Τι είναι το Σαχέλ για το οποίο «τσακώθηκαν» Τσίπρας και Μητσοτάκης – Ποιες στρατιωτικές επιχειρήσεις διεξάγει η Γαλλία

Μεγάλη συζήτηση στη Βουλή αναφορικά με την ελληνογαλλική συμφωνία έγινε για το Σαχέλ της Αφρικής μια εμπόλεμη ουσιαστικά ζώνη όπου η Γαλλία έχει στείλει γαλλικό στρατό. Μάλιστα η συμμετοχή ελληνικού στρατού σε τέτοιου τύπου γαλλικές αποστολές ήταν ένα από τα επιχειρήματα που επικαλέστηκαν τα τρία κόμματα που καταψήφισαν τη συμφωνία.

Τα 53 γαλλικά φέρετρα

Η συζήτηση δε, φορτίστηκε ακόμα περισσότερο από τις αναφορές του Αλέξη Τσίπρα για φέρετρα. «Είμαστε υποχρεωμένοι να στείλουμε Έλληνες στρατιώτες να πολεμήσουν στο Σαχέλ, όπου έχουν πεθάνει δεκάδες Γάλλοι στρατιώτες και σε αντάλλαγμα η Γαλλία δεν υποχρεούται καν να μας στηρίξει εκτός χωρικών μας υδάτων, όπου είχαμε κρίση πέρσι, ακόμα και αν έρθει τουρκικό ερευνητικό επτά ναυτικά μίλια ανατολικά της Κρήτης» είπε ο κ. Τσίπρας.

Πρόσθεσε ότι αυτό έρχεται σε μια περίοδο που η ίδια η Γαλλία έχει ανακοινώσει τη σταδιακή μείωση των μάχιμων δυνάμεων της, «γιατί τα τελευταία έξι χρόνια 53 φέρετρα με τη γαλλική σημαία ταξίδεψαν από την Αφρική».

Τέλος, επανέλαβε τις αιτιάσεις του για την πιθανή συμμετοχή ελληνικών δυνάμεων σε θέσεις μάχης στη ζώνη του Σαχέλ και επικαλέστηκε την απάντηση που είχε δώσει ο υπουργός Αμύνης σε ερώτηση που είχαν καταθέσει βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ στις 7 Μαΐου του 2021.

Κοινός ευρωπαϊκός τόπος

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υποστήριξε ότι δεν υπάρχει θέμα ελληνικής συμμετοχής σε τέτοιες στρατιωτικές αποστολές όπως τις περιέγραψε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και εγκάλεσε τον κ. Τσίπρα θυμίζοντας δηλώσεις του ως πρωθυπουργού για το ενδιαφέρον που πρέπει να έχει η Ευρώπη για το Σαχέλ της Αφρικής, ενώ χαρακτήρισε «άθλια» την αναφορά σε φέρετρα.

Μάλιστα ο Νίκος Δένδιας ανέφερε χαρακτηριστικά πως «ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα εμφανίζεται να διαρρηγνύει τα ιμάτια του, σαν η περίπτωση του Σαχέλ να είναι μια ιμπεριαλιστική επιχείρηση της αυτοκρατορικής νοοτροπίας της Γαλλίας, λες και το θέμα αυτό δεν ήταν ένα μόνιμο ζήτημα σε όλα τα Συμβούλια της ΕΕ και ότι είναι κοινός ευρωπαϊκός τόπος ότι το Σαχέλ είναι ένα μείζον πρόβλημα της ΕΕ, όπως άλλωστε έχει διατυπωθεί σε σειρά αποφάσεων των Συμβουλίων από το 2019 υπό την παρουσία του Αλέξη Τσίπρα. Ο υπουργός Εξωτερικών μάλιστα ανέφερε πως η ελληνική πλευρά δεν είχε καταγράψει και επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ «ποτέ σε αυτά τα ζητήματα ελληνικό αντίλογο. Αντιθέτως!».

Νότια της ερήμου Σαχάρα

Τι είναι όμως το Σαχέλ που φόρτισε τόσο πολύ τη συζήτηση στη Βουλή για την ελληνογαλλική συμφωνία;

Το Σαχέλ είναι η στεπική λωρίδα γης νότια της ερήμου Σαχάρα στην Αφρική που διασχίζει ουσιαστικά οχτώ χώρες. Πρόκειται -από τα ανατολικά προς τα δυτικά της Αφρικής- για τις: Μπουρκίνα Φάσο, Μαυριτανία, Μάλι, Νίγηρα, Νιγηρία, Τσαντ, Σουδάν και Ερυθραία.

Το Σαχέλ αποτελεί τη μεταβατική ζώνη μεταξύ της Σαχάρας και της σαβάνας, καθώς και το βορειότερο τμήμα της λεγόμενης υποσαχάριας Αφρικής. Χωρίζεται σε τρεις υπό-λωρίδες.

