Κυβέρνηση – Επιχείρηση γοητείας με «σπίτια και δουλειές» για τους νέους

Η Ισπανία κάνει προσεχώς ένα βήμα αποκλειστικά προς τους νέους της. Με κουπόνι στέγασης ύψους 250 ευρώ για δύο χρόνια, η κυβέρνηση Σάντσεθ ελπίζει, όπως ανακοινώθηκε από τη Σεβίλλη, να «σπρώξει» τους πολίτες 18-35 ετών προς την ανεξαρτητοποίηση. Ισπανία και Ελλάδα αντιμετωπίζουν περίπου ίδια προβλήματα σε ό,τι αφορά τους 20άρηδες και 30άρηδες: αργούν πολύ σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να αφήσουν το… κεραμίδι του πατρικού τους και ταυτόχρονα η ανεργία των νέων παραμένει και στις δύο χώρες μια βαθιά πληγή που αιμορραγεί.

Εξού και πρακτικές σαν αυτή της Ισπανίας δεν περνούν απαρατήρητες από την ελληνική πλευρά. Αντίθετα, η κυβέρνηση καταγράφει τους τελευταίους μήνες και αξιολογεί κινήσεις άλλων χωρών – Ευρώπη, ΗΠΑ και Καναδάς – για την υποστήριξη της νεολαίας σε ό,τι αφορά τη στέγασή τους αλλά όχι μόνο, αναζητώντας παράλληλα νέες ιδέες και περιθώρια σύσφιγξης των δεσμών της με μία δύσκολη (ιδίως για τη ΝΔ) και συνολικά απαιτητική «δεξαμενή» με φόντο τη δέσμευση του Κυριάκου Μητσοτάκη «το μέρισμα της ανάπτυξης να αφορά όλους, πρωτίστως τη νέα γενιά». Στο πλαίσιο αυτό αφενός κλείδωσαν προ ημερών συγκεκριμένες παρεμβάσεις ανά υπουργείο με στόχευση στους νέους μέσα στο αναθεωρημένο σχέδιο μεταρρυθμίσεων «Ελλάδα Μπροστά», αφετέρου το Μαξίμου θέλει να οριστικοποιήσει μέχρι το τέλος Οκτωβρίου ή το αργότερο αρχές Νοεμβρίου το «εθνικό σχέδιο για τη νεολαία».

Ενα συνεκτικό πακέτο προτάσεων για την ενίσχυση των νέων ώστε να μην περιλαμβάνει μόνο τις αποφάσεις – ενδεικτικά – για το «πρώτο ένσημο» ή τα δωρεάν data, αλλά να έχει, κατά πληροφορίες, ως κομβικό άξονα την παροχή φτηνής στέγης. Πάντως πέραν της κατοικίας και άλλων πολιτικών για την οικογένεια, που αντιμετωπίζονται ενδοκυβερνητικά και ως δημογραφικού χαρακτήρα παρεμβάσεις (για τη διευκόλυνση των νέων να δημιουργήσουν δική τους οικογένεια, δηλαδή), προδιαγράφονται άλλοι τέσσερις πυλώνες στον σχεδιασμό υπέρ των νέων: επιδότηση της απασχόλησης, πρόσβαση στη γνώση, ίσες ευκαιρίες, βελτίωση καθημερινότητας (με τη ψηφιακή κάρτα νέων κ.λπ.).

Η ΕΤΑΔ, ο ΟΑΕΔ και τα μοντέλα Ισπανίας και Ιταλίας

Οι διαβουλεύσεις συνεχίζονται και, την ώρα που στο τραπέζι των κυβερνητικών συσκέψεων βρίσκεται η παραχώρηση κατοικιών με ευνοϊκούς όρους (για ενοικίαση ή αγορά), εξετάζεται ο ρόλος που μπορεί να παίξουν τόσο η ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου) όσο και ο ΟΑΕΔ. «Ο Οργανισμός θα μπορούσε να συμβάλει με δικά του εργαλεία στο στόχο μας ένας νέος να μπορεί να εξασφαλίσει σπίτι με χαμηλό κόστος» αναφέρουν ενημερωμένοι κύκλοι, δείχνοντας ουσιαστικά στην εμπειρία του ΟΑΕΔ από τους Οργανισμούς Εργατικής Εστίας και Εργατικής Κατοικίας.

Το υπό μελέτη σχέδιο περιλαμβάνει, κατά τις ίδιες πληροφορίες, προτάσεις για χορήγηση άτοκων δανείων είτε για αγορά είτε για επισκευή σπιτιού (πρώτης κατοικίας), κατασκευή νέων σπιτιών για τη μετέπειτα διάθεσή τους σε νέους με χαμηλό κόστος και αυστηρά κριτήρια και ενδεχομένως την επέκταση της επιδότησης ενοικίου σε κοινωνικές ομάδες, εφόσον εντοπιστούν τα αναγκαία δημοσιονομικά περιθώρια. Οπως έχουν αναδείξει «ΤΑ ΝΕΑ», υπάρχουν επιπλέον σκέψεις αξιοποίησης παλιών φοιτητικών εστιών, οι οποίες με εργασίες αναδιαμόρφωσης θα μπορούσαν, σύμφωνα με τους υποστηρικτές της ιδέας, να «δώσουν» μικρά διαμερίσματα για νέους ή ζευγάρια.

Στο μεταξύ εκτός από το «κουπόνι στέγασης» που προβλέπει το ισπανικό πρότυπο, υπάρχει και το ιταλικό μοντέλο, το οποίο επίσης έχει καταγράψει η ελληνική πλευρά και αφορά στην επιδότηση έργων ανακαίνισης παλιών σπιτιών και έξτρα φορο-ελαφρύνσεις στην καθημερινότητα όσων επιλέξουν να ακολουθήσουν το πρόγραμμα. Φαίνεται πως το συγκεκριμένο πρότζεκτ αναλύεται ποικιλοτρόπως από τις αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες ώστε να διαπιστωθεί αν και σε ποιες περιοχές της Ελλάδας θα μπορούσε να εφαρμοστεί έστω και πιλοτικά. Εξάλλου η αναζήτηση ελκυστικών λύσεων για τη στέγαση των νέων διαπερνά και τη φιλοδοξία του Μαξίμου να «ζωηρέψει» μέσω κινήτρων τη ζωή εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων.

Το skills gap και η «νέας γενιάς» κατάρτιση

«Θέλουμε οι νέοι να αναλάβουν τον έλεγχο της ζωής τους, να αναπτύσσονται, να αποκτούν δεξιότητες» λένε αρμόδιοι παράγοντες και αναδεικνύουν την ενίσχυση της απασχόλησης ως δεύτερο βασικό άξονα του κυβερνητικού σχεδίου για τη νεολαία.

Και εδώ φαίνεται να πέφτει βάρος στον ρόλο – μεταξύ άλλων – του ΟΑΕΔ. Είναι ενδεικτικές άλλωστε οι αναφορές που περιλαμβάνονται στην τελευταία ειδική έκδοση του Οργανισμού με αφορμή τη φετινή ΔΕΘ (ο Πρωθυπουργός είχε επισκεφτεί το περίπτερο και είχε ενημερωθεί από τον υπουργό Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη για επικείμενες δράσεις του Οργανισμού). «Προγράμματα κατάρτισης «νέας γενιάς» και σύνδεση της επιδότησης ανεργίας με την ενεργή αναζήτηση εργασίας αποτελούν τις δύο κομβικής σημασίας ρυθμίσεις που θα περιλαμβάνονται στο νέο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας για τον εκσυγχρονισμό του ΟΑΕΔ» αναφέρεται, ενόσω προγραμματίζεται υλοποίηση περίπου 80 έργων στο πλαίσιο του «Ελλάδα 2.0» του Ταμείου Ανάκαμψης, σύμφωνα με πηγές του Οργανισμού.

Στην κυβέρνηση επιδιώκουν διαβούλευση με τους νέους για το λεγόμενο «skills gap» (το «κενό» δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού σε σχέση με όσα αναζητούν οι επιχειρήσεις). Στη ζήτηση εργασίας, το 38%  των επιχειρήσεων όλων των μεγεθών αντιμετωπίζουν σημαντική δυσκολία στην εύρεση υπαλλήλων με τις απαραίτητες δεξιότητες για την κάλυψη κενών θέσεων, παρά τα μεγάλα επίπεδα ανεργίας, όπως συμπεραίνουν οι συντάκτες του αναθεωρημένου – για το υπόλοιπο του 2021 και για το 2022 – εθνικού σχεδίου μεταρρυθμίσεων «Ελλάδα Μπροστά». Ανάμεσα σε άλλα, στον σχεδιασμό επί χάρτου του αρμόδιου υπουργείου υπάρχουν προγράμματα κατάρτισης, χρηματοδοτούμενα από το Ταμείο Ανάκαμψης, 150.000 ωφελουμένων με έμφαση στις οριζόντιες ψηφιακές δεξιότητες.

Δίαυλος Μητσοτάκη και νέων

Στην τελική ευθεία για την οριστικοποίηση των βασικών προτάσεων, ο Πρωθυπουργός προτίθεται να ανοίξει εντός του Νοεμβρίου τον κύκλο περιοδειών του στις 13 περιφέρειες ώστε να παραθέσει σε εκπροσώπους της νεολαίας τις κυβερνητικές κατευθύνσεις προκειμένου να τις αξιολογήσουν ή και να προσθέσουν παραμέτρους. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόκειται για διαδικασία αρκετών μηνών, μέχρι και την ερχόμενη Ανοιξη και προδιαγράφεται συνδρομή της ΟΝΝΕΔ στην επικοινωνία των δράσεων. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έχει παραδεχτεί τη δυσκολία του πολιτικού συστήματος να μιλήσει στη γλώσσα των νέων και έχει απευθύνει πρόσκληση «να χτίσουμε ξανά σχέσεις εμπιστοσύνης».