να συμβεί ανάμεσα σε δύο ανθρώπους σε περίπτωση που θα διεκδικούσαν μια φραντζόλα ψωμί καθώς η έλλειψή του θα έβαζε σε κίνδυνο όχι απλώς τη μετακίνησή τους αλλά την ίδια τους τη ζωή. Ωστόσο, η ακόμη δραματικότερη παράμετρος δεν είναι πως έβγαλαν τα μαχαίρια για ένα «αγαθό» που σε μια κοινωνία λιγότερο αναπτυγμένη, η έλλειψή του δεν θα λειτουργούσε ως αφορμή ακόμη και για έναν απλό διαπληκτισμό. Είναι κυρίως το γεγονός πως όσο «εξελίσσεται» ο κόσμος, όλο και πιο αδύνατο του φαίνεται πως μπορεί να στερηθεί κάτι που αδυνατείς ωστόσο να το χαρακτηρίσεις ως πρώτης ανάγκης. Με το να μην μπορεί ο σύγχρονος άνθρωπος να εννοήσει τον εαυτό του παρά μόνον ως καταναλωτή, η αμφισβήτηση της ιδιότητάς του αυτής τον κάνει να παραλογίζεται σε τέτοιο βαθμό ώστε να στρέφεται εναντίον του συνανθρώπου του. Σε σημείο μάλιστα που θα ευχόταν γι’ αυτόν ακόμη και να πάψει να υπάρχει, έστω και αν θα παρέμενε ανικανοποίητη η δική του ανάγκη.

Εν πάση περιπτώσει, δύο άνθρωποι που διαθέτουν αυτοκίνητο – διαφορετικά γιατί θα πλακώνονταν για τη βενζίνη; – δεν μπορείς να πεις ότι είναι δύο άνθρωποι που δεν έχουν εξασφαλίσει τα προς το ζην. Σε επαρκή ή λιγότερο επαρκή βαθμό έχει τη μικρότερη σημασία ή μάλλον καμιά απολύτως σημασία. Τη μεγαλύτερη σημασία την έχει η έλλειψη μιας κοινωνικής συνείδησης που θα έκανε τον καθένα να καταλάβει πως δεν παύει η θέση του να παραμένει εξαιρετικά πλεονεκτική αν συγκρίνει τη δική του προσωπική στέρηση σε σχέση με τη μόνιμη αδυναμία πολλών άλλων να προμηθευτούν ακόμη και απαραίτητα. Αν όσοι στριμώχνονταν στο αεροδρόμιο της Καμπούλ διεκδικώντας μια θέση σε ένα αεροπλάνο προκειμένου να σωθούν πηγαίνοντας στη Δύση, θα αισθάνονταν πολύ καλύτερα σε περίπτωση που δεν υπήρχαν άλλοι γύρω τους, μοιάζει το λιγότερο αδιανόητο να ισχύει η ίδια δυσφορία για την ύπαρξη του άλλου σε συνθήκες που εν πάση περιπτώσει ακόμη και αν στερηθείς κάτι, η ίδια σου η ύπαρξη δεν διατρέχει κανένα κίνδυνο.

Οταν η στέρηση οποιουδήποτε πράγματος εξισώνεται για τη συνείδησή σου με τον φόβο ότι ενδέχεται αν το στερηθείς να πεθάνεις, αυτόματα όλοι οι άλλοι, εκτός από σένα, μοιάζει να υπάρχουν καταχρηστικά μέσα στον κόσμο.