Από νότια προς βόρεια έχει ως εξής:

1. Τη Σουδανο-Σαχελιανή ζώνη, τη νοτιότερη υπολωρίδα του Σαχέλ, που έχει την όψη βλάστησης που μοιάζει μ’ αυτήν των «σουδανικών» σαβανών της δυτικής και κεντρικής Αφρικής, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το τεράστιο Μπαομπάμπ, ένα απ’ τα κυριότερα αντιπροσωπευτικά «σαβανικά» είδη δέντρου, ακακίες και άλλα δένδρα και τέλος με την ύπαρξη μεσαίου ύψους χλόης.

2. Την καθαρά Σαχελιανή ζώνη, την μεσαία υπολωρίδα δηλαδή, με τα πιο αντιπροσωπευτικά στεππικά τοπία του είδους Σαχέλ, με κάποια ύπαρξη αραιής και χαμηλής δενδρώδους βλάστησης κυρίως με ακακίες αλλά και άλλα δέντρα που είναι χαρακτηριστικά μόνο στο Σαχέλ, αλλά με χαμηλότερη ή και μηδαμινή χλόη στο έδαφος, ειδικά κατά την περίοδο της ξηρασίας και τέλος με ακανθώδεις θάμνους και φοίνικες Ντουμ.

3. Τη Σαχαρο-Σαχελιανή ζώνη, την βορειότερη και πιο ερημική υπολωρίδα του Σαχέλ, που γειτνιάζει με την έρημο Σαχάρα και που εμφανίζει όψεις περισσότερο όμοιες με εκείνη, με εξαίρεση την αρκετά αραιή χαμηλή βλάστηση με ακανθώδεις θάμνους, κάποιους Φοίνικες Ντουμ ή οάσεις με χουρμαδιές και ορισμένα ποώδη και αγρωστώδη είδη φυτών.

Το Σαχέλ ουσιαστικά είναι μια ζώνη που συνδέει τη κεντρική με τη βόρεια Αφρική (Μαγκρέμπ) όπου η Γαλλία έχει στρατηγικά οικονομικά συμφέροντα, καθώς εκεί δραστηριοποιούνται γαλλικοί επιχειρηματικοί κολοσσοί και γι’ αυτό άλλωστε το Παρίσι έρχεται σε αντιπαράθεση με την Άγκυρα.

Δύο στρατιωτικές επιχειρήσεις

Δεν είναι τυχαίο ότι η Γαλλία με το πρόσχημα τον πολέμου κατά των ισλαμιστών βρίσκεται σε πόλεμο στην περιοχή αυτή από το 2013. Είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική εμπλοκή της Γαλλίας εκτός γαλλικής επικράτειας από την εποχή του πολέμου στην Αλγερία και αφορά πάνω από 5.000 Γάλλους στρατιωτικούς.

Η αφορμή ήταν η δράση ενόπλων οργανώσεων στο Μάλι, όμως η τότε γαλλική κυβέρνηση εκτίμησε ότι υπήρχε κίνδυνος συνολικότερης εμφάνισης ισλαμιστικών «τζιχαντιστικών» οργανώσεων στο Σαχέλ, ουσιαστικά να δημιουργηθεί μια κατάσταση στην Αφρική ανάλογη με αυτή του Αφγανιστάν στην κεντρική Ασία.

Σύμφωνα με τα όσα είπε ο πρωθυπουργός, στην περιοχή του Σαχέλ υπάρχουν δύο στρατιωτικές επιχειρήσεις. Η αμιγώς γαλλική επιχείρηση Barkhane με στρατιωτική ισχύ σημαντική, η οποία εμπλέκεται σε εχθροπραξίες, πρωτίστως με ισλαμιστικές οργανώσεις και υπάρχει και άλλη μία, η Task Force Takuba, η οποία έρχεται και παρέχει υποστήριξη στη συνολική Γαλλική παρουσία στο Σαχέλ.

Στη δεύτερη αυτή επιχείρηση συμμετέχουν το Βέλγιο, η Δανία, η Εσθονία, η Ιταλία, η Νορβηγία, η Σουηδία, η Τσεχία και συμμετέχουν υποστηρικτικά στις Γαλλικές επιχειρήσεις.

Το καλοκαίρι ο Πρόεδρος Μακρόν ανακοίνωσε ότι η Γαλλία θα ήθελε να υπάρξει μεγαλύτερη διεθνής συνεργασία στις επιχειρήσεις στο Σαχέλ για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, θέτοντας ταυτόχρονα και έναν στόχο μείωσης του όγκου των γαλλικών δυνάμεων που επιχειρούν στην περιοχή.