Προσαρμογή

Στα μέσα της οικονομικής κρίσης της περασμένης δεκαετίας, οι ξένοι έλεγαν ότι η χώρα θα ανακάμψει επενδυτικά όταν θα επενδύσουν πρώτα οι έλληνες επιχειρηματίες. Οι ξένοι θα ακολουθούσαν όταν πρώτα αυτοί, οι δυναμικοί ελληνικοί επιχειρηματικοί όμιλοι θα εμπιστεύονταν ξανά τη χώρα τους. Αυτό δεν έγινε σε κανένα στάδιο των μνημονίων. Δεν έγινε λόγω του εχθρικού στις επενδύσεις κλίμα που είχε δημιουργήσει ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε στο τέλος των μνημονίων. Γίνεται όμως τώρα. Γίνεται γρήγορα, επιθετικά, σχεδόν σαν να μην υπάρχει αύριο. Κάθε μέρα εξαγγέλλεται και ένα ακόμα μεγάλο επενδυτικό σχέδιο που θα αναπτυχθεί εδώ στην Ελλάδα και θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Δεκάδες δισεκατομμύρια κινητοποιούνται. Βγαίνουν ξανά χρήματα από «τσέπες» επιχειρηματιών και ταμεία επιχειρήσεων. Συγχρηματοδοτούνται από τις τράπεζες που διψούν για τη χρηματοδότηση βιώσιμων επιχειρήσεων. Συμμετέχει και το πλατύ επενδυτικό κοινό μέσω ομολογιακών εκδόσεων. Εκμεταλλεύονται και το άφθονο χρήμα, άνω των 80 δισ. που έχει προς διάθεση από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους ο προϋπολογισμός. Ακόμα και μεγάλοι διεθνοποιημένοι ναυτιλιακοί όμιλοι που είναι εισηγμένοι σε ξένα χρηματιστήρια, εμπιστεύονται την ελληνική οικονομία για τις εκδόσεις τους. Θέλουν να συνδέσουν το μέλλον τους με τη νέα δυναμική εποχή που ξεκινά.

Οσοι αναρωτιέστε ποιο θα είναι το μέλλον αυτού του τόπου τα επόμενα χρόνια και δυσπιστείτε ως προς τις προοπτικές, καλά θα κάνετε να αλλάξετε άποψη. Η «έκρηξη» επενδύσεων δεν θα αλλάξει απλά τη χώρα καλύπτοντας το επενδυτικό κενό της προηγούμενης δεκαετίας, αλλά θα φέρει την οικονομία μας πολύ κοντά στη μετά πανδημική θέση εκκίνησης και των υπόλοιπων δυτικών οικονομιών. Το περιβάλλον που θα δημιουργηθεί, θα έχει μετά βεβαιότητας καλύτερες αμοιβές, περισσότερες δυνατότητες εργασιακής αποκατάστασης, βελτίωση του βιοτικού επιπέδου της μέσης ελληνικής οικογένειας και αύξηση του εθνικού πλούτου.

Προφανώς θα έχει και πολλές προκλήσεις. Η βελτίωση των δεξιοτήτων θα είναι ίσως η κορυφαία. Ειδικά των μακροχρόνια άνεργων. Μια άλλη πρόκληση είναι, παρά τη δαιμονοποίησή της, η ανάγκη συγχωνεύσεων κάθε είδους. Το μέγεθος μετράει για τις υπερχρεωμένες στα όρια της κατάρρευσης επιχειρήσεις. Αυτό είναι εύκολα κατανοητό. Αυτό που δεν έχει γίνει ακόμα σαφές σε όλους, είναι ότι οι συγχωνεύσεις θα πρέπει να αφορούν και τις υγιείς οικονομικά επιχειρήσεις, καθώς το νέο επιχειρηματικό περιβάλλον θα είναι δυναμικό, αλλά και περίπλοκο.

Το θέμα συνδέεται με την τρίτη πρόκληση που είναι η μεγάλη αλλαγή που πρέπει να κάνουν και οι ελληνικές επιχειρήσεις. Να αναπτυχθούν, μεγαλώνοντας και υιοθετώντας όμως ταυτόχρονα τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια λειτουργίας, τα περίφημα ESG. Στα πρότυπα της ενεργειακής μετάβασης που όλους μας ταλαιπωρεί, για τις επιχειρήσεις το καινούργιο μεγάλο μυστικό είναι οι όροι «Περιβάλλον – Kοινωνία – Διακυβέρνηση» (Εnvironmental – Social – Governance). Μόνο όσες επιχειρήσεις λειτουργούν βάσει αυτών των κριτηρίων θα μπορούν να δανείζονται περισσότερα και να πληρώνουν λιγότερα απ’ όσο θα τους επέτρεπε η οικονομική τους θέση και η πιστοληπτική τους αξιολόγηση.

Αντίστοιχα όσοι δεν τα έχουν, η πρόσβασή τους σε δανεισμό θα είναι μικρότερη και το κόστος του χρήματος ακριβότερο. Το στοίχημα για τις χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις είναι μεγάλο. Αυτή τη φορά δεν θα αρκεί να έρθουν καλύτερες οικονομικά μέρες για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν, θα πρέπει και οι ίδιες να προσαρμόσουν στα νέα δεδομένα τις λειτουργίες τους και οι επιχειρηματίες τους εαυτούς τους…