Κοροναϊός – Η πανδημία της ορφάνιας – Μιά νέα γενιά παιδιών χωρίς γονείς

Η ορφάνια από τον κοροναϊό, που ήταν το φάντασμα πάνω από τις μικρές κοινότητες όπου όλα είναι ορατά και αισθητά, δεν υπάρχει πλήθος και βοή να παρασύρει την παιδική δυστυχία, αποτυπώθηκε στα επιστημονικά συγγράματα ως ένα από τα χειρότερα στίγματα.

Αναφέρθηκε εκτενώς σε αυτή τη νέα κατάσταση το απόγευμα της Δευτέρας, η πρόεδρος της Επιτροπής Εμβολιασμού, Μαρία Θεοδωρίδου, λέγοντας πως «μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε σε συνεργασία του CDC και πολλών επιφανών πανεπιστημίων έδειξε πως ο κοροναϊός  πέρα από τα προβλήματα που προκαλεί στον οργανισμό, προκαλεί και «ορφάνια».

Ενα στα 500 παιδιά

Η μελέτη με τίτλο «Η ορφάνια από τον Covid», έδειξε μεταξύ άλλων ότι «σε κάθε τέσσερις  θανάτους ενηλίκων, ένα παιδί χάνει το γονιό του». Η Μ. Θεοδωρίδου, συνέχισε λέγοντας πως τα παιδιά που έμειναν ορφανά «θα φέρουν αυτό το ανεπούλωτο τραύμα για τις επόμενες γενεές, ενώ το βαρύτερο τίμημα αφορά σε παιδιά των ευάλωτων ομάδων».

Γενικά, ένα στα 500 παιδιά στις ΗΠΑ έχουν ορφανέψει ή χάσει παππού, γιαγιά, επιμισμένους με τη φροντίδας τους λόγω της COVID-19.

Διαβάστε επίσης: Κοροναϊός – Καινοτόμο υλικό εξουδετερώνει βιολογικές και χημικές απειλές

Καμία χώρα, όσο προηγμένη και κοινωνικά θωρακισμένη κι αν είναι, δεν κατάφερε να προστατέψει τα παιδιά της από την ορφάνια.

Πόσα και πόσα τέτοια περιστατικά δεν συνέβησαν στην Ελλάδα; Πόσες μητέρες, γιαγιάδες, παπούδες δεν χάθηκαν αφήνοντας πίσω παιδιά με ακατέργαστους ακόμη χαρακτήρες, στα οποία δεν επιτράπηκε να πουν το τελευταίο αντίο μήπως και κολλήσουν και τα ίδια τη μόλυνση.

Βίαιη αλλαγή

Στα δύο χρόνια της πρωτοφανούς υγειονομικής κρίσης, υπολογίζεται πως 1,6 δισ. παιδιά και έφηβοι σε όλο τον κόσμο, υπέστησαν πρωτόγνωρες αλλαγές στη ζωή τους.

Η πρώτη αντιπροσωπευτική μελέτη στη Γερμανία έδειξε πως τα 2/3 των εφήβων είχαν επιβαρυνθεί ψυχικά, παρουσιάζοντας χαμηλότερη ποιότητα ζωής, περισσότερα προβλήματα ψυχικής υγείας (κυρίως τύπου άγχους) συγκριτικά με την προ πανδημίας περίοδο.

Είναι γεγονός ότι σήμερα, την ίδια ώρα που λοιμωξιολόγοι και επιδημιολόγοι εκπέμπουν «σήμα κινδύνου» για τη νέα επιδημία ασθενών λόγω της μακράς Covid (γνωστή και ως σύνδρομο long Covid), οι ψυχίατροι εμφανίζονται ανήσυχοι για τις ψυχικές «πληγές» που έχουν (ξανα)ανοίξει ή θα… αιμορραγήσουν στο μέλλον λόγω της πανδημίας.

Στην Ελλάδα

Ο κ. Γεράσιμος Α. Κολαΐτης, καθηγητής Παιδοψυχιατρικής σημειώνει στα ΝΕΑ ότι μελέτη της Πανεπιστημιακής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής, στο ΓΝΠ «Η Αγία Σοφία», στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, σε πανελλήνιο δείγμα παιδιών, εφήβων και των οικογενειών τους, έδειξε υψηλότερη – συγκριτικά με τα προ πανδημίας επίπεδα – επιβάρυνση σε προβλήματα συναισθήματος, συμπεριφοράς, με συνομηλίκους, καθώς και χαμηλότερες θετικές κοινωνικές συμπεριφορές.

Παράγοντες που σχετίζονταν με χειρότερη ψυχική υγεία των ανηλίκων ήταν το φύλο (κορίτσια), η μεγαλύτερη ηλικία, το χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο της οικογένειας, η απώλεια εργασίας των γονέων, το στρες λόγω των περιορισμών της κυκλοφορίας, η ανησυχία για μέλος της οικογένειας που νόσησε, καθώς και η σωματική και ψυχική υγεία των γονέων. Η πανδημία φαίνεται να αποτελεί πρόκληση για τις οικογένειες αφού βρέθηκαν υψηλά ποσοστά (41%) οικογενειακής δυσλειτουργίας.

Να αναστοχαστούμε

Ανατυπώνοντας τα λόγια της καθηγήτριας Ψυχιατρικής, Μαρίνας Οικονόμου-Λαλιώτη, «είναι αρκετά νωρίς για να μιλήσει κανείς για τις αλλαγές που η πανδημία θα επιφέρει σε βαθύτερο επίπεδο του εαυτού, ωστόσο δεν μπορεί παρά να υπάρχουν αχτίδες ελπίδας που θα προβάλλουν έστω αχνά και διστακτικά.

Οι κραδασμοί, ψυχικοί και κοινωνικοί, μπορεί να αποτελέσουν μια ευκαιρία για να αναστοχαστούμε, να επαναπροσδιοριστούμε, να επενδύσουμε στην ουσία των σχέσεων και στις πραγματικές αλήθειες και αξίες της ζωής.

Να βγάλουμε στην επιφάνεια το υγιές κομμάτι του εαυτού μας, να κινητοποιήσουμε μηχανισμούς προσαρμογής και αντιμετώπισης, μηχανισμούς εναισθησίας και αυτοεπίγνωσης αλλά και μηχανισμούς «ενσυναίσθησης» και «φιλαλληλίας».