Το βουλγαρικό παράδειγμα

Υπάρχει μια διάχυτη σιγουριά σε ένα σημαντικό μέρος της κυβέρνησης ότι το θέμα της ενέργειας και των ανατιμήσεων που παρατηρούνται είναι προσωρινό. Θεωρούν ότι δεν θα επηρεάσει την οικονομία. Οτι δεν χρειάζεται να ξοδευτούν πολλά χρήματα για να περιοριστεί, γιατί η κατάσταση είναι θέμα χρόνου να ομαλοποιηθεί. Υπάρχει και ένα άλλο κομμάτι που ξεκάθαρα ανησυχεί. Αρχίζει και βλέπει στις δημοσκοπήσεις να ανεβαίνει το ενδιαφέρον των πολιτών για τα θέματα της οικονομίας. Σε καμία περίπτωση δεν θέλει ωστόσο να συζητούν οι πολίτες για οικονομία και αντί μειώσεων φόρων και μεγάλης ανάπτυξης, να μιλάνε για κύμα ακρίβειας. Πόσω μάλλον όταν αυτό αφορά τη θέρμανση των νοικοκυριών.

Ολα αυτά συνέβαιναν πριν από το Λουξεμβούργο όπου βρέθηκε το προηγούμενο διήμερο για το Eurogroup και το Ecofin ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Και μόνο το γεγονός ότι άλλαξε η ατζέντα των δύο οργάνων την τελευταία στιγμή και σχεδόν μονοπώλησε τις συζητήσεις το θέμα του υψηλού ενεργειακού κόστους είναι αρκετό για να γίνει αντιληπτό πόσο επικίνδυνο είναι ως θέμα.

Στο οικονομικό επιτελείο προφανώς θορυβήθηκαν και από την πιο αξιόπιστη πρόδρομη εκτίμηση για την πορεία της οικονομίας, που είναι αυτή του ΙΟΒΕ. Τα στοιχεία της οικονομικής συγκυρίας έδειξαν σημαντική επιδείνωση των προσδοκιών στη βιομηχανία. Αποδόθηκε στην αναστάτωση και την αβεβαιότητα που προκαλεί η μεγάλη αύξηση του ενεργειακού κόστους. Αυτό που προβλημάτισε περισσότερο είναι η εκτίμηση ότι το ενεργειακό κόστος θα συμπαρασύρει και την καταναλωτική εμπιστοσύνη. Ο μόνος τομέας που σημειώνει ρεκόρ αισιοδοξίας, και που βρίσκεται σε υψηλό 21½ ετών, είναι ο τομέας των κατασκευών. Με την υποσημείωση, όμως, ότι αυτή η έκρηξη αισιοδοξίας οφείλεται αποκλειστικά στα δημόσια έργα, ενώ οι προσδοκίες για τα ιδιωτικά έργα μειώθηκαν σημαντικά λόγω του αυξημένου κόστους των κατασκευών. Αρα το πρόβλημα είναι εδώ. Δεν είναι ακόμα και ίσως να μη γίνει πρόβλημα υψηλού πληθωρισμού, αλλά η συμμετοχή της ενέργειας στο παραγόμενο εθνικό προϊόν είναι τόσο μεγάλη, που μπορεί να προκαλέσει μια μεγαλύτερη ζημιά: Να περιοριστούν σημαντικά οι προσδοκώμενοι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης.

Επειτα από το διήμερο που προηγήθηκε και με τις διεθνείς τιμές της ενέργειας να σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, είναι ξεκάθαρο ότι έρχεται η ώρα της δράσης. Είναι σαφές ότι ειδικά όσοι πίστευαν ότι το πρόβλημα είναι προσωρινό, πρέπει να συμβάλουν στη θέσπιση ενός έκτακτου μηχανισμού ή να ενισχύσουν με έκτακτα κονδύλια έναν υπάρχοντα μηχανισμό απορρόφησης των ανατιμήσεων. Το επίδομα θέρμανσης είναι μια λύση για τα νοικοκυριά. Μια μεγάλη ανακούφιση για τη μέση ελληνική οικογένεια εφόσον διευρυνθούν τα κριτήρια χορήγησής του. Το θέμα όμως είναι πώς θα μπουν στα μέτρα ενίσχυσης και οι επιχειρήσεις, ώστε να μην περάσει το αυξημένο κόστος ενέργειας στην κατανάλωση. Ηδη κάποιες χώρες εξετάζουν μέτρα ενίσχυσης και των επιχειρήσεων.

Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι αυτό της Βουλγαρίας, όπου η υπηρεσιακή κυβέρνηση πρότεινε την καταβολή 330 εκατ. ευρώ ως επιδότηση σε όλες τις εταιρείες της χώρας για να μειώσει την πίεση των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Στο σχέδιο προϋπολογισμού της για το 2022, η κυβέρνηση πρότεινε κάθε εταιρεία να λαμβάνει 26 ευρώ ανά MWh που καταναλώνονται τους πρώτους έξι μήνες του επόμενου έτους. Το βουλγαρικό παράδειγμα προσαρμοσμένο στα ελληνικά δεδομένα ίσως να είναι μια πρόσθετη, έκτακτη μεν, αλλά ξεκάθαρα αποφασιστική λύση…