Στην πρώτη αναποδιά

Στη Μεγάλη Βρετανία όπου η ενεργειακή κρίση έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, επαναλειτούργησαν χθες οι ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες που λειτουργούν με άνθρακα. Στην Πολωνία δεν σταμάτησαν ποτέ να λειτουργούν και ας πληρώνουν για κάθε μέρα λειτουργίας τους επιπλέον το πρόστιμο που τους έχει επιβάλει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Στα Δυτικά Βαλκάνια, πάνω που ξεμύτισαν και έκαναν όνειρα «πράσινης» μετάβασης, ανέκρουσαν πρύμναν και επέστρεψαν στις ρυπογόνες μονάδες του παρελθόντος. Είναι ξεκάθαρο, ότι η ενεργειακή μετάβαση έχει κάνει ορισμένα βήματα όπισθεν, τις τελευταίες εβδομάδες. Κάτι δεν πάει καλά. Το χειρότερο είναι ότι τείνει να δυσφημιστεί ή και να «δαιμονοποιηθεί» στα μάτια των πολιτών.

Στην Ελλάδα, στη ζυγαριά, προστατεύω το κλίμα ή την τσέπη μου, αυτή την περίοδο επικρατεί το δεύτερο. Οι φυσιολογικοί υπερασπιστές του πρώτου, οι φιλοπεριβαλλοντιστές, δείχνουν να έχουν λουφάξει. Το ίδιο και τα κόμματα και οι φορείς που τους εκπροσωπούν. Ούτε μια κουβέντα για το πόσο σημαντική είναι για το μέλλον του πλανήτη μας, για το μέλλον των παιδιών μας, η ενεργητική παρέμβαση στην κλιματική αλλαγή. Για το πόσο σημαντικός είναι ο περιορισμός του λιγνίτη που μολύνει τον αέρα και το έδαφος, όπου παράγεται.

Οι περισσότεροι από τους ενεργούς υπερασπιστές του περιβάλλοντος αυτή την περίοδο, βρίσκονται πιο συχνά στην αντίπαλη όχθη. Στα κινήματα κατά των ανεμογεννητριών και των φωτοβολταϊκών. Αν συνεχίσουν έτσι σε λίγο… θα βρίσκονται δεμένοι μαζί με τη ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ έξω από τις λιγνιτικές μονάδες, απαιτώντας την επαναλειτουργία τους. Από την άλλη οι πολίτες φυσιολογικά ανησυχούν για τις ανατιμήσεις, ειδικά ενόψει χειμώνα. Στην κυβέρνηση παρά τον περιορισμό που έχει επιβληθεί στο ξοδεύειν από τον προϋπολογισμό, βρήκαν λεφτά από άλλες πηγές και βρίσκονται στην πρώτη ομάδα των ευρωπαϊκών χωρών που ανακοίνωσαν μέτρα περιορισμού των επιβαρύνσεων. Από όσα ανακοινώθηκαν ήταν ξεκάθαρο, ότι η ευρωπαϊκές αρχές δεν έχουν ανάψει ακόμα το πράσινο φως για να δοθούν χρήματα, εκτός κανόνων. Από τον κρατικό, δηλαδή, προϋπολογισμό. Αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα. Τέτοιου είδους ζητήματα, μπροστά στον μεγάλο κίνδυνο αναζωπύρωσης του πληθωρισμού, τα «κόβεις στη ρίζα». Αν τα αφήσεις θεριεύουν. Και ο κίνδυνος είναι υπαρκτός.

Από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μόλις αυτή την εβδομάδα ανακοινώθηκε ότι συζητάνε να επιτρέψουν στις κυβερνήσεις να ενισχύσουν τα ευάλωτα νοικοκυριά. Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μ. Σχοινάς αποκάλυψε ότι εξετάζεται και η δυνατότητα αγοράς φυσικού αερίου συνολικά από την Ευρώπη και όχι ξεχωριστά από τα κράτη μέλη. Κυκλοφορεί και μια ευρωπαϊκή πρόταση για εξαίρεση των επιδοτήσεων της ενέργειας από τους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων.

Ο χρόνος μετρά ωστόσο αντίστροφα. Οχι μόνο για τις επιβαρύνσεις αλλά και για τη «διάσωση» της εικόνας μιας μεγάλης αλλαγής. Της προστασίας του περιβάλλοντος. Εικόνα που δεν πρέπει να αντιστραφεί και δεν είναι μόνο ελληνική υπόθεση.

Τον επόμενο μήνα στη Γλασκώβη οι εκπρόσωποι 200 χωρών θα εξετάσουν την πρόοδο που έχουν σημειώσει στους στόχους για την κλιματική αλλαγή. Αν δηλαδή έχουν εφαρμοσθεί οι πολιτικές όσον αφορά τη μείωση του λιγνίτη και την αύξηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Με όσα έχουν γίνει τις τελευταίες εβδομάδες, σχεδόν κανείς δεν πρέπει να αισθάνεται περήφανος. Η ιστορία, αν δεν αλλάξει κάτι, θα γράψει ότι απέτυχαν να χειριστούν ένα τόσο μεγάλο θέμα, αδυνατώντας να το περιορίσουν στην πρώτη αναποδιά…