Οι τρεις εποχές διεθνισμού του ΣΥΡΙΖΑ

Αν όπως στο Goodbye Lenin ένα μέλος του παλιού ΣΥΝ ξυπνούσε σήμερα μετά από πολύχρονο κώμα και έβλεπε την Ολομέλεια της Βουλής που συζήτησε την Πέμπτη την ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία, πιθανώς θα μπερδευόταν αρκετά με τη μετεξέλιξή του κόμματός του (ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ). Και μπορεί η θέση της Κουμουνδούρου για τα νέα όπλα και τον νέο κόσμο να ομοίαζε την Πέμπτη, δια στόματος Αλέξη Τσίπρα, με παλιότερες διεθνιστικές του τοποθετήσεις, η διαδρομή όμως ως εδώ για τον ΣΥΡΙΖΑ έχει κύκλους και μεταβολές.

Το όχι στη Συμφωνία, θα έλεγε ένας ψύχραιμος παρατηρητής είναι ο συγκερασμός δύο βασικών δεδομένων του κόμματος του Αλέξη Τσίπρα: ενός παλιάς κοπής διεθνισμού του πάλαι κόμματός του και ενός ρεαλισμού της Αποτροπής που επέφερε η κυβερνητική πείρα τεσσάρων ετών του επίσης πάλαι μικρού κόμματος της Αριστεράς. Ακτινογραφώντας την ομιλία Τσίπρα στη Βουλή, είναι ανάγλυφος αυτός ο δυισμός ή η «σύνθεση» θα έλεγε κάποιος πιο καλοπροαίρετος.

Από τον ΣΥΝ στα Μνημόνια 

Ας πάμε πολύ πίσω, στα χρόνια που ο ΣΥΝ ήταν κόμμα διαμαρτυρίας αν και επιδραστικό στο κομμάτι των ιδεών. Η αρχή του διεθνισμού ήταν διάχυτη και βαλλόμενη από τους πολιτικούς αντιπάλους του ως ενός είδους «εξωτικού κοσμοπολιτισμού». Και μετά ήλθαν οι μέλισσες του Μνημονίου. Ο Χώρος Διαλόγου Κοινής Δράσης για την Αριστερά, το πρόπλασμα του ΣΥΡΙΖΑ. Ο νέος Αλ. Τσίπρας. Και τα πάνω κάτω στο πολιτικό σκηνικό. Η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ απ’ το 2015, γείωσε τον χώρο και αυτό ήταν και αιτία για καυστική κριτική αφού απ’ τα «Go Back Madame Merkel» και τα «Ενας είναι ο εχθρός ο ιμπεριαλισμός» φτάσαμε στις συμμαχίες με το Ισραήλ και τις φωτογραφίες με τους ηγέτες των χωρών του ΝΑΤΟ. Στο όνομα ενός νέου ρεαλισμού, που ο Τσίπρας και οι σύντροφοί του θα ήθελαν να συνδυαζόταν με ένα είδους ριζοσπαστισμό, οι θέσεις του κόμματος μεταβλήθηκαν. Αν και αυτό δεν έγινε ανώδυνα στο εσωτερικό του, ούτε στον τρόπο που προσλάμβανε τις αλλαγές το εκλογικό κοινό.

«Ναι» μεν αλλά τελικά «όχι»

 Και σήμερα φτάσαμε στο όχι στην ελληνογαλλική συμφωνία. Την ίδια εβδομάδα που ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ συμμετείχε ενεργά στην προπαρασκευαστική σύνοδο των Ευρωσοσιαλιστών στη Λιουμπλιάνα, έστω ως παρατηρητής ή ως «επίδοξος γεφυροποιός» της Αριστεράς και των Σοσιαλιστών. Μια στάση που είχε τη δική της περιπέτεια. Αρχικά εξάλλου, στρατηγικά θετική είχε βρει τη συμφωνία ο ΣΥΡΙΖΑ, μόλις αυτή ανακοινώθηκε και μετά τη συνάντηση Μακρόν – Μητσοτάκη. Ηλθε όμως η προπερασμένη Παρασκευή. Και η συνεδρίαση του Πολιτικού Κέντρου του ΣΥΡΙΖΑ (ο πρωινός καφές του κόμματος αλλά με θεσμικά χαρακτηριστικά άτυπου οργάνου). Εδώ ο Αλέξης Τσίπρας ανέλυσε τη νέα επεξεργασμένη θέση του κόμματος που απείχε πια απ’ το άκοπο ναι και προχωρούσε σε κριτική πάνω σε συγκεκριμένα εδάφια της συμφωνίας. Αυτό επικυρώθηκε στην κοινή συνεδρίαση της ΚΟ και του Πολιτικού Συμβουλίου του κόμματος που έγινε την περασμένη Δευτέρα. Εδώ ο Αλέξης Τσίπρας επισημοποίησε το όχι στη συμφωνία με κριτική σε τρία σημεία – σχηματικά που θα τα επαναλάμβανε την Πέμπτη στην Ολομέλεια πιο αναλυτικά.

Με σκληρή θέση

Η νέα στάση, ερμηνευόταν από συνομιλητές του ως αποτέλεσμα ωρίμανσης και πείρας ενός ηγέτη και ενός κόμματος που είναι δυνητικός κυβερνητικός πόλος. Η κυβέρνηση, δια στόματος του κ. Οικονόμου, αντέδρασε οξύτατα, όπως οξύτατα μίλησε ο Πρωθυπουργός στην Ολομέλεια, επίσης κατά του ΣΥΡΙΖΑ. «Θέλετε συναίνεση σε αλόγιστες εξοπλιστικές δαπάνες που μας γυρίζουν σε άλλες εποχές και απειλούν τη δημοσιονομική πορεία της χώρας; Συναίνεση σε μια λάθος κατεύθυνση στην εξωτερική μας πολιτική; Συναίνεση στο λάθος δεν θα δώσουμε», είπε ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του, ικανοποιώντας και την πιο σκληρή πτέρυγα του κόμματος που έβλεπε από την αρχή με πάγια αντίρρηση τη συμφωνία, ενώ σε αυτή την κατεύθυνση υπήρξαν παρεμβάσεις ηχηρές όπως των πολύπειρου Νίκου Φίλη και του καθηγητή Αντώνη Λιάκου.

Βέβαια ο Αλέξης Τσίπρας είπε επίσης: «Αφού είστε τόσο πατριώτες, γιατί όταν το Ορουτς Ρέις παραβίαζε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στο Καστελλόριζο, εσείς λέγατε ότι το πήραν τα κύματα; Και αποπέμψατε τον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας σας επειδή έλεγε την αλήθεια;», επιβεβαιώνοντας τη στροφή στη γραμμή της Αποτροπής. Και λίγο μετά σφυροκόπησε τη συνδρομή ελληνικών δυνάμεων στην αποικιοκρατική παρουσία των Γάλλων στο Σαχέλ. Είπε: «Στα πόσα φέρετρα στρατιωτών με την ελληνική σημαία βάζετε το όριο για την αποχώρηση από το Σαχέλ; Στην περιοχή του Σαχέλ για ποιον θα διακινδυνεύουν τη ζωή τους»;

Η διττή ψυχή του ΣΥΡΙΖΑ ενυπάρχει στην ομιλία. Συγκερασμός είναι για τους καλοθελητές. Ισορροπία τρόμου για τους επικριτές της.