Επαναπατρισμός δύο δεσποτικών εικόνων από το Ντίσελντορφ

Δύο δεσποτικές εικόνες που απεικονίζουν η μία τον  Χριστό Παντοκράτορα και η άλλη την Παναγία  Πορταΐτισσα, χρονολογούμενες στο 18ο αιώνα, παραδόθηκαν στις 5 Οκτωβρίου 2021 στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας.

Οι δύο εικόνες, που είχαν κλαπεί μαζί με άλλα αντικείμενα το Νοέμβριο του 2007 από τη μονή Κοίμησης της Θεοτόκου στο Μακρίνο Ανατολικού Ζαγορίου Ιωαννίνων, ήταν καταγεγραμμένες και φωτογραφημένες από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων και μετά την κλοπή τους είχαν αναρτηθεί στη βάση αναζητούμενων έργων τέχνης της Ιντερπόλ.

Για τον επαναπατρισμό των εικόνων η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε τα εξής:

«Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού έχει θέσει, εδώ και χρόνια, στην απόλυτη προτεραιότητά του τον περιορισμό -με κάθε δυνατό τρόπο της αρχαιοκαπηλίας-, τον εντοπισμό και τον επαναπατρισμό πολιτιστικών αγαθών που έχουν παρανόμως εξαχθεί από την ελληνική επικράτεια. Την δεκαετία 2000-2010 τα μοναστήρια της Ηπείρου αποτέλεσαν πεδίο εκτεταμένων κλοπών φορητών εικόνων και άλλων αντικειμένων λατρείας. Χάρη στην συνεργασία του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με όλες τις συναρμόδιες Αρχές, εντός και εκτός Ελλάδας, και την Περιφέρεια Ηπείρου έχει εντοπιστεί ένας σημαντικός αριθμός από αυτές τις εικόνες, σε γκαλερί και οίκους δημοπρασιών του εξωτερικού και έχει ήδη επαναπατριστεί. Θερμά συγχαρητήρια στην Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του ΥΠΠΟΑ, καθώς και σε όλους όσους συνέβαλαν στον εντοπισμό και τον επαναπατρισμό των δύο δεσποτικών εικόνων από το Μακρίνο Ιωαννίνων».

Τον Απρίλιο του 2020 οι δύο εικόνες εντοπίστηκαν από τη Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Τμήμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Αρχαιοτήτων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής, στο πλαίσιο ελέγχου καταλόγου δημοπρασίας, που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί τον ίδιο μήνα στο Ντίσελντορφ.

Με δεδομένη την πλήρη τεκμηρίωση των έργων, η Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών  σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Διεθνούς Αστυνομικής Συνεργασίας/Τμήμα Ιντερπόλ και την Εισαγγελία Πρωτοδικών Ιωαννίνων προέβη σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου να  επιστραφούν οι εικόνες και να διερευνηθούν όλες οι πτυχές της υπόθεσης.

Ο γερμανικός οίκος δημοπρασιών, μετά την πλήρη τεκμηρίωση της παράνομης προέλευσης των εικόνων, προχώρησε στην παράδοσή τους στη Γενική  Πρόξενο της Ελλάδας στο Ντίσελντορφ, Μαρία Παπακωσταντίνου, παρουσία της προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, Βαρβάρας Παπαδοπούλου, και του πληρεξουσίου δικηγόρου του Ελληνικού Δημοσίου, Δ. Κούρου.

Οι δύο εικόνες θα επιστρέψουν σύντομα στην Ελλάδα και θα αποδοθούν στη μονή Κοίμησης της Θεοτόκου στο Μακρίνο Ιωαννίνων.