«Ντροπή τους» – Ο Αιμίλιος Χειλάκης κατακεραυνώνει τους θύτες σεξουαλικών εγκλημάτων

Ο Αιμίλιος Χειλάκης σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί φέτος στην παράσταση Προδοσία στο Θέατρο Βρετάνια. Στο πλευρό του η σύζυγός του Αθηνά Μαξίμου και ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος.

Πρόκειται για την ιστορία τριών ανθρώπων που προδίδουν και προδίδονται. Προδίδουν τους συντρόφους τους, τον γάμο τους, τη φιλία τους, τον εαυτό τους, τα ιδανικά τους
και τα πιστεύω τους.

Το έργο πρόλαβε να ανέβει μόνο για λίγες παραστάσεις την περσινή θεατρική σεζόν με τον Λάκη Λαζόπουλο να πρωταγωνιστεί μαζί με το ζευγάρι. Προσωπικό θέμα υγείας του ηθοποιού έφερε την αντικατάστασή του και τον Λάζαρο Γεωργακόπουλο στη σκηνή του Βρετάνια.

Ο Αιμίλιος Χειλάκης λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα της παράστασης μίλησε στο in.gr για την «Προδοσία», το ελληνικό #metoo στο θέατρο αλλά και τις γυναικοκτονίες.

Στην αρχή της κουβέντας ζητάω ένα πρώτο σχόλιο για την αντικατάσταση του Λάκη Λαζόπουλου. «Όταν πρόκειται για θέμα υγείας τα πάντα παύουν» αναφέρει ο Αιμίλιος Χειλάκης σεβόμενος απόλυτα την ανάγκη του ηθοποιού για ξεκούραση με σκοπό να ανακτήσει τις δυνάμεις του.

Μίλησε μας για την «Προδοσία» του Χάρολντ Πίντερ

Πρόκειται για μια νέα παράσταση. Νέα ενέργεια από έναν εξαίρετο ηθοποιό ο οποίος λέγεται Λάζαρος Γεωργακόπουλος. Μπορεί να τον πειράξει αυτό που θα πω αλλά έχω μεγαλώσει μαζί του (γέλια). Τον αγαπάω πολύ, τον θαυμάζω. Έχουμε παίξει άλλη μια φορά μαζί στο μακρινό 1999 στον Μακμπέθ του Γιάννη Χουβαρδά στο Αμόρε. Μουσική τότε έχει γράψει ο Δημήτρης Καμαρωτός που τον έχουμε μαζί μας και εδώ. Είναι ευτυχής συνάντηση γιατί αποδεικνύεται ότι η Προδοσία είναι ένα έργο πολύ φίλιο για πρωταγωνιστές. Θέλει ανθρώπους που δεν φοβούνται και δεν ντρέπονται. Που ξέρουν ότι η ύπαρξη τους στη σκηνή σημαίνει κάτι. Και ο Λάζαρος είναι ένας τέτοιος ηθοποιός. Μπορεί το σκηνικό να είναι το ίδιο και τα πατήματα τα ίδια αλλά έχουμε την αγωνία της πρεμιέρας.

Που έγκειται η προδοσία των ηρώων;

Η προδοσία είναι διαρκής και στις έμφυλες σχέσεις και στις σχέσεις που έχει ο καθένας με τον εαυτό του και σε ότι λέγεται φιλική ή κοινωνική σχέση. Ο ψεύτης κρύβει κάποια αδυναμία του. Και είναι και οι τρεις πολύ αδύναμοι άνθρωποι. Αν ήταν θαρραλέοι θα είχαν ειπωθεί τα πράγματα από την αρχή. Σε μια διάρκεια εννέα ετών βλέπουμε τρεις ανθρώπους που κατά καιρούς μαθαίνουν κάτι για τη μεταξύ τους σχέση και ποτέ κανείς δεν το ομολογεί. Το αφήνει απλώς να υπάρχει.

Η ανάποδη αφήγηση από το τέλος της ιστορίας προς την αρχή που αποσκοπεί;

Η αφήγηση είναι μια ιδέα, αφηγούμαστε ιστορίες σε μια χρονολογική σειρά για να συνεννοηθούμε. Υπάρχει όμως στην τέχνη η φόρμα. Όταν δημιουργείς μια φόρμα και με βάλεις από την αρχή σε αυτή, εγώ θα την ακολουθήσω. Είτε παιζόταν σε ευθεία γραμμή είτε αντίστροφα χρονολογικά, όπως το βλέπουμε τώρα, θα παθαίναμε ακριβώς το ίδιο. Τώρα ξέρουμε τι έχει συμβεί και βλέπουμε πώς όλο αυτό έχει δημιουργηθεί. Αυτό είναι ένα από τα συστατικά της αρχαίας τραγωδίας. Στην αρχαία τραγωδία δεν μαθαίνουμε τον μύθο. Στην δημοκρατία της Αθήνας τον 5ο πχ αιώνα ήξεραν τον μύθο και απολάμβαναν τον τρόπο που ο κάθε ποιητής επέλεγε να τον αφηγηθεί. Το σασπένς που έχουν οι αρχαίο μας τραγικοί είναι ίδιον της αφήγησης. Όταν ξέρεις τους μύθους, θαυμάζεις τον τρόπο που αποκαλύπτονται. Ξέρουμε το τέλος και βλέπουμε πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο. Τι σασπένς έχει; Γιατί δεν είπε κανείς τίποτα. Αυτή είναι η μεγάλη προδοσία.

Ποιος προδίδει περισσότερο από τους τρεις;

Είναι ισοσκελές το τρίγωνο. Λίγο παραπάνω προδίδει το ζευγάρι.

Θα μπορούσες να είσαι ένας από τους τρεις;

Όλοι έχουμε υπάρξει ένας από τους τρεις. Κάποια στιγμή στη ζωή μας πάντα έχουμε υπάρξει τα τρίτα πρόσωπα. Ακόμα και σε μια φιλική σχέση όχι απαραίτητα ερωτική. Είναι ένα έργο που δείχνει την τριαδική μορφή του ανθρώπου, όχι με την θρησκευτική αλλά με την κοινωνική του διάσταση. Θα βρούμε όλοι κομμάτια του εαυτού μας. Θα αναγνωρίσουμε και κάτι που λείπει πολλές φορές. Ότι χιούμορ δεν είναι να σου ρίξω μια σφαλιάρα και να γελάσω, αλλά να φάω μια σφαλιάρα και να γελάσω. Βλέπεις ανθρώπους να αυτοσαρκάζονται τρομερά την ώρα που ανακαλύπτουν ότι έχουν προδοθεί. Το έργο έχει κρατήσει την μικρότητα του ανθρώπου. Που άλλοι τη σπουδάζουν και προσπαθούν να την κάνουν κάτι. Να έχει μια μεγαλοσύνη το αποτύπωμά τους και άλλοι προσπαθούν να την κρύψουν και γίνονται φασισταριά. Νομίζουμε πώς αν ενωθούμε έναντι κάποιου εχθρού φανταστικού γινόμαστε μεγαλύτεροι αντί να σκεφτούμε ότι πρέπει πρώτοι εμείς να προτάξουμε τα στήθη μας απέναντι στο κακό που έρχεται και κάποιοι άλλοι θα έρθουν μαζί μας να μας ακολουθήσουν.

Ποιος ο ρόλος της αλήθειας στην πλοκή του έργου;

Η αλήθεια θριαμβεύει από την αρχή σε αυτό το έργο αλλά μετά καταλαβαίνεις για ποιο λόγο τόσα ψέματα.

Κρύβουν την αλήθεια και από τον εαυτό τους;

Αυτή είναι η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου (γέλια). Στη δική μας την παράσταση είμαστε πάντα και οι τρεις επί σκηνής. Ακόμα και στη σκηνή των δύο και ο τρίτος κάπου είναι. Σαν να θυμάται και αυτός κάτι που μπορεί να μην έχει δει αλλά ή ξέρει ότι έχει συμβεί ή ξέρει ότι κάποτε ειπώθηκε. Το αφηγηματικό θέατρο σου περιγράφει τι έχει συμβεί. Μας βοηθάει ότι κάθε ένας ξέρει τι έχει ειπωθεί απλώς τώρα βρισκόμαστε εδώ για να το πούμε και σε εσάς.

Πώς είναι να ανεβάζεις τον Οθέλλο και την ίδια στιγμή υποθέσεις γυναικοκτονίας να συγκλονίζουν το πανελλήνιο;

Θα στο πω αλλιώς. Πώς είναι να έχεις σκηνοθετήσει μια παράσταση ξέροντας μέσα σου ότι θέλεις να μιλήσεις με ένα τεράστιο έργο για το πώς ο διαφορετικός αδικεί τον εαυτό του και σκάνε όλα αυτά. Και σκάβεις μετά να δεις τι είναι γυναικοκτονία. Είναι ένας όρος που εγώ αποδέχομαι. Αυτός ο μικρός άνθρωπος αντί να μπορέσει να αντιληφθεί το μεγαλείο του ανθρώπου που σκοτώνει, το σκοτώνει για να μην υπάρχει. Δεν λέω ότι υπάρχουν διάβολοι που σκότωσαν άγιους. Υπήρχαν άνθρωποι που νόμιζαν, μέσα από την παιδεία τους, ότι είναι πραγματικά μεγαλύτεροι, υψηλότεροι σε βαθμό κύρους από κάποιους άλλους. Είναι θέμα εξουσίας, είναι πατριαρχικό το θέμα. Που έχει μέσα του τη λέξη αρχή.

Η βιαιότητα έχει κάποιες βαθμίδες. Όλο οι άνθρωποι είμαστε βίαιοι. Κάποιο μπορεί στο λόγο. Η βιαιότητα όμως δεν πρέπει να φτάνει σε φόνο. Το πιο βίαιο που μπορείς να κάνεις είναι να τον διώξεις και να μην του κάνεις κακό. Αυτοί οι δολοφόνοι το κάνουν λόγω της διαφορετικότητάς τους. Είτε προς το χαμηλό είτε προς το ψηλό. Το πώς αναλαμβάνει ο διαφορετικός την διαφορετικότητά του είναι το ζήτημα.

Γιατί έχεις «εγκαταλείψει» το σινεμά;

Έχω να κάνω ταινία 21 χρόνια. Είχα έντεκα χρόνια να κάνω τηλεόραση. Δεν μου αρέσει πολύ η κάμερα. Ξέρω να χρησιμοποιώ το μέσο αλλά δεν το αποζητάω. Στις Μέλισσες πήγα για τον Λευτέρη Χαρίτο που μου πρότεινε και ήξερα ότι είναι ένας εξαιρετικός καλλιτέχνης.

Τόσα χρόνια δεν σου πρότειναν κάτι αξιόλογο στην τηλεόραση;

Η μυθοπλασία γινόταν πρόχειρα για κάποια χρόνια. Ένιωθα ότι αδικούνται όλοι οι καλλιτέχνες. Από τους ηθοποιούς μέχρι τους μοντέρ. Δεν ήταν οι άνθρωποι περήφανοι για το αποτέλεσμα αλλά έπρεπε κάπως να ζήσουν. Εγώ δεν είχα αυτή την ανάγκη.

Πάντα στη σκηνή με την Αθηνά Μαξίμου;

Με την Αθηνά είμαστε ανσαμπλ. Αν είμαστε δύο ηθοποιοί που έχουν συνεργαστεί και τα πάνε καλά γιατί να το χάσεις; Δεν είμαστε απλώς σύζυγοι. Ξέρω τη στιγμή που θα συμβεί πώς θα το διαχειριστούμε. Πώς θα λειτουργήσουν οι άνθρωποι μεταξύ τους για να πάνε όλα καλά. Δεν είναι μόνο η Αθηνά σε αυτό. Είναι όλη η ομάδα. Όταν πας να πιαστείς με κάτι μεγάλο θέλεις να έχεις ασφάλεια.

Πληγώθηκε το θέατρο από τις καταγγελίες σε βάρος διάσημων σκηνοθετών;

Το θέατρο είναι ένας μεγάλος ελέφαντας και εμείς είμαστε μυρμήγκια, όσο και να το τσιμπάμε το πολύ πολύ να του κάνουμε απολέπιση. Είναι πολύ μεγάλο ως ανάγκη για να μπορέσουμε να το τραυματίσουμε εμείς. Οι άνθρωποι που δουλεύουμε στο θέατρο είμαστε άνθρωποι με αδυναμίες και ανάγκες. Και υπάρχουν και άνθρωποι που όλα αυτά τα χρησιμοποιήσαν εναντίον μας και υπέρ τους. Ντροπή τους. Τώρα πια θα σκεφτούν δύο και τρεις φορές να το ξανακάνουν. Είναι λίγο παραπάνω δυνατοί οι νέοι άνθρωποι. Γιατί αυτά είναι λίγο σαν τα φυσικά φαινόμενα. Θα ξεχαστεί σε μερικά χρόνια, σε 50-60 θα ξαναγεννηθούν τέτοια τέρατα και σε 100 χρόνια θα έχουμε ανάγκη ξανά να καθαρίσει το τοπίο. Άνθρωποι που έχουν στο μυαλό τους να διαπράξουν «εξουσία» με αυτόν τον τρόπο θα το σκεφτούν πάρα πολύ γιατί τώρα πια μπορούμε να είμαστε και εμείς πιο βίαιοι με τους ανθρώπους που είναι βίαιοι.

Η απαξίωση του κοινού είναι η τιμωρία τους;

Είναι σίγουρη μεγάλη τιμωρία. Νομίζω πώς έχει καταστρατηγηθεί η εμπιστοσύνη με τον κόσμο και όταν έχεις στηρίξει την καριέρα σου σε αυτή τη σχέση, δεν δημιουργείται ξανά. Αυτή είναι η μεγαλύτερη τιμωρία τους.

Είναι προδοσία και για εσάς που συνεργαστήκατε στενά μαζί τους;

Προδοθήκαμε βάναυσα σε σχέση με τα πράγματα που είχαμε πιστέψει για αυτούς. Είμαι 33 χρόνια στη δουλειά, γνωριζόμαστε μεταξύ μας. Το σημαντικότερο και αυτό που με κάνει πολύ ευτυχισμένο είναι ότι ο κόσμος έχει μεγαλύτερη ανάγκη από εμάς τους επαγγελματίες να βρεθεί στο θέατρο. Η ανάγκη του κόσμου να βρεθεί μαζί με άλλους και να βλέπει μια ιστορία μπροστά του είναι τεράστια. Αυτό είναι εκκλησίασμα και αυτό πρέπει να διαφυλάξουμε. Και όχι να θεωρούμε ότι όντας μέσα σε αυτό το εκκλησίασμα γλιτώνεις από τους δαίμονες και τους διαβόλους και δεν σε αγγίζει τίποτα.