Κίνδυνος θρόμβωσης στο 20% των ασθενών με συνήθεις μορφές καρκίνου

Ένας στους πέντε καρκινοπαθείς θα εμφανίσει κάποια στιγμή στην πορεία της νόσου του, φλεβική θρόμβωση. Η τελευταία, αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου των ογκολογικών ασθενών και μάλιστα μπορεί να αποτελέσει και το πρώτο σύμπτωμα σε περιπτώσεις αδιάγνωστου καρκίνου.

Στην Ευρώπη κάθε χρόνο χάνονται 600.000 ασθενείς με καρκίνο λόγω πνευμονικής εμβολής, μια επιπλοκή που θα μπορούσε να έχει προληφθεί με την κατάλληλη αντιθρομβωτική αγωγή.

Το πρόβλημα όμως – σύμφωνα με μικρού εύρους μελέτης – είναι ότι το 90% των ογκολόγων στις ΗΠΑ δεν γνωρίζει να αξιολογήσει τον κίνδυνο με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες διαχείρισης της νόσου.

«Καμπανάκι» κινδύνου για τη θρόμβωση στους ογκολογικούς ασθενείς κρούουν οι ειδικοί με αφορμή την παγκόσμια ημέρα θρόμβωσης στις 13 Οκτωβρίου, καθώς πρόκειται για παράμετρο που έχει υποεκτιμηθεί τόσο από την ιατρική κοινότητα, όσο και από τους ασθενείς και την πολιτεία.

«Η φλεβική θρόμβωση είναι μια σοβαρή επιπλοκή σε ασθενείς με νεοπλασματικά νοσήματα» τόνισε ο Καθηγητής Βιοχημείας-Κλινικής Χημείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων  και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Μελέτης και Εκπαίδευσης στη Θρόμβωση και την Αντιθρομβωτική Αγωγή (ΙΜΕΘΑ) Αλ. Τσελέπης σε σχετική συνέντευξη Τύπου, και πρόσθεσε ότι «αποτελεί συχνή αιτία θανάτου των ασθενών αυτών, παρότι μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί. Πολλές φορές ο κίνδυνος θρόμβωσης δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από τους θεράποντες ιατρούς». Γι΄ αυτό είναι απαραίτητη η ευρύτερη γνωστοποίηση του κινδύνου καθώς και των οδηγιών για την πρόληψη και αντιμετώπισή του.

Ο Παθολόγος – Ογκολόγος, Αναπληρωτής Διευθυντής της Ογκολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ και Αντιπρόεδρος της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος (ΕΟΠΕ) Νίκος Τσουκαλάς, επεσήμανε ότι ο κίνδυνος εμφάνισης φλεβικής θρομβοεμβολής αυξάνεται σε ασθενείς με καρκίνο προχωρημένου σταδίου, ανάλογα και με το είδος του καρκίνου, αλλά και με το είδος των θεραπευτικών σχημάτων. Σημαντικοί είναι και παράγοντες που σχετίζονται με τον κάθε ασθενή ξεχωριστά, όπως π.χ. το ιστορικό του, το σωματικό βάρος, το κάπνισμα κλπ.

Άγνοια κινδύνου και αξιολόγησης

Ο  Γρ. Γεροτζιάφας, Καθηγητής Αιματολογίας στην Ιατρική Σχολή της Σορβόνης και Διευθυντής του ερευνητικού κέντρου Καρκίνου, Αιμόστασης, Αγγειογέννεσης INSERM UMR-S 938 στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, σημείωσε πως σύμφωνα με μελέτες, το 60% των ογκολόγων στην Ε.Ε. μιλούν στους ασθενείς τους για τον κίνδυνο της φλεβικής θρόμβωσης μερικές φορές ή σπάνια και μόνο το 4% μιλά και εξηγεί στους ασθενείς για τον κίνδυνο και την αντιμετώπισή του. Επιπλέον, το 67% των ογκολόγων δεν γνωρίζει καθόλου πώς να χρησιμοποιεί τα εργαλεία αξιολόγησης του κινδύνου για κάθε ασθενή και το 17% γνωρίζει λίγο πώς να τα χρησιμοποιεί. Έτσι, το 90% των ογκολόγων υποεκτιμά τον κίνδυνο και δεν ξέρουν ή δεν μπορούν να αξιολογήσουν το πρόβλημα.

Στη Γαλλία, διετής μελέτη έδειξε ότι σε ασθενείς με κοινούς καρκίνους όπως μαστού, πνεύμονα, παχέος εντέρου ή προστάτη, το 6-9% αυτών των ασθενών χρειάστηκε να νοσηλευτεί για θρόμβωση. Η κατά κεφαλήν δαπάνη εκτιμάται σε 3.600 ευρώ, αυξανόμενη στα 5.700 ευρώ περίπου για τις περιπτώσεις υποτροπής. Τα περιστατικά αυτά, κόστισαν στο Γαλλικό σύστημα υγείας περίπου 2 εκατ. ευρώ για καρκίνους μαστού, 1,43 εκατ. ευρώ για καρκίνους προστάτη και 5,9 εκατ. ευρώ για καρκίνους πνεύμονα.

Πρόληψη

Σύμφωνα με τον Καθηγητή Αγγειοχειρουργικής  Παν. Θεσσαλίας και Αντιπρόεδρο του ΙΜΕΘΑ, Μίλτο Ματσάγκα, η θρόμβωση μπορεί να θεραπευθεί αλλά και να προληφθεί. Την δεκαετία 2000-2010 οι ηπαρίνες χαμηλού βάρους, που χορηγούνται υποδόρια, απέκτησαν σημαντική θέση στη θεραπεία. Όμως σε πολλούς ασθενείς με ενεργό καρκίνο, η ενέσιμη μορφή τους αποθαρρύνει. Έτσι, μόνο το ένα τέταρτο των ασθενών συνεχίζει την ενέσιμη προληπτική αγωγή.

Στην περίπτωση αυτή, θέση έχουν τα νεότερα αντιπηκτικά που χορηγούνται από το στόμα, διευκολύνοντας τους ασθενείς και τους γιατρούς τους να προσαρμόζουν την αγωγή ανάλογα.

Τρόπος ζωής

Σημαντικό ρόλο στη θρόμβωση παίζει και ο τρόπος ζωής του ασθενούς. Το καθημερινό περπάτημα και τα άφθονα υγρά είναι καθοριστικά για την αποφυγή των συνθηκών που ευνοούν τις θρομβώσεις.

Όμως στην περίπτωση που εμφανιστεί δύσπνοια ή οίδημα στο ένα πόδι, τότε ο ασθενής πρέπει να επικοινωνεί άμεσα με το γιατρό για να ξεκαθαριστεί αν πρόκειται για επιπλοκή της νόσου ή για θρόμβωση και για την παροχή της κατάλληλης ιατρικής βοήθειας.