90% των επεμβατικών διαγνωστικών εξετάσεων για καρκίνο ματαιώνει η πανδημία

Μείωση στις νοσηλείες των ογκολογικών ασθενών σε ποσοστό πάνω από 20% προκάλεσε η πανδημία, ενώ για τον ίδιο λόγο αναβλήθηκαν ή ματαιώθηκαν το 90% των επεμβατικών διαγνωστικών εξετάσεων. Με τα δεδομένα αυτά, οι μισοί ογκολογικοί ασθενείς είναι δυσαρεστημένοι με το σύστημα υγείας, οι οποίοι λόγω καθυστερήσεων, αναγκάζονται να καταφύγουν στον ιδιωτικό τομέα υγείας, καταβάλλοντας οι ίδιοι σημαντικό μερίδιο των δαπανών που απαιτούνται για τη διαχείριση της πάθησής τους.

Στα δεδομένα αυτά καταλήγουν μελέτες του αναπληρωτή καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιά Αθανασίου Βοζίκη και του καθηγητή Οικονομικών της Υγείας του ΕΚΠΑ Γιάννη Υφαντόπουλου, που έγιναν για λογαριασμό της ένωσης ογκολογικών ασθενών All CAN, με στοιχεία από το ΕΣΥ και τον ΕΟΠΥΥ και παρουσιάστηκαν σε σχετική συνέντευξη Τύπου της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ).

«Διεθνώς, μόνο στην πρώτη φάση της πανδημίας καταγράφηκαν περί τα 2,5 εκατ. ογκολογικών επεμβάσεων, εγκαταλείφθηκαν προσυμπτωματικές εξετάσεις  ελέγχου, ενώ οι νοσηλείες μειώθηκαν κατά 40% το 2020 σε σχέση με το 2019, με τις διαγνώσεις για καρκίνο του παχέος εντέρου και άλλων συχνών καρκίνων να μειώνονται κατά 58%», ανέφερε ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ογκολογίας Ιωάννης Καραϊτιανός.

Παρουσιάζοντας τις δύο μελέτες που αφορούν την ογκολογική περίθαλψη, αλλά και την παροχή ακτινοθεραπείας ξεχωριστά, ο καθ. Βοζίκης σημείωσε πως καταγράφηκαν:

• μεγάλες καθυστερήσεις στις διαγνωστικές απεικονίσεις και τις διαγνωστικές εξετάσεις
• μεγάλες ελλείψεις προσωπικού
• πρωτοφανείς ελλείψεις αναλώσιμων υλικών
• διακοπή η τροποποίηση των περισσότερων τύπων αντικαρκινικής θεραπείας
• μεγάλες καθυστερήσεις και αναβολές προγραμματισμένων ραντεβού
• εμφάνιση μορφών καρκίνου σε προχωρημένα στάδια
• διακοπή προγραμμάτων πρόληψης και προ-συμπτωματικών ελέγχων.

Από τα δεδομένα που αντλήθηκαν, διαπιστώθηκε ότι το ΕΣΥ ήταν ανέτοιμο να αντιμετωπίσει μια τέτοια πανδημία, γεγονός που διόγκωσε τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα των ογκολογικών ασθενών με τις καθυστερήσεις στις εξετάσεις και στις θεραπείες. Ταυτόχρονα όμως, η έλλειψη ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς, αλλά και μητρώου νεοπλασιών, προκάλεσαν την πραγματοποίηση περιττών εξετάσεων, ενώ ενίσχυσαν και το πρόβλημα πρόσβασης των ασθενών στο σύστημα υγείας. Η έλλειψη ψηφιοποίησης των δεδομένων των ασθενών, δεν επιτρέπει την παρακολούθηση της διαδρομής του στο σύστημα υγείας, με αποτέλεσμα να μην συμπεριλαμβάνονται στα δεδομένα για τους ασθενείς, οι νοσηλείες από συννοσηρότητα ή οι νοσηλείες για επιπλοκές της νόσου, ενώ την ίδια στιγμή οι ασθενείς υποβάλλονται σε περιττές εξετάσεις.

Αναφερόμενος στις διαγνωστικές εξετάσεις ο κ. Καραϊτιανός επεσήμανε ότι υπάρχει πλέον σειρά βιοδεικτών και εξετάσεις μοριακού ελέγχου οι οποίοι έχουν προστεθεί στη θεραπευτική του καρκίνου, παρόλα αυτά, δεν έχει αυξηθεί ανάλογα και η χρηματοδότηση για την κάλυψη των εξετάσεων αυτών,  με αποτέλεσμα τα προβλήματα επάρκειας μέσων και διαγνωστικών εργαστηρίων. Το αυξημένο κόστος των εξετάσεων αυτών, έχει πολλές φορές επιπτώσεις και στη θεραπεία σοβαρά ασθενών που βρίσκονται σε τελικό στάδιο, εγείροντας θέματα ποιότητας στην περίθαλψη αυτών των ασθενών.

Σύμφωνα με τον καθ. Βοζίκη, υπάρχει ανάγκη σύγκλισης με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.

Ειδικά σε ότι αφορά την ακτινοθεραπευτική ογκολογία, ο κ. Βοζίκης τόνισε πως η σχετική μελέτη έδειξε ότι το εμπόδιο πρόσβασης ήταν πολύ μικρό, παρά το γεγονός ότι οι σχετικές υπηρεσίες παρέχονται μόνο σε επτά νομούς στη χώρα, οπότε οι ασθενείς αναγκάζονται να μετακινηθούν, κάτι που αποδείχθηκε ιδιαίτερα δύσκολο στην διάρκεια των μέτρων για την πανδημία. Την τελευταία πενταετία, έχει ανανεωθεί ο σχετικός εξοπλισμός, όμως χρειάζεται και η αντίστοιχη στελέχωση των ακτινοθεραπευτικών τμημάτων και η ολοήμερη λειτουργία τους, που ήταν αυτή που οδήγησε σε πληρότητα, από τις απογευματινές βάρδιες.

Ο αντιπρόεδρος της Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας Γιώργος Πισσάκας, σημείωσε πως η ολοήμερη λειτουργία των τμημάτων αύξησε το ωράριο λειτουργίας κατά 3,5- 4ώρες, χωρίς επιβάρυνση του ασθενή, με αποτέλεσμα η αναμονή να είναι μικρότερη των δύο μηνών, ενώ για ανακουφιστική θεραπεία, είναι πολύ λιγότερο. Όσο για τον νέο εξοπλισμό, δεν προκαλεί αυξημένη τοξικότητα στους γύρω ιστούς. Ο κ. Πισσάκας, υπογράμμισε ότι είναι πολύ σημαντικό να καταγράφονται τα δεδομένα στο φάκελο ασθενούς, γιατί είναι πάρα πολύ σημαντικό για τη σωστή θεραπεία να γνωρίζει ο γιατρός από τι προέρχεται μια επιπλοκή.

Στις μελέτες του Πανεπιστημίου Πειραιά, δεν καταγράφηκαν οι ιδιωτικές πληρωμές των ασθενών με καρκίνο. Σύμφωνα με την πρόεδρο της ΕΛΛΟΚ κ. Καίτη Αποστολίδου, οι καθυστερήσεις ωθούν τους ασθενείς στον ιδιωτικό τομέα, με αποτέλεσμα την οικονομική τους επιβάρυνση, πολλές φορές με καταστροφικές επιπτώσεις για τα νοικοκυριά.

Η περίθαλψη στη χώρας μας, σύμφωνα με την κ. Αποστολίδου, δεν λαμβάνει υπόψιν της το σύνολο των αναγκών του ασθενή. Η κάλυψη στα φάρμακα είναι 100% μόνο για τα ογκολογικά φάρμακα και όχι για το σύνολο των φαρμάκων που μπορεί να χρειαστεί ο ασθενής. Ταυτόχρονα, δεν λαμβάνεται μέριμνα για την απώλεια της εργασίας και την στήριξη που θα έπρεπε να παρέχει ο καρκινοπαθείς στα παιδιά του ή στους ηλικιωμένους γονείς του ή και στις δύο κατηγορίες οικογενειακών μελών, ανάλογα με την περίπτωση.

«Όλα αυτά οδηγούν σε δαπάνες που είναι πολύ μεγαλύτερες του 30%», υπογράμμισε η κ. Αποστολίδου